[#9466] Tiendepengeskatten (1521)

[Gjest Knut Skorpen]

Tiendepengeskatten er ein av få førreforamtoriske kjelder som knytter personnamn til gard og formuestilhøve.Eg har skjønt det slik at folk skulle betale ein tidel av formuen i ein slags ekstraskatt. Korleis vart formuen utrekna? Vart skatten innkrevd over heile landet?Er det nokon som kan tilrå litteratur med nærare opplysningar om tiendepengeskatten - slik at eg kan forstå meir av skattelistene når eg les i dei?

[Gjest Jo Rune Ugulen]

Holmsen, Andreas og Johannes Buset. 'Meir om tiend-skattemanntalet 1520 [spørsmål frå Buset, svar frå Holmsen].' Heimen 9 (1952-1954): 492-495.Holmsen, Andreas og Rasmus Buset. 'Tiend-skattemanntallet 1520 [spørsmål frå Buset, svar frå Holmsen].' Heimen 9 (1952-1954): 438-441.Dybdahl, Audun. Tiendepengeskatten 1520 som kilde til formuesforhold i det nordafjelske Norge. Nordland Distriktshøgskole, Samfunnsvitenskapelig fagseksjon, Rapport 1981 : 6. Bodø: Nordland Distriktshøgskole, Samfunnsvitenskapelig fagseksjon, 1981.Sandnes, Jørn. 'Er manntallet for tiendepenningskatten 1520 (–21) fullstendig?' Heimen 12 (1961-1963): 253-257.

[Gjest Sissil Bruun Sørensen]

Du finner også en rekke artikler omg tiendepenningskatten i Norske historikere i utvalg, bind V.

[Gjest Knut Skorpen]

Takk skal de ha. Neste stopp blir biblioteket. Kjenner nokon forresten til om enkeltgjenstandar som vart innlevert i denne skatten finst bevart? Museumsbesøk er jo en fin sommarsyssel.

[Gjest Jo Rune Ugulen]

Eg trur det skal vera vanskeleg å finna einskildgjenstandar som kan knytast til denne spesifikke skatteinngangen.Elles kan eg supplera ein del litteratur:Bjørkvik, Halvard. 'Tiendskattemanntalet 1520(21) som historisk kjelde.' Heimen 13 (1964-1966): 553-565.Dybdahl, Audun. 'Tiendpengeskatten 1520(21) nok engang. Hans Knudssøns manntallslister for Søndre Sunnmøre, Nordfjord og Finnmark.' Heimen 16 (1974): 233-244.———. 'Tiendpenningskatten 1521/22 som kilde for vurdering av bosetning og folketall i Nord-Norge.' Heimen 15 (1971): 299-311.Myklebust, Ivar. 'Kan skattelistene frå tida omkring 1520 nyttast til utrekning av tal av brukarar eller av folketal i Noreg før reformasjonen?' Heimen 12 (1961-1963): 353-357.Dei fleste av desse arbeida kan slik Sissil er inne på finnast, for det meste i utdrag, i Norske historikere i utvalg. Her kjem fullstendig referanse til den også:Sandnes, Jørn (red.). Nye middelalderstudier: Bosetning og økonomi. Norske historikere i utvalg, bd. 5. Oslo: Universitetsforlaget, 1981.

[Gjest Erik Bjune]

Hei!Forlenger denne tråden i stedet for å begynne på nytt:Er Tiendeskatten trykt noe sted, evt hvor finnes den enklest tilgjengelig?(det er Vestfold og nedre Buskerud jeg er mest interessert i)mvh Erik.

[Gjest Tore H Vigerust]

Regnskaps- og skattelistene 1518-22 er ikke bevart for Østlandet. De bevarte delene er trykt i ''Norske Regnskaber og Jordebøger fra det 16de Aarhundrede'', bind I-III. En liste over arkivstykkene er trykt i katalogen ''Riksarkivet: Arkivregistraturar 4. Rentekammeret, Lensrekneskapar'', bind II (Oslo 1983), s. 407 ff.

[Gjest Lars Steinar Hansen]

Tore har nok rett når det gjelder Østlandet, men det kan jo være verdt å nevnte at Audun Dybdahl i fjor ga ut boka 'Tiendepengeskatten som kilde til folk og samfunn ca. 1520. Med alle skatteytere fra Sunnfjord til Namdalen.' ISBN 82-519-2021-3

[Gjest Knut Skorpen]

Artig at denne tråden kom opp att. Eg fekk låne både dei trykte skattelistene Vigrust nemner i (7) og bøkene om tiendepengeskatten på biblioteket. Opplysningane brukte eg som grunnlag for ein artikkel som vart trykt i Årbok for Helgeland 2004.