Kunne søskenbarn gifte seg med hverandre?

[Kristen Rekdal]

Hei,

Kunne halv-søskenbarn (dvs. barn av halvsøsken) gifte seg med hverandre omkring 1640?

Hva med hel-søskenbarn?

[Ivar S. Ertesvåg]

Nei. Ikkje tremenningar heller.

 

I 1640 var det Kyrkjeordinansen 1607 som galdt på dette punktet:

 

"VII. Huorledis mand skal samle Folck udi Ecteskab.

 

[...] Disligiste at hand [sognepresten] icke Trobinder nogle sammen, udi de forbudne Lid, Thi efter denne Dag skal intet Ecteskab til stedis udi det tredie Lid, paa det der maa holdis den Hffuiskjed oc Naturlig blusomhed til Slecten, som aff Christelige Forfædre, haffuer verit her til Dags holdit."

 

Regelen stod i eldre lover/ordinansar og vart ført vidare med det same innhaldet i Kristian Vs Norske lov (1687). Avskaffa 1800 (og for tidsrommet 1771-1775), då syskenborn fekk gifte seg.

 

 

 

Det er eit atterhald her... ein kunne søkje Kongen om dispensasjon. Då fekk ein Kongeleg løyve ("bevilling")/kongebrev

- og ein måtte ein ut med ei høveleg avgift, avhenging av stand og betalingsevne.

Fleire av hospitala hadde ein monaleg del av finansieringa si frå slike avgifter.

 

 

Endret Oktober 10, 2016 av Ivar S. Ertesvåg

[Kristen Rekdal]

Tusen takk for utførlig svar.

Ditt atterhald betyr vel i praksis at velstående folk av høy stand, typisk adelen, godt kunne praktisere søskenbarngifte.

Er det mange eksempler på dette på den tida?

[Ivar S. Ertesvåg]

Ekteskapsordinansen 1582 hadde innsktotet "men dog Førstelige Personer undtagit".

Dette generelle unnataket vart nok praktisert seinare også.

 

Det finst mange døme frå almugen og borgarskapet (flest frå almugen, sidan det desidert var flest av dei). Som sagt var avgiftene for

dette eit viktig bidrag til hospitala - altså må det ha vore ein del av dei.

 

Sjå t.d. her: https://forum.arkivverket.no/topic/201753-kong-bevilling-vielse-søskenbarn-bremnes-bømlo-hrd-1780-årene/?p=1703098

 

 

[Kristen Rekdal]

Tusen takk for raskt og godt svar!

mvh

Kristen Rekdal