[#37447] Kven var Hrr Peter i Edøy

[Gjest Leiv Magne Apelseth]

Ei tid før 2 aug 1329 vart det i Bergen avsagt ein dom. Fordi: ''Margreta, datter av herr Peter i Edøy og fru Kristin Ivarsdatter, giftet seg med Tidemann fra Lübeck uten noen frendes råd, skulle hennes søstre fru Ingebjørg og jomfru Åsa tildømmes landskyld og avkastning av godset hennes'' [url="http://www.dokpro.uio.no/perl/middelalder/regest_vise_tekst.prl?b=4079&s=n&str=kristin>Lenke . Den 2. august i 1329 kom det til forlik i same saka

[Gjest Kjellaug Robberstad Petit]

Her finner du kanksje noe:[url="http://home.online.no/~aaroenes/artikler/hustad_godset.htm>Lenkehttp://www.finnestad.no/familie/slekt/3279.html

[Gjest Finn Oldervik]

Som eg har nemnd før, så har eg innvendingar mot den tolkinga som er gjort av diplom nr 172 i B II av DN. Det vert prøvd å plassera alle dei tre gardane som er nemnd som farsarv til Margrethe Petersdtr. på Sunnmøre. Eg meiner at det etterfølgjande må tolkast slik at ho arvar 21 ½ sp. i Sunndal, i (gardane) Mæle og Furu og 6 sp. i Sande på Dolsøya el Sandsøya. Mæle og Furu er nabogardar og ligg i Sunndal på Nordmøre. Orginalteksta om dette lyder slik: Þar med gafuo þau Margretto frialst ok lidugt halfs attanda ok tughtugu spanz boll sunm/oe/rskt. af fodur arfue sinum a þessom iordum. j Sundale. j Meli ok Furu halfs annars spanz bol ok tughtugu, j Sande j Dolz/oe/y sægs, ….Elles meinar eg at Peter Andresson som er nemnd som gardeigar på Nordmøre i samband med at han gjev dotter si Isabella heimanfølgje då ho giftar seg med Sigurd Jodgeirson Lande, og Peter i Edøy som er nemnd i innleiinga til denne tråden må vera same person. Bakgrunnen for denne påstanden er at den Trond Eiriksson som er gift med Ingebjørg Peterdtr. (i Edøy) etter alt å døma må vera identisk med ein av same namn som vil protestera på Sigurd Lande si testamentariske gåve til Nidaros domkyrkje. I b 4 av NR s. 353 (DN IV nr. 206) kjem det fram at domkapitlet og kannikane gjev sira Einar på Tingvoll visse fullmakter, då det går rykte om at Trond Eiriksson vil reisa påtale i samband med denne gåva. Sigurd gav jo bort både heimegåva og arven til kona, Isabella Petersdtr. Eg kan ikkje skjøna anna enn at einaste grunnen til at Trond Eiriksson vil koma med ein slik påtale er at han er svogeren til Isabella og meinar at gåva er ulovleg. Truleg meinar han at godset bør tilfalla dei tre søstrene til Isabella som er i live. Isabella og Sigurd har vel ikkje born og eigne livsarvingar. At det er på tingstaden for Nordmøre, Tingvoll at saka skal reisast er vel og naturleg, såpass sterkt som denne ætta ser ut til å vera knytt til denne landsdelen.Det kan sikkert konstruerast andre forklaringar også på dette, men den mest nærliggjande trur eg er den eg har skissert her.

[Gjest Finn Oldervik]

Når det gjeld Ingeborg Petersdtr. og siste mannen hennar, Trond Eiriksson, så er det noko uvisst kvar dei bur,-- Hustad i Hjørundfjorden eller Hustad ytst på Romsdalskysten. Om ein ser på eigedomane til denne slekta, så ligg dei aller fleste på Nordmøre. Unnataket, så langt vi hittil veit om, er Sande på Sandsøya. Dette er ein gard som ligg lengst sør i Møre og Romsdal, mest på grensa til nabofylket, Sogn og Fjordane. Dette kan vera eit indisium på at bustaden til Ingebjørg og Trond kan vera Hustad i Hjørundfjorden, men noko sikkert kan vi ikkje konkludera om dette. No er det slik at også Urke ligg i Hjørundfjorden. Om samanhengen er slik at Andres Plytt var gift med dotter til Ragnvald Urka og at Peter i Edøy er son til Andres Plytt, så kan jo det vera eit indisium på at Ragnvald Urka verkeleg var frå Urke i Hjørundfjorden. Ei forutsetning for dette er sjølvsagt at alle samanhengar vi har tenkt oss fram til no er rette. I så fall bør Sande på Sandsøya vera ein arvepart som opprinneleg stammar frå Ragnvald Urka og dotra som vart gift med Andres Plytt.

[Gjest Finn Oldervik]

I denne debatten er det enda mange lause trådar, m.a. er det vel lite avklåra kva for rolle Tora Vilhjalmsdtr. frå Torget spelar. Ho var til stades i Nidaros då arvingane til Sigurd Jodgeirson Lande stadfesta dei 15 sp. jordegods som kannikane hadde fått. Saman med henne var Arne bonde i Holmvik og bror hans, Erik. Dette var i 1332 (DN IV nr. 199). Mardal meiner at Tora var enkja etter Peter Andresson, noko ho sjølvsagt ikkje kunne vera om Peter Andresson og Peter i Edøy var identiske personar. Det måtte då vera Kristin Ivarsdtr. som hadde vore gift med Peter (Andresson) i Edøy. Tora hadde ein bror som heite Eirik Vilhjalmson. Han hadde reist til utlandet og truleg mist livet der. Han var gift med Cecilie Håkonsdtr. som seinare vart gift med kongens junker, Jon Assurson (M.a RN b 4, s. 384). Det måtte søkjast om paveleg løyve til dette siste ekteskapet då Jon tidlegare hadde vore trulova med Elin, søster til Cecilia. Elin og Cecilia var vel dotrer til Herr Håkon Ogmundson . Ein annan riddar på den tida var Ivar Ogmundson (Rova), ein tredje Finn Ogmundson. Den sistnemnde måtte det vera som var ombodsmann for Kristina Ivarsdtr. då forliket vart gjort i Bergen mellom dei tre Petersdotrene og mor deira. Vi kan då tenkja oss at Kristin var dotter til Ivar Ogmundson (Rova?) og at Finn Ogmundson var bror til Ivar og slik farbror til Kristin. Om Håkon Ogmundson er ein tredje bror, så var Kristin og Cecilia søskenborn. Tora vert då svigerinne til Cecilia og ”frenka” til Kristin.I eit vitnebrev utstedt på Hesby i Finnøy 30.okt. 1336 (RN b. 4, s. 424) vert Tora Vilhjalmsdtr. nemnd som vitne i lag med, Ivar Ogmundson (Rova?), Ragnhild Jonsdtr., Ingeleiv Brynjulfsdtr. og Ogmund Finnson. Dei var heime hos Herr Finn (Ogmundson) på Hesby då Cecilie Isaksdtr. vedgjekk å ha gjeve frenden sin, Alv Torgeirson 1 mannsverk i garden Voll på Jæren til gifting.Her ser vi altså Tora nemnd i same slektskrins som Kristin Ivarstr. tidlegare var. Tora vert på den måten eit slags bindelekk mellom Peter i Edøy og Peter Andresson, på same måte som Trond Eriksson er det. Til slutt i denne omgang; er det nokon som veit kven Tora var gift med?

[Gjest Finn Oldervik]

Den slektskrinsen eg var innom i siste innlegget mitt har jo vore drøfta tidlegare på dette forumet. Det som har vore mest oppe til debatt er jo taksering av eit heimanfølgje i Torstein Mitas hus. (Sjå debatt nr. 35841. Margrete Holfridsdatter). Den debatten dreia seg i hovudsak om kven Torstein Mita var, og om kor vidt Margrete var nygift/nyskild eller om ho skulle flytta til Vika (Oslo) eller ikkje. Dei som var til stades ved takseringa vart lite omtala i debatten. Er oppfatninga slik at dei kvinnene som var til stades var eit tilfeldig samankalla utval frå 'fiffen' i byen på den tida, eller kunne kvinnene vera tilkalla ut frå andre motiv, - til dømes slektskapsmessige? Var det til dømes personar som kunne koma på tale som arvingar om Margrete døydde barnlaus? No kan det vera at spørsmålet er drøfta tidlegare, til dømes i ein artikkel ein eller annan staden som eg ikkje har lese (eller hugsar). Er det nokon som har greie på dette?Når eg trekkjer inn dette her, så er det fordi eg reknar den Margrete Petersdtr. som er til stades ved takseringa som identisk med Margrete Petersdtr, dotter til Herr Peter i Edøy, gift med Tidemann frå Lybeck.Elles er det merkeleg stilt på denne tråden. Er emnet utan interesse eller er det andre grunner til denne 'øredøvende stillheten'?

[Gjest Svein Arnolf Bjørndal]

Emnet er på ingen måte uinteressant. Det vil alltid være flere som følger med på en tråd enn som er med og debatterer, og spesielt gjelder vel det temaer som fordrer spesialkunnskap om et emne, område eller tidsperiode. Det er vel ingen grunn til å debattere bare for å debattere, så i mange tilfeller må man nok regne med tilsynelatende å 'snakke litt med seg selv' hvis man er den som 'driver' temaet fremover ved egne undersøkelser.Jeg skulle ha rukket over mer, men har allerede (altfor) mange baller i luften på én gang. Derfor gleder jeg meg også over å være (nesten)taus leser av interessante tråder, der jeg ellers ikke har noe faglig å bidra med.

[Gjest Karin Romstad]

Til 6. Er midt i våronna, men følger med. Har alltid vært så nysgjerig på om dette kan være jomfru Åsa?Nr: 1099 Dato: 1335 jan 21 Sted: Manvik i BrunlanesRegest: Gavebrev fra Stig Håkonsson for hans kone Åsa Petersdatter: Under forutsetning av at hun overlever ham, skal hun ha hele Manvik gård og 12 øb i øyene som ligger under den. Gaven ble gitt i sovestua på Manvik om kvelden åttende dag jul.Vitner: sira Viking [Torgeirsson]2 på Berg, Hallvard [Torsteinsson]2 på Grevle, Finn Ulvsson, Sigurd Olavsson, Torald [Toreson]2 klerk, Arndor på Gusland, Tore [Eiriksson]2 verpil og Svein [Eiriksson]2 skånorm.Beseglet av utstederen og vitnene. Orig (perg): NRA. (Seglforbundet med nr 1105 .) Trykt: DN I nr 231. 1 tilbakeI DN feilaktig: Januar 1.2 tilbakeFarsnavnene fremgår av seglene.

[Gjest Finn Oldervik]

Takk til Svein og Karin for innspel! I innlegg nr. 4 i debatten om Herr Andres Plytt viser John Aarønes til ein artikkel av sokneprest A. E. Heden; 'Biskop-ætten og Manvikgodset' (s. 106ff i NST XIV). Her vert rett nok Hr. Peter plassert i Eid i Stryn, men dette må sjølvsagt vera rangt, noko som elles er drøfta i den tidlegare nemnde debatten om Andres Plytt. Heden reknar med at Åsa Petersdtr. kan vera identisk med kona til Herr Stig Håkonson på Manvik, ein tanke eg sluttar meg til. I dette tilfelle må ein truleg nøya seg med å tru. Når eg trur det kan vera slik, så er det grunna på at Stig og Åsa er jamnbydige i ætt, tidsmessig høver det svært godt og namnet stemmer. Er det nokon som har moment å koma med som peikar mot ei anna løysing, event. styrkar denne hypotesa, så vil det sjølvsagt vera av interesse å sjå.

[Gjest Finn Oldervik]

I innlegg nr. 5 skriv eg om ei Cecilie Isaksdtr. som gjev bort ein gard til frenden sin, Alf Torgeirsson. Denne Cecilia er ein sentral person i Lars Løberg sin artikkel: ”Glem Torstein Mita! En kildekritisk undersøkelse av baronætten på Talgje og dens eventuelle forbindelse med adelsætta på Aga i Ullensvang” (NST XXXVII 2000, s. 155 – 171). I følgje same kjelde, så består baronætta på Talgje berre av fire historiske personar, nemleg; baronane Gaute Erlingsson, sonen Isak Gautesson, samt den sistnemnde sine to born; Gaute og Cecilia. Den sistnemnde av desse er altså identisk med den Cecilie som var på Hestby på Finnøy i 1336. Som ei muleg søster til Isak Gauteson vert Fru Eyvor Gautesdtr. nemnd. Dette er den ved same namn som var til stades ved den namngjetne takseringa av heimanfølgjet til Margrete Holmfridsdtr. i Bergen i 1328. Ho vert ofte i litteraturen plassert som enke etter Ogmund Finnsson på Hestbø og slik mor til Finn Ogmundsson og Ivar Ogmundsson (Rova), skriv Løberg. (Løberg trur helst at Eyvor var gift med ein Håkon på Reve og at det var ei anna søster som var gift med Ogmund Sigurdson på Hestbø) Om den Håkon Ogmundsson som eg har nemnd tidlegare også er av same søskenflokken, så vert ho da truleg mor hans og. Enda det kunne ha vore freistande, så skal eg ikkje følgja denne tråden særleg lenger. Ein vil då lett koma inn i diskusjonen om Torstein Mita, årsaken til at Talgje kom frå Talgjeætta og over til Hestbyætta osv. Poenget mitt med å nemna denne slektskrinsen er at nokre av dei same personane også er nemnd i samband med ætta til Peter i Edøy. Namnet Cecilie reknar ein med kjem frå den uekte dotra til kong Håkon Håkonson ved same namn. Denne Cecilia er sjølvsagt ikkje identisk med den Cecilia Håkonsdtr. som først var gift med Erik Vilhjalmson på Torget og sidan med kongens junker, Jon Assurson, men både ho og faren kan ha namna sine frå den førstnemnde Cecilie og far hennar, kong Håkon. Elles er det og interessant å merka seg at Peter i Edøy kallar opp dotter si etter dronninga, Isabella. Dette betyr neppe at han eller kona er i slekt med henne, men helst med kongen (Erik Magnusson). Om kona til Peter og mor til Isabella var dotter til Ivar Rova, så var jo dette slektskapet i orden. Løberg hevdar utan nærare grunngjeving at Tora Vilhjalmsdtr. var enke etter ”trondheimslagmannen” herr Sigurd Jodgeirson. Vidare hevdar Løberg at Sigurd er i live i 1329, men døde før september 1332, noko som ser ut til å vera i tråd med det kjeldene fortel. Løberg forklarar årsaken til at Tora er til stades på Hesby i 1336 helst må vera at ho er oppgift med ein av brørne, Finn eller Ivar Ogmundssøner.At Sigurd Jodgeirsson Lande kunne ha gifta seg på nytt etter at Isabella Petersdtr (på Edøy) var daud, er ikkje unaturleg. No veit vi ikkje kva tid Isabella døydde, men det måtte i det minste vore før 1329, elles ville nok også ho vore nemnd i forliket i Bergen dette året (Eg legg no til grunn at Peter Andresson og Peter i Edøy er identiske personar). Ho kunne for så vidt vore daud i mange år alt då.Når eg likevel tek eit lite atterhald når det gjeld eit eventuelt ekteskap mellom Sigurd Lande og Tora Vilhjalmsdotter, så er det grunna i at Sigurd ser ut til gje bort det meste av formuen sin, noko til domkapitlet og erkestolen i Trondheim og også ganske mykje (36 mb) til kong Magnus [Eriksson] og dronning Blanche (DN V nr. 193). I 1347 gjev kongen og dronninga bort dette godset til Olavskyrkja i Nidaros. 26 av dei 36 markebola skal gå til eit prebende. Slik gåvmilde kan kanskje minna meir om ein barnlaus enkjemann, utan nære slektningar enn ein mann som etterlet seg kone. Noko avgjerande innvending er likevel ikkje dette frå mi side. Sigurd kunne ha enda hatt rikeleg med jordegods, også nok til at Tora kunne få leva sutlaus resten av livet.Ei anna løysing på Tora sitt samband med denne slektskrinsen kan jo vera som følgjer: Ho var gift med Ivar Ogmundson Rova og desse to var foreldre til Kristin Ivarsdtr., enkje etter Herr Peter på Edøy. Ein må gå ut frå at døtrene til den relativt fåtallege høgadelen i Noreg på den tida kom ut på ”ekteskapsmarknaden” i særs ung alder, kanskje alt i 13 – 15-årsalderen. Av dette kan ein så utleia at Tora kan vera relativt ung enda i 1332 då ho er i Nidaros for å stadfesta gåva til Sigurd Jodgeirsson Lande(som i tifelle då vil vera enkjemannen til dotter-dotter til Tora). Tora må då i det tilfelle vera der i ombod for dotterdøtrene sine, Ingeborg, Margrete og Åsa. Når ho opptrer som vitne på Hesbø i 1336 så vert det då i eigenskap av Ivar Ogmundson si kone (Frue).Skulle gjerne ha hatt andre sine synspunkt på desse tankane (teoriane).

[Gjest Leiv Magne Apelseth]

Du står på og jobba du Finn, det er bra.Det er ikkje det at temaet ikkje interesserer folk Finn, men det er nok dei færraste her inne som har satt seg so grundig inn i disse slektene at dei kan delta i ein slik debatt. Eg har tidlegare antatt at herr Finn Ogmundsson og fru Kristin Ivarsdatter var ektefolk, og at Finn Ogmundsson var Kristin sin andre ektemann. Men med di vinkling blir Finn Ogmundsson Kristin sin onkel. Greit nok det.Men her har du ei lita nøtt til helga. Kven er Bård Halldorsson og Hallvard Toresson, fru Ingebjørg Petersdatter på Hustads arvinger, som sel til herr Sigurd Havtoresson alt det gods, løst og fast, som de har arvet etter henne. Lenke

[Gjest Leiv Magne Apelseth]

Den Bård Halldorsen (fru Ingebjørg Petersdatter på Hustads arving) kan godt vere den same Bård Halldorsen som opptrer som vitne i Bjørkedalen i Volda i 1367 Lenke .

[Gjest Lars Løberg]

Jeg kan stemme i med Leiv Magne om at dette er vanskelig, og at det er heller ugreit å holde dette persongalleriet adskilt.Jeg har derfor også holdt meg på sidelinja her, men når Finn først refererer mita-artikkelen min såpass grundig, får jeg vel bidra med noen oppklaringer.Først til slektskapet mellom Talgje- og Hestbøættene. Jeg vil i en artikkel om Hestbøætta som vil komme i NST i år dokumentere at denne forbindelsen ikke går gjennom Ogmund Sigurdssons ukjente kone. Jeg fremsetter samtidig en ny og spennende hypotese om hvem som var Ogmundssønnenes egentlige mor.Hva Tora Wiljalmsdatter angår, er det riktig at jeg i en fotnote i artikkelen hevder at hun var lagmannens enke. Dette var ene og alene basert på hennes rolle i 1332-brevet, hvor jeg uten videre antok at de tre var henholdsvis hans arvinger og hans enke. Dette brhøver selvsagt ikke være riktig, men hun er nok enke når hun opptrer på den måten hun gjør. Jeg ser videre at det her uforbeholdent hevdes at hun var søster av Erik på Torget. Jeg er ikke umiddlbart sikker på at det er riktig. Den forbindelsen er bare konstruert på bakgrunn av det sjeldne patronymet. Men Toras segl er bevart, og det tyder ikke på noen slik forbindelse. Seglmerket kan snarere brukes som argument for at hun kom vestfra, og at hennes opphav må søkes på øyene eller i Skottland. I så fall blir sjølsagt hennes rolle her enda vanskeligere å forklare.Håkon Ogmundsson tillegges vanligvis slektsnavnet Bolt. Og selv om jeg har stor sans for Finns forsøk på å gjøre ham til bror av Finn og Ivar for derigjennom å få slektskapsforholdene til å gå opp, så er nok dette særdeles lite sannsynlig, jfr DN II nr 137, hvor Finn og Ivar sitter som dommere i Håkons sak.

[Gjest Finn Oldervik]

For det første vil eg takka Leiv Magne og Lars Løberg for interessante innspel.Først til Leiv Magne; Eg hadde jo med tid og stunder tenkt å koma til dei problema du nemner i innlegg nr. 11. Dei to namngjevne arvingane etter Ingeborg Petersdtr. på Hustad, Bård Haldorson og Halvard Toreson er jo eit problem i seg sjølv. Det er vel også problem knytt til kjøparane her. For eigen del har eg, i det minste førebels, for liten kunnskap om denne ættegreina som vel er sterkt knytt til Giske og Giske-godset. Eg går ut frå at det ikkje finst nokon oversikt over giskegodset før og etter Sigurd Haftoresson, slik at det eventuelt kunne vera muleg å finna ut kva for gardar som kunne ha kome frå Fru Ingeborg. Vidare veit eg ikkje kven Diderik Vistenaker er og korleis han kjem inn i biletet kva gjeld jordegodset etter frua på Hustad. Her er det sikkert nokon med kunnskap som kan koma med innspel?Så til Lars; Fint at du kom med desse oppklaringane. Når ein med utilstrekkeleg fagleg bakgrunn skal prøva å finna ut av desse kompliserte spørsmåla, så er det lett å oversjå ymse fakta som ofte kan endra på konklusjonane. Då eg for nokre månader sidan oppdaga at det var muleg å søkja digitalt i slike kjelder som DN og RN, opna det seg ny verd for meg. Eg har jo ikkje arbeidd med slike spørsmål sidan ein måtte låna desse kjeldene gjennom fjernlån, ofte med lang ventetid. Resultatet vart at ein gav opp etter nokre år med møysommeleg leiting, -- og ikkje minst venting på at bøkene skulle verta ledige. Å driva slektsgransking på dette nivået i distriktsnorge var mest håplaust for nokre år sidan (og vel ikkje ukomplisert i dag heller).Iveren har nok teke litt overhand, men kan eg vekkja interesse for temaet hos einkvan som har betre forutsetningar enn meg sjølv til å arbeida vidare med spørsmåla, så har eg i grunnen oppnådd det eg er ute etter.Eg er og klar over at du og nokre andre fagpersonar innan genealogien har betre tilgang på primærkjelder enn det eg har. Dei fleste av oss interesserte amatørar vert da i grunnen avhengige av den korreksjonen og rettleiinga vi kan få frå dykk. Eigentleg burde vi då kanskje overlata alle desse spørsmåla til dykk. Når eg likevel tillet meg å ta tak i problema, så er det først og fremst fordi eg synes at for lite vert gjort, særleg når det gjeld slekter som er knytt til Midt-Norge. Dei tidlegare dyktige genealogane var vel først og fremst knytt til Vestlandet og til dels Austlandet, og av den grunn kan det verka som om middelalderættene i desse områda er oftare omtala enn tilsvarande ætter i andre deler av landet. Dei banebrytande arbeida til slike som Steinnes og andre har vel gjort det freistande å byggja vidare på desse arbeida, samt overprøva resultata deira.Tråden som drøftingane om Herr Peter til Edøy er utleia frå, er som du sikkert veit, tråden om Herr Andres Plytt. Intensjonen min med å ta opp desse drøftingane er mest å etterprøva resultata til Magnus Mardal i artikkelen hans om den eldre Aspa-ætta i NST i 1989. Så vidt eg veit er ingenting av særleg interesse offentleggjort om dei eldste generasjonane av Aspaættene dei siste 15 åra. Tore Vigerust sitt angrep på Mardal vert difor lite konstruktiv når det gjeld å klårgjera tilhøva kring ætta. Han har jo hatt mange år på seg til å tilbakevisa Mardals hypoteser og konklusjonar. Men for all del, -- Tore må sjølvsagt få bruka tida si slik han sjølv finn det best. Uansett så ser det jo ut til ordtaket om at ”blind høne kan også verpa” gjeld innan genealogien og. (Eg tenkjer her på Mardals artikkel i NST).Når eg har gått såpass grundig inn på bakgrunnen for engasjementet mitt så er det m.a. for å klårgjera at eg ikkje legg nokon prestisje i konstruksjonane mine. Det heile må helst sjåast på som høgttenking.Så attende til Lars sitt innlegg; Det skal verta interessant å sjå kva nytt du kjem med om Talgje- og Hestbøættene. Etter å ha prøvd å setja meg inn i problematikken, så er det ikkje vanskeleg å skjøna at desse spørsmåla kan engasjere.Når det gjeld Tora Vilhjalmsdtr., så er det rett som du skriv at eg ikkje har teke opp til drøfting om Tora var frå Torget og slik søster til Erik Vilhjalmson, eller om ho kom frå ein heilt annan stad. Eg har jo vore klar over at det neppe fanst noko sikkert kjeldebelegg for hennar tilknytning til ”Vilhjalmsætta” på Torget. Her har eg i grunnen berre adoptert meininga til Mardal. Om det skulle visa seg at du har rett i at ho kan vera frå øyane i vest, eventuelt Skotland, så styrkjer det vel eigentleg teorien om at ho var gift med Sigurd Jodgeirsson. Dei to samandraga av brev utstedt på Orknøyane som følgjer, viser at Sigurd oppheld seg på øyane våren 1329 og at han var ombotsmann for Hr. Erling Vidkunnsson. At han hadde ombud for Erling i saker som vedkom jordegods i desse områda kan tyda på at han var godt kjend der, -- kanskje delvis gjennom kona si? Isabella var truleg daud alt då og slik sett så var det jo ikkje noko i vegen for at han kunne vera gift på nytt. Etter det eg hugsar, så var far til Sigurd skipper. Dette kan vera nok ein indikasjon på at Sigurd kunne ha vore på reiser i Vesterhavet også tidlegare, gjerne som mannskap hos faren.Begge dei to følgjande breva er trykt i DN 2.Sammendrag 1: Katarina, Grevinde af Orknöerne og Katanes, melder Drotseten Hr. Erling Vidkunnssön, at hun af dennes Ombudsmand Hr. Sigurd Jodgeirssön har kjöbt hvad Hr. Erling, Hr. Haakon (Thoressön) og Fru Kristin (i Giska) eiede i Ragnvaldsö, men at hun kun paa visse opgivne Vilkaar vil betale Kjöbesummen for Hr. Haakons og Fru Kristins Lod (jfr. No. 170).Kilde: Efter Orig. p. Perg. i danske Geheimearkiv. 1ste Segl mangler; af 2det er kun Skjoldet (norske Löve med Öxen) tilbage.Nummer: 168. Dato: 24 Marts 1329. Sted: Kirkjuvaag.Sammendrag 2: Katharina, Grevinde i Orknö og Katanes, afkjöber Drotseten Hr. Erling Vidkunssön en Del Jordegods paa Ragnvaldsö, som forhen havde tilhört Hr. Haakon Thoressön, Fru Kristin og Fru Elin. (jfr. No. 168).Kilde: Efter Orig. p. Perg. i Dipl. Arn. Magn. fasc. 100 No. 8.De 4 Segl mangle.(Trykt i Saml. t. Norg. Hist. VI. 129). Nummer: 170.Dato: 4 April 1329. Sted: Kirkjuvaag.Når det gjeld Håkon Ogmundson, så var eg ikkje merksam på at han var tillagt slektsnamnet Bolt. Dette har for så vidt heller ikkje så mykje å seia for argumentasjonen min. Ivar var jo tillagt slekts- eller kanskje heller kallenamnet ”Rova”, medan broren, Finn mangla eit slikt tilnamn. Derimot var eg merksam på at Ivar og Finn dømde i ei sak der Håkon representerte ein av partane. Når eg valde å sjå bort frå dette, så var det mest ut frå moment nemnd i tilsvaret til Bjørkvik på artikkelen din om Torstein Mita. Bjørkvik nemner på s. 273 i B XXXVII av NST at Steinnes hadde kome fram til ”at det i kongelege særdomstolar av dette slaget ser ut til at kongen ikkje var bunden av nokon regel om inhabilitet”. Bjørkvik er tydelegvis ikkje nøgd med argumentasjonen din vedr. inhabilitet. I tilsvaret ditt til Bjørkvik i same tidsskrift s. 279, skriv du m.a.; ”At Bjørkvik ikke finner denne argumentasjonen overbevisende, skyldes blant annet at habilitetsspørsmålet i kongelige særdomstoler er et så vidt komplisert spørsmål at det i seg selv vil kreve en omfattende undersøkelse. Ingen har så langt foretatt en slik rettshistorisk analyse”. No kan det vera at eg har misoppfatta omgrepet ”kongeleg særdomstol”. I tillegg er eg usikker på kva generelle lovreglar som galdt om inhabilitet i domsspørsmål på den tida. Var Håkon å sjå på som personeleg part i saka det var dømd i, eller var han å sjå på som ein ”advokat”, utan personlege interesser i utfallet av saka?No er jo ikkje Håkon nokon ”naudsynt person” i det som er den viktigaste hypotesen min, nemleg at Fru Kristin Ivarsdtr. er kona til baronen Peter Andresson alias Herr Peter i Edøy, og at ho kan vera dotter til Herr Ivar Ogmundsson Rova.Før eg forlet Håkon Ogmundsson vil eg gjerne spørja om følgjande; Er den Håkon Ogmundsson som er nemnd som ombudsmann i 1320 den same som er nemnd i eit diplom frå 1345 utstedt i Oslo. I det sistnemnde diplomet kjem det fram at Herr Håkon Ogmundsson sel garden Å på Nordmøre til erkebiskop Pål (Bårdson). Håkon sel garden på vegner av dotter si, Borghild. Det var Jon Hemingsson som hadde ått garden tidlegare. (RN b. 5, s. 263). Når Håkon sel garden på vegne av dotra, så kan det jo vera ein indikasjon på at kona til Håkon var frå Møre/Trøndelag.Regest: Vitnebrev om salg fra Olav Jonsson, Brynjulv Eiriksson, Gyrd Pålsson og Olav Bårdsson: De var samme dag i sovestua i bispegården i Oslo, da herr Håkon Ogmundsson, på vegne av sin datter Borghild, solgte til erkebiskop Pål [bårdsson] av Nidaros gården Å på Nordmøre, 19 spannsleier, med skoger, møller, laksefiske og alle herligheter, unntatt selværet. Den eides tidligere av Jon Hemingsson. Prisen var 8 mark forngild pr spannsleie, med 5 skilling 4 penninger engelsk i hver mark. Erkebiskopen kjøpte også 14 kyr som tilhørte gården for gjengs pris nordpå. Pengene skal betales på førstkommende sommerstevne i Bergen.Beseglet av utstederne.Til slutt vil eg gjerne, om muleg ha svar på følgjande; Når det gjeld Holmfrid Erlingsdtr. og Margrete dotter hennar, reknar du ikkje med at dei har noko med Talgje-Hestbøætta å gjera i det heile, eller er det eit spørsmål du ikkje tek stilling til? Vidare, -- om det skulle vera slik at den Margrete Petersdtr. som er nemnd ved takseringa av heimanfylgjet til Margrete Holmfridsdtr. er identisk med dotter til Peter i Edøy og den mulege dotra til Ivar Rova, Kristin, kvifor er det naturleg at ho er til stades ved takseringa, trass i den manglande rangen sin?

[Gjest Leiv Magne Apelseth]

Det er sjølvsagt vanskeleg å begrense ein slik debatt, men eg trur nok vi lyt sveipa innom ekteparet Margreta Eilivsdatter og Tideke Henriksson Vistenakker. Margreta var datter til ekteparet Gyrid Erlingsdatter (Giske) og Eiliv Eilivsson (Naustdal). Eg skal koma attende med meir når eg får litt meir tid på meg.

[Gjest Lars Løberg]

Holmfrid Erlingsdatter og datteren Margrete har ingenting med Hestbøætta å gjøre. De kan i teorien være av Talgjeætta, men det er svært lite sannsynlig.Den Margrete Petersdatter som nevnes i takseringsbrevet kan nok umulig være datterdatter av Ivar Ogmundsson. Margrete må antas å være myndig i 1328, og hun er i så fall eldre enn Ivar Ogmundssons barn. Eller for å si det omvendt - Ivar er trolig født rundt 1290, og kan da ikke ha myndige barnebarn i 1328.

[Gjest Finn Oldervik]

Til innlegg 16. Lars.Takkar for svaret ditt. Det var svært avklarande når det gjeld synet ditt på Holmfrid og Margrete. Også for situasjonen til Kristin Ivarsdtr., enkja etter herr Peter til Edøy var svaret langt på veg avklarande. Om Ivar Ogmundson var født så seint som i 1290, så kunne Kristin Ivarsdtr. umuleg vera dotter hans. Dette opnar då for at Leiv Magne Apelseth (innlegg 11) sin teori om at Kristin var kome i nytt ekteskap med Finn Ogmundsson på Hestbø etter at Peter på Edøy var daud, helst har mest for seg. Så lenge eg held Kristin for dotter til Ivar Rova var sjølvsagt denne mulegheita blokkert. Dette medfører vidare at vi må finna ein annan Ivar som far til Kristin enn Ivar Ogmundsson Rova. Også den 'nye' Ivar bør vel vera av høgadel.

[Gjest Finn Oldervik]

Sidan hypotesa om Ivar Ogmundson som far til Kristin Ivarsdtr. ikkje stod for prøving, så får eg prøva med ei ny.Eg vil da setja fram følgjande hypotese: Kristin var dotter til Herr Ivar Jonson, son til Jon Ivarson (Raud). Ivar fall i eit slag mot hertug Erik sommaren 1309. Om det ikkje er noko eg har misforstått, så var Ivar morbror til kona til Finn Ogmundsson på Hestbø, eller sagt på ein annan måte; Kristin Ivarsdtr. og kona til Finn var søskenborn. Det kan vera årsaken til at Finn opptrer som ombodsmann for Kristin i samband med forliket som vedkjem dotra Margrete. Eg legg her m.a. til grunn at den Ragnhild Jonsdtr. nemnd i takseringa av heimanfølgjet til Margrete Holfridsdtr. er identisk med den Ragnhild Jonsdtr. som er svigermor til Finn Ogmundsson. På side 167 i NST XXXVII skriv Løberg at svigermor til Finn var Ragnhild Jonsdotter (Rose/Sørum-ætta). Det hadde vore fint om nokon med kunnskap nok kunne ha gjeve meg ei kort 'brifing' om denne ætta som Lars har plassert i ein parantes utan nærare forklaring.Ivar Jonson er nemnd m.a. i RN b. 3, s. 199:Regest: Gavebrev fra Jon Ivarsson [Raud]: Gir etter råd av kong Håkon [Magnusson] 5 øresbol i Bodding og ett øresbol i Suæinsrudi ved Eidsvoll til Mariakirken i Oslo til årtidhold for sin sønn herr Ivar [Jonssons] sjel.Beseglet av utstederen. Orig (perg): NRA - DAM 58.11. Trykt: DN III nr 92. DN daterer til 'ved 1310'. Herr Ivar falt i krig mot hertug Erik sommeren 1309 (NFH IV:2 s 517 ). Siden brevet bare gjelder Ivar, antar Munch at det må være utstedt for broren Tores død i begynnelsen av 1310 (smst s 517 n 2).

[Gjest Finn Oldervik]

Oppdaga seint siste natt at eg slett ikkje var den første som hadde lagt fram hypotesa om at Kristin var dotter til Herr Ivar Jonson. I sin artikkel om 'Biskop-ætten og Manvik-godset' i NST XIV (1953) har sokneprest E. A. Hedem lagt fram akkurat den same hypotesen. Sjølv om eg har lese artikkelen også tidlegare, så har dette gått meg hus forbi. Eg var vel så opphengt i at han har plassert Herr Peter på Edøy på Eid i Nordfjord, at eg rekna med at han hadde feilplassert Kristin også. Dessutan sa ikkje namnet 'Ivar Jonson av Sudreim' meg noko som helst då.Riktignok gjer Hedem Kristin til den 'fornemme dama auster i Viken som var beslektet med kongen' som Peter av Eid beila til, men dette forhindrar ikkje at Kristin kan vera dotter til Ivar Jonson av Sørum.

[Gjest Finn Oldervik]

I innlegg nr. 18 etterlyste eg opplysningar om det som Løberg kallar 'Rose/Sørum-ætta'. Responsen var heller dårleg, men eg kan jo gjera eit forsøk til.Det eg er interessert i er da i hovudsak om korleis ættesambandet mellom følgjande personar var, eller rettare korleis ein trur det er:1. Fru Ragnhild Jonsdotter, svigermor til Herr Finn Ogmundsson og gift med Herr Sæbjørn (Helgeson). (Foreldre til Gudrun Sæbjørnsdtr.)2. Fru Ragndid Jonsdotter, g.m. Herr Torvald Toresson, foreldre til Herdis Torvaldsdotter.3. Herr Haftore Jonsson av Sudrheim. Far til Herr Sigurd Havtoresson?4. Herr Ivar Jonsson av Sudrheim, son til Herr Jon (Ivarsson) Raud.5. Herr (?) Tore Jonsson av Sudrheim.Var alle desse søsken, eller blandar eg saman her?

[Gjest Svein Arnolf Bjørndal]

Ja, de var søsken. Hr. Tore hadde tilnavnet Tinghatt, d. 1310. Han var gift med en Gyda.Se slektsoversikt på s. 316-319 i 'Nesøya og Nesøygodsets eiere i middelalderen og tidlig nytid' av Geirr I. Leistad, i Asker og Bærums historiske skrift 37, 1997.Leistad kaller forresten begge døtrene for Ragnhild.

[Gjest Finn Oldervik]

Til Svein Arnolf.Takk skal du ha. Veit du (eller andre) om dette historiske skriftet er å få kjøpt, eller kvar ein skal venda seg for eventuelt få tak i ein kopi av artikkelen?

[Gjest Svein Arnolf Bjørndal]

Jeg tok en fotokopi i Riksarkivet. Vil tro de har tidsskriftet på et litt godt bibliotek, eller at det kanskje går an å bestille fjernlån?Ellers går jeg ut fra at det er Asker og Bærum historielag som gir ut dette skriftet, og de har en side på nettet som kan kontaktes.

[Gjest Karin Romstad]

Nr: 935 Dato: 1333 febr 15 Sted: NidarosRegest: Vitnebrev om avkall fra Arne Gjavaldsson, Olav [Hermansson] lagmann, Eindride prest på Bakke, Sigvalde [Olavsson]1 på Tønnøl, Olav [Andresson]1 i Steingarden og Sigurd rane: De var i Kristkirken, da Håkon Guttormsson på sin sønn Guttorms vegne overfor sira Jon Eiriksson, kannik i Kristkirken, frasa seg all rett til de 15 mb som herr Sigurd [Jatgeirson] lande gav kirken i sitt testamente [nr 900 ]. Vilkårene for årtidholdet ble til gjengjeld spesifisert, og det skal hver dag sies en bønn for ham i Mariastuken.Beseglet av utstederne og Håkon Guttormsson. Orig (perg): NRA - AM 9.4b 2. (Seglforbundet med nr 901 .) Trykt: DN IV nr 202. 1 tilbakeJfr NSig nr 232 og 233.

[Gjest Leiv Magne Apelseth]

Eg lyt nok til å revurdera mi tidlegare oppfatning som gikk ut på at Finn Ogmundsson og Kristin Ivarsdatter var ektefolk. (j.m.f. mitt innlegg 11 i denne tråden) Det må vere feil ! Finn Ogmundsson og Gudrun Sæbjørnsdatter var gifte og hadde sonen Ogmund alt i 1321 [url="http://www.dokpro.uio.no/perl/middelalder/diplom_vise_tekst.prl?b=1275&s=123&str=>Lenke . Gudrun Sæbjørnsdatter levde seinast 1374 i Oslo, då ho solgte noko jordegods på Toten