Tingbok 1680, Sunnmøre.

[Morten Sylte]

Eg har forsøkt å lese denne tingsaka mellom Anne Hansdatter Sandvik og hennar tidlegare svoger Arne Mikkelsen Bakke[n] (ein av mine forfedrar)  og trur eg har fått med meg hovedinnholdet. Men det hadde vore interessant å sjå kva som verkelig står skrive i sin heilheit også. Dvs. tyda. Eg har forsøkt "tyde" det som står men som Dykk ser er det mangelfult! Trulig er nokre av orda også feiltyda.

 

Kildeinformasjon: Møre og Romsdal fylke, Sunnmøre sorenskriveri, Tingbok 9 , 1680-1680, oppb: Statsarkivet i Trondheim.

Permanent sidelenke: http://arkivverket.no/URN:rg_read/28679/72/

 

Anne Hans datter Sanduig Hafuer ladit stefne hindis Sallig och førige mand Jens Michelsens Broder Arne Michelsen Backe[n] Af dis Aarsag och hou som er, .este mand af Broder ellers Broder barn at Besedde den gaard Backe och effter som for^m Arne Michelsen Bache hafuer for sin Eyen penge Indløst den Jord Bemelte Bache som hans fader hafde i K...s lof... lifue i pant fest Til fuld... .... som Hans Jens Michelsen som Var ældste Broder och Boede Paa Jorden som Kaldis Bache s och dog iche hafde Raad at indløsse den fra for om røete hold or Ved ... och som Jens Michell siden Ved døden Afgiche och hand hafde en datter Effter sig Ved nafn Randj Jens datter som .... ...., och hafuer rett Odill [?] at ind Løsse som det eldste Broder Barn, sin odels rett, och siden Besidde, den halfue Part i gaarden som er 2 Melag.

 

och Efftersom den Broder Barn Bem^tte Randj Jensdtr iche endue er fuld uogsen, da er dene Randii Jens dater moder Anne Hans dater med denne Arne Michelss saa ledis for Enit At dene Arne scall side frj for Uden nogen Till Zælle Till hendis datter Sielf .... u..... och Blifuer forfeet och hun da Kand faa Saa good Jord paa en Anden steed och hand Bruuge hans gaard Bot med Rou o....d da lofuen deer Arve her for.... Bordit at saa fremt hand med fred og Rou Kand Nyde sin Paa Boende gaard Bache for den hans Broder datter Randj Jens datter da lofuer hand att Gifue hinde .... hinde udj Byte, . 6 for f..... oc faar til .... en Anden Joord da Vill hand giffue hinde ti .... Penge ... Rdl

 

Om eg har forstått innholdet korrekt so skal saka gå nokolunde slik

 

Anne Hansdatter Sandvik stemner Arne Mikkelsen Bakken for retten på sin datter Randi Jensdatters vegne. Randi er datter av den avdøde Jens Mikkelsen, bror av Arne Mikkelsen og Anne Hansdatter sin forrige mann.

 

Arne Mikkelsen vert semna avdi Anne Hansdatter meiner at datter hennar har krav på odel i garden Bakken sidan far hennar – Jens Mikkelsen – var elste son på garden.

 

Ein kjem fram til at sidan Arne Mikkelsen har løyst inn panten i garden som faren til Jens og Arne sette garden i so skal han [Arne] gje Randi Jensdatter kompensajon i form av å kjøpe ein part i ein annan gard og gje henne når ho sjølv er fullvaksen. Han skal difor få bli værande på garden.

[Morten Sylte]

Ein annan skrivar har tydeligvis også vore på Tunheim og skrive referat frå høsttinget i 1680. Denne skrivaren har tydeligvis også fått med seg (slik virkar det for meg iallefall) meir enn det han ovanfor har gjort. Eg må be om at den som eventuelt vil skrive av denne saka for meg brukar denne siste innføringa i staden for den i fyrste innlegget mitt.

 

Sjå side 35a

 

Kildeinformasjon: Møre og Romsdal fylke, Sunnmøre sorenskriveri, Tingbok 9 , 1680-1680, oppb: Statsarkivet i Trondheim.

Permanent sidelenke: http://arkivverket.no/URN:rg_read/28680/38/

 

Grunnen til at eg gjerne vil ha denne sida tyda er at eg meiner eg ser "moder broderen Knud Siervem" mot slutten på sida. Dersom det stemmer so vil eg svært gjerne vite samanhengen

Endret August 18, 2015 av Morten Sylte

[Ivar S. Ertesvåg]

Tyda etter den første boka, om lag sånn (utelet ein del komma):

"Anne Hans datter Sanduig Hafuer ladit

stefne hindis Sallig och førige mand Jens

Mickelsens Broder Arne Mickelsen

Backe Af dis Aarsag och hou som er

Neste mand af Broder eller Broder

barn at besidde den gaard Backe och effter som for^m Arne

Mikelsen Backe hafuer for sin Eyen penge

Indløst den Jord Bemelte Backe som hans

fader hafde i Hans lefuendis lifue i

pant seet Till Halduor Vedenes som

%Hans% Jens Mickelsen som Var ældste Bro-

der och boede Paa Jorden som Kaldis

Backe %s?% [som er 1/2 Vaag och Fisch] och dog icke hafde Raad at ind

løst den fra for om rørte Haldor Vedenes

och som Jens Mickell siden Ved døden Af-

gicke och hand hafde en datter Effter sig

Ved nafn Randj Jens datter som

Endnu lefuer och hafuer rett Thill

at ind Løsse som det eldste Broder Barn

sin %sit% odels rett och siden Besidde

den halfue Part i gaarden som er 2

Melag.

 

och Efftersom den Broder Barn Bem^tte Randj

Jensdtr icke endnu er fuld uogsen, da er dene

Randi Jens dater moder Anne Hans dater

med denne Arne Michelss saa ledis for

Enit At dene Arne schall side frij for

Uden nogen Till Talle Till hendis datter

sielf frem uogser och Blifuer forseet

och hun da Kand faa Saa good Jord

paa en Anden steed och hand Bruge

same gaard Bak(e) med Rou o fred

da lofuer dene Arne her for Ting-

Bordit at saa fremt hand med fred och

Rou Kand Nyde sin Paa Boende gaard

Bache for dene hans Broder datter Randj

Jens datter da lofuer hand att

gifue hinde naar gud hinde udj

Egteschab for siuner och faar til

Aaseed en Anden Joord da Vill

hand giffue hinde ti hielp Penge

Sex Rdlr och Eftter som same

Pige er hoes hindis moderbroder

%Anders% Knud schierfuemb(?) som hun

af hindis Barndom Altid Verit hafuer

saa som it foster barn. Saa lofuer hand

at gifue hinde nu løn for Sex Aar 6 Rdr

och siden nu Ther effter Aarlig løn saa leng hun

tiener hanom trolig och vell och der for ind

gifue hind siden nogen hielp til hien?? [hiemefølge]

som hun schike sig till."

 

Den andre teksten er om lag likeins. Stavemåten er litt meir "moderne" og nokre ord er utelatne (utan at

det endrar innhaldet).

Ei opplysning er føya til i den andre teksten - at gardparten er 1/2 våg fisk (sett inn i klammer ovanfor); men dette står

likevel i den første teksta (1/2 våg = 2 mellag) også.

"hiemefølge" stod det sikkert i nest siste linja i den første teksten også, men der er papiret skada.

 

 

No vert sikkert tolkinga enklare.

Endret August 19, 2015 av Ivar S. Ertesvåg

[Morten Sylte]

Tusen takk, Ivar.

 

Som eg tenkte var her mykje eg ikkje hadde heilt fått med meg, so ja, no lysna det betraktelig.

 

Og eg fekk legge ein heilt ny og tidlegare ukjend familiegruppe attåt slekta mi. Ikkje berre har det vore ukjent for meg at Arne hadde ein bror Jens og med kone og barn. Det har også vore ukjent at "Knud schierfuemb" (som i dag vert kalla Skjervheim) hadde ei syster (muligens halvsyster!) ved namn Anne. Den lokale bygdeboka har heller ikkje noko om dette. So dette var eit glimrande funn!

Endret August 19, 2015 av Morten Sylte