[#77493] Styresmakter i Nordland 1500 og 1600 tallet

[Gjest Tore H Vigerust]

Finn, jeg mener at utsagnet mitt i innlegg 42 er korrekt. det gjenstår imidlertid for meg å vise til den eksakte kildeutgaven der adelens vedtak (om fruetittelen i stedenfor hustrutittelen) er skriftfestet (siden du sikkert ikke tror meg). Jeg har også forstått at du mener det er (omtrent) irrelevant hva adelen bestemmer i Danmark. her er jeg altså uenig.

[Gjest Finn Oldervik]

Tore (51)Eg er sterkt usamd i utsegnet ditt i (42) og det grunnar seg m.a. på ein gjennomgang av Svein Tore Dahls bøker om embetsmenn og geistlege nordafjellsk etter reformasjonen. Inntrykket er at dei aller fleste, for ikkje å seia alle som vert titulert som hustruer av konene til embetsmenn og prestar har sin bakgrunn i det som ofte vert omtala som lågadelen (sjølvsagt utan at dei har adelege rettar eller plikter). I debatt 34 384, innlegg (3) seier Bjørn Jonson Dale følgjande; 'Dersom Anne virkelig blei titulert 'hustru' vil eg, ulikt Tore Vigerust (jf lenka), gå ut fra at ho var lågadelig. Empirien fra Sunnmøre i første halvdelen av 1600-tallet (og før) tilseier ikkje at korkje fute-, skrivar- eller prestekoner blei kalt 'hustru' utan at dei var lågadelige. Enno i 1650-åra finn vi døme på at ei kvinne blei titulert 'hustru', men etter den tid er det jamnt slutt'.Temaet i den siterte debatten er forresten det same som her.Bjørn viser her til empiri og den empirien tilseier akkurat det same som eg har hevda her, og som er mitt inntrykk ut frå Dahl. Ein annan fellesnemnar for desse 1600-tals-hustruene er at dei alle ser ut til å vera eigarar av ein del jordegods. Det siste var sjølvsagt med på å gjera desse hustruene ettertrakta som ektemakar, ikkje minst for dei som ville opp og fram i datidas samfunn. I mange tilfelle, for ikkje å seia dei fleste, så kan ein greit sjå at eigedomane til hustruene tidlegare har vore i eiga til ei lågadelsslekt og at det som kanskje tidlegare har vore eit betydeleg adelsgods no er meir eller mindre smuldra opp gjennom arvedeling i fleire generasjonar. Elles er det mitt inntrykk at dei fleste som dreiv jektebruk i Nord-Noreg også hadde sin bakgrunn i lågadelen og den jordeigande klassen. Truleg var dette naudsynt som økonomisk grunnlag for jektedrifta. Difor vert 'torskeadelen' eit meiningsfylt omgrep.Det adelsvedtaket som du (Tore) viser til kan godt vera riktig, eg har då ikkje gjeve uttrykk for anna, men ei kjeldetilvising hadde likevel vore velkomen. Eg meinar heller ikkje at den er irrelevant. Gamal sedvane vart likevel ikkje borte på grunn av eit formelt vedtak. Det er vel godt over 60 år no sidan det vart vedteke at talet 20 skulle heitte tjue, ikkje tyve. Eg vil tru det endå vil gå lang tid før det siste 'tyve' er å høyra i landet vårt.

[Gjest Kjetil R. Arntzen]

Til nr 20; Kåre Hasselbergs bok om fogder i Lofoten og Vesterålen kalles Fogden 1639-42 Jens ('Jehnns') Michelsen. Den Niels Basse som i 1701 bodde på Ramberg oppgis i fotnote 77 å hete Niels Sørensen Basse. . Vi har da nilsdatter Basse, sørensen Basse og Michelsen Basse Hvordan er slektsforholdene her

[Gjest Einar B Benjaminsen]

Hvordan slektsforholdene er mellom disse ulike Bassene, dvs Jens Michelsen Basse, Nils Sørensen Basse og Inger Nilsdtr Basse er enda noe usikkert.Jens er jo åpenbart en generasjon før Nils og Inger, så han er vel trolig onkel til disse, evt søskenbarn til deres far (evt mor). Når det gjelder Inger og Nils har noen hevdet at de kanskje var halvsøsken, men jeg tror de kanskje er mer sannsynlig at de er søskebarn, men ingen ting er sikkert før vi finner en kilde som kan bekrefte noen av forholdene.