Uoverensstemmelse mellom fødselsbok og gravstein

[Geir Maribu]

Jeg har kommet over 4-5 tilfeller i samme familie og på samme kirkegård der det er uoverensstemmelse mellom fødselsdato i kirkeboka og fødselsdatoen som står på gravsteinen. Jeg synes dette var litt påfallende siden jeg har møtt på det såpass mange ganger. Det er snakk om 2 dager etter på gravsteinen. Er dette bare tilfeldigheter eller er det en grunn som jeg ikke har oppdaget? 

[Ivar S. Ertesvåg]

tja... det er ikkje så godt å vite i ettertid.

Det kan vere feil ved alle opplysningar - men ein kan drive litt kjeldekritikk (som det heiter).

Du må vurdere

- om du kan ha lest feil (naturlegvis utenkjeleg, men likevel....)

- avstand i tid mellom hending (fødsel) og innskrift.

- kven som gjorde innskrifta, og kvar han/ho hadde opplysninane frå. Alle kan gjere/oppfatte feil.

- kor mange ledd det er i informasjonsgangen mellom hending og innskrift

- er det fleire kjelder til desse opplysningane? (Kva står til dømes i kyrkjeboka ved død? Andre kjelder frå tidlege år?)

- er det tal/siffer som er lette å forveksle (i tale, i handskrift)?

I ditt tilfelle må du også sjå om same person kan vere involvert i fleire av tilfella, som informant til prest eller steinhoggar.

Somme er nøye, andre er ikkje så nøye; nokon har utydeleg handskrift; nokon hugsar ikkje datoar; nokon har lese/skrivevanskar; osv....

 

Dåpsinnførsla i kyrkjeboka er gjort ved dåpen; helst kort tid før/etter dåpen. Det kan ha gått frå éi veke til 3-4 månader (eller meir) frå fødselen.

Sidan presten ikkje var med på fødselen, er han avhengig av familien eller jordmor for å få rett fødselsdato. Men desse var nok med på fødselen, eller ikkje så langt unna.

 

Gravsteinen er laga etter opplysningar frå dei etterlatne. Dersom det er ein ung person som er død, kan det vere foreldre som gjev desse opplysningane. Dersom det er ein eldre person som er død, vil det vere noko som er 1-2 ættledd yngre, og som slett ikkje var med på fødselen.

I det siste tilfellet har "skrivaren" (steinhoggaren) fått ein dato frå ein pårørande, som har fått det kanskje frå avdøde, som har fått det fortalt av foreldre.

Kanskje er det fleire involverte: Steinhoggarfirmaet kan han nokon til å ta i mot, og nokon annan til å utføre. osv. Dei næraste pårørande kan ha fått

nokon til å hjelpe seg med å tinge stein.

 

Uansett vil gravsteinen ha større avstand mellom hending og innskrift enn kyrkjeboka.

 

 

 

[Anne Hildrum]

Jeg har set dette en rekke ganger. Jeg bruker konstant det som står i kirkeboken, men lager en kommentar at dte står noe annet på gravsteinen. Det sammme gjelder med dødsdato.

Nå har jeg også sett noen ganger i kirkeboken at det står en kommentar om at foreldrene har gitt beskjed om at oppgitt dato i kirkeboken er feil, og det er skrevet inn denne rettede datoen,

 

Endret August 24, 2017 av Anne Hildrum

[Ann-Mary Engum]

 

 

 

[Torbjørn Igelkjøn]

I dei tilfella datoane spriker pleier dåps- og konfirmasjonsinnførslene å vere like. Opplysningane frå sistnemnde skal vere ein kopi av fyrstnemnde. Dersom det berre er datoen på gravminnet og/eller gravregisteret og/eller dødsinnførsla i kyrkjeboka som skil seg ut er saka grei, og ein må gå ut frå at det er fødselsdatoen frå dåpsinnførsla som er den rette. Men i ein del tilfelle er det konsekvent gitt opp ein annan bestemt dato i fleire ulike kjelder frå seinare i livet enn den  som står i dåpsinnførsla. Då er eg usikker på kva som er rett.

Endret August 25, 2017 av Torbjørn Igelkjøn

[Harald Søren Storaker]

På gravsteiner er det ikkje så sjelden feil, noen ganger feil år for fødsel. Men det kan også vere feil dato for fødsel i kirkeboka. Dato for dåp er "alltid" rett. Det er primærkunnskap for presten. Men fødelsdato er sekundæropplysninger, og der kan presten ha hatt dårlige rutiner, og det kan bli unøyaktig. Eg har vore borte i tilfeller der eg er sikker på at familien har feira riktig fødselsdato, og at fødselsdata i kirkeboka er feil.