[#74356] Presten Oluf Andersen Kusse fra Brönnöy

[Gjest Per Nermo]

(49:) Du mener sikkert den Anders Olsson som man finner på nederste linje litt til venstre for midten (ikke 'nedst heilt ute til høgre').

[Gjest Finn Oldervik]

Per (51).Eg meiner akkurat det eg skriv, men om du snur tavla mot deg, så er det rett slik du uttrykkjer det. Det er no berre ein Anders Olsson der, same korleis ein vender tavla ;-))

[Gjest Thomas Friis Konst]

Til Finn's innlegg # 46 - 49,- mange takk for nyttig og interessant KUSSE-informajon m.m.

[Gjest Finn Oldervik]

Ein kan jo reflektera litt over kor sannsynleg det var at jekteskipper og bergensfarar, Anders Olavsson (Kusse?) på Måløy i Steigen skulle vera far til Brønnøypresten, Hr. Olav Andersson (Kusse).Reint kronologisk, så er det sjølvsagt lite som er til hinder for dette. Om han er identisk med den Anders Olsson som var blant erkebiskop Olav E. sitt mannskap, så verkar det som han var ein ganske ung mann då vi først høyrer om han (1532), men at han vinn meir tillit etter kvart. 'Sonen' - presten i Brønnøy er rekna å vera født kring 1530 eller litt seinare ut frå at han vart student i Wittenberg i 1552 (Sjå innlegg (45)). Om vi tenkjer oss at skipperen vart født ca 1505/1510, så kunne han sjølvsagt godt vera far til Hr. Olav Andersson (Kusse) ut i frå alder. Også som mannskap for erkebiskopen synest dette å vera ei høveleg tid for Anders sin fødsel. I tilfelle ville han vera ein godt vaksen mann i 1563 då han vert omtala som skipper, samtidig som han då hadde den naudsynte autoriteten for ei slik stilling. Ettermannen til Anders Olavsson på Måløya var Per Andersson (stamfar til folket på Lund på Lundøya i Steigen), også skipper og ein tiltrudd mann i Steigen i samtida.Dei som var involvert i fiskehandel og jektefart i Nord-Noreg på denne tida er ofte kalla ”torskeadelen”, og dette ordet er ikkje utan realitet. Dei fleste måtte ha fått med seg ein bra startkapital i form av arv etter velståande og helst lågadelege foreldre. Arven bestod truleg ofte av ein del jordegods, gjerne tidlegare adelsgods. Om vi reknar at vi har treft rett når vi identifiserer Anders Olavsson i Måløya med Anders (Kusse) på Aspatavla, så er det ingen tvil om at alle Aspa-arvingane var rimeleg godsrike, sjølv om jordegodset etter kvart vart svært oppdelt pga. arv. Det er likevel ingen tvil om at Anders (Kusse) i Måløya hadde den bakgrunnen som var naudsynt for å kunne vera ein del av ”torskeadelen”. At han var den skipperen som skatta mest i heile Salten-distriktet styrkar også denne hypotesen (Sjå m.a. innlegg (383) i debatten om erkebiskop O.E.).Den 5. desember 1570 har mag. Absalon Pedersson ført inn i dagboka si at det døydde ei Hustru Marit i Måløya. M.a. Bjørn Jonsson Dale meinar at dette må vera kona til Anders Olavsson (Kusse?) i Måløya. Han har identifisert denne Marit som dotterdotter til ein Pål Jonsson på Synes på Sunnmøre. (Sjå m.a. innlegg (136) og (243) m.fl. i debatten om Olav Engelbregtsson). At tittelen ”Hustru” vert nytta på kona til Anders indikerer at han var rekna å tilhøyra lågadelen på den tida, noko (sonen?) Mag. Olav Andersson i Brønnøy også vart.Etter min meining peikar det meste mot skipper Anders Olavsson (Kusse?) som far til mag. Olav Andersson (Kusse) m.fl. og eg kan ikkje sjå eit einaste moment som talar i mot at hypotesen er rett. At hr. Olav vert omtala å vera frå Steigen styrkjer naturlegvis hypotesen ytterlegare. Det same gjer det faktum at sistnemnde hadde ei dotter som heitte Marit (Maritholmen?). Skipper Anders hadde også den økonomiske ryggraden som skulle til for å senda eine sonen til utlandet for å få seg ei utdanning.

[Gjest Per Nermo]

For at dette skal 'passe' bakover i generasjonene må Karen Torsteinsdotter (Kusse) være blant Torstein og Angerds eldste barn, gjerne født rundt 1460-1470. Var hun det ?

[Gjest Finn Oldervik]

Per (55)At Karen bør vera født i åra 1460-1470 er rett konkludert, sjølv om det første årstalet (1460) kan synast å vera rettast.No veit vi lite om detaljar når borna til Arne Trondsson på Husby var født og det same gjeld borna til dotra Anngerd g.m. Torstein Kusse på Torget. Kronologien i Aspatavla seier likevel noko og saman med ein del andre kjelder gjev det oss høve til å gjera kvalifiserte gissingar. Erkebiskop Olav Trondsson, Arne sin bror, er rekna å vera født kring 1405/1410 ut frå året han vart immatrikulert. Arne treng ikkje vera særleg yngre og det betyr då at dei eldste borna hans kan vera født noko før 1440. Om Grønnli har rett i at sonen, Øystein Arneson er identisk med han som vart innskriven som Augustinus Arneri i Rostock 27. april 1473, så betyr det at Øystein helst var blant dei yngste av borna til Arne og født kring 1453. Anngerd måtte helst blant dei eldste, - kanskje født kring 1440 pluss-minus. Karen kan då godt vera født kring 1460, medan sonen Olav Laurisson kanskje kom til verda kring 1480. Om han er identisk med erkebiskopen sin setessvein, Olav Kusse nemnd m.a. i 1533, så måtte han vera kring 50 år på den tida.

[Gjest Per Nermo]

(46:) Med fare for å spørre om noe som allerede er avklart:Tavlen på s. 239 angir Arne, Olav og Ivar Trondssønner som barn av Trond (Toraldsson) og Jorann Aslaksdotter.Var ikke Jorann gift med Trond IVARsson ?

[Gjest Finn Oldervik]

(57)Etter mi meining kan spørsmålet i dette innlegget besvarast med eit ja utan atterhald. No er det slik at sjølv om Grønli skreiv ein glitrande god og gjennomarbeidd artikkel i NST XIII i 1953 om den etter kvart så kjende Aspatavla, så hadde han ikkje svar på alle spørsmål, og eitt og anna av arkivmateriale har også kome til i ettertid. Kva gjeld farskapen til Trond, så held han seg til det som den gongen var god latin, nemleg at far til dei tre brørne i Aspa var samfedre bror til Fru Kristina Toraldsdotter, noko som sjølvsagt måtte bety at patronymikonet vart Toraldesson. Eg meinar i ymse debattar her på forumet å ha prova at Trond var sammødre bror til Kristina, - ikkje samfedre, og at faren måtte vera identiskt med den Trond Ivarsson som var i teneste hos erkebiskopen og som held til på Nordmøre (Sjå jordeboka til Aslak Bolt).

[Gjest Thomas Friis Konst]

Til Finn's innelgg # 54;Mange takk for opplysningene om mulig far til hovedpersonen i denne traaden, Bronnoy-presten Oluf A:son KUSSE ca. 1530-1611.Dessuten om farens delaktighet som mannskap hos Erkebiskop Olav E og dennes reise til Nederlandene. Olav E antas vaere begravet i St. Gummarus katedralen i Lier i 1538, naavaerende Belgia.I katedralen som naa er under restaurering finnes en minnetavle om Olav E som ble avduket i.f.m. det Norske kongebesok her i 2003.Har tatt ett par fotografier av den vakre minnetavlen som jeg oversender til deg Finn, via e-mail.

[Gjest Per Nermo]

Betyr det at Hr. Oluf Anderssen, magister, sogneprest i Brønnøy 1562 (1567 ?) - 1611, døde i Belgia, og ikke der han hadde sitt virke som prest (i Brønnøy, Nordland) ? (Han skal forresten visstnok ha eiet en rorbu i Skrova i Lofoten).(I 1552 var en 'Olaus Andreas Stegensis Norvegus' registrert som student i Wittenberg og i 1560 ble en 'Olaus Andræ Nidarosienis' immatrikulert i Rostock).Den 16 Aug. 1589 solgte Aslak Olsson Kusse (fra Uppeid i Hamarøy, Steigen) gården Oustli (Austli) i Bindal til 'sin fars frende' Oluf Anderssen. Hvis det er slik som Finn Oldervik hevder, så var det altså til sin brorsønn at Aslak solgte, eller til 'sin fars sønnesønn'. Jeg finner det i så fall ytterst merkelig at kjøperen blir omtalt som selgerens fars 'frende', når denne 'frenden' altså var sønnesønn (iflg. Finn). Dette synes jeg taler mot Finn's hypotese. Kommentar, Finn ?

[Gjest Finn Oldervik]

Når det gjeld grava i Belgia, så siktar vel Thomas til erkebiskopen som hadde Olavs far, Anders som mannskap og som var med då erkebiskopen måtte røma landet, ikkje Hr. Olav A. Kusse. Sistnemnde var nok gravlagd ved Brønnøy kyrkje vil eg tru.Det siste du tek opp i innlegg (60) har vi vore gjennom tidlegare i denne debatten Per. Sjå frå innlegg (14) og utover.

[Gjest Per Nermo]

Jeg synes slett ikke det går klart fram fra innlegg #14 og utover hva konklusjonen blir på det problemet jeg tar opp pånytt i siste avsnitt i innlegg #60, og ber derfor vakkert om at du oppsummerer ditt syn på dette, Finn !(Jeg beklager at jeg ikke så at Thomas selvsagt mener den rømte biskopen !)

[Gjest Finn Oldervik]

Kva med innlegg (21)?

[Gjest Per Nermo]

(63:) Til dette er det vel for meg bare å si: ' - Å, dæven !', og gå gjennom innlegg #21 pånytt. Firemenning må være 'frendskap' bra nok ! Beklager, Takk !, og God Helg !

[Gjest Thomas Friis Konst]

God helg.

[Gjest Per Nermo]

(Finn/60-63 og 21:) Da begynner det (etterhvert) å demre for meg, og jeg ser at vi har to 'Olav Kusse', der den ene, Olav Lauritsson (Kusse) (sønn av Karen Torsteinsdotter Kusse) er fetter av Torstein Arnesson Kusse, som er mulig far til den andre, Olav Kusse (på Uppeid, vel han som er nevnt i leidangsskatten i 1567).Den nevnte Olav Lauritsson antas av Grønli å være den 'Olav Kuse' som i leidangskatten for Helgeland i 1521 betaler 12 lodde sølv, og som antakelig var erkebispens setessvein i 1533.Finn Oldervik mener denne Olav var far til skipper i Måløy, Steigen (1563), Anders Olavsson, som i 1537 dro med erkebispen til Nederland, og at denne Anders var far til sogneprest i Brønnøy 1562-1611, Olav Andersson.Den nevnte Torstein Arnesson Kusse skal i 1521 ha betalt 10 lodde sølv i skatt, var bosatt på Uppeid (i Hamarøy, Steigen), og var muligens far til Olav Kusse på Uppeid (nevnt i 1567 ?) (ref. innlegg #18), som igjen er far til Arne, Håkon og Aslak Olavssønner (Kusse).Sistnevnte solgte altså i 1589 gården Oustlid i Bindal til 'sin fars frende' sogneprest i Brønnøy 1562-1611, Olav Andersson, som iht. ovenstående hypotese blir selgerens firmenning.Karen Torsteinsdotter Kusse's bror Arne skal ha bodd på Torget i Brønnøy, men ser også ut til å være den som i 1521 er nevnt som 'Arne på Ophed' (Uppeid) i tiendepengeskatten (ref. innlegg #18).Hvor (på Helgeland) var den omtalte Olav Lauritsson (Kusse) ev. bosatt ( 1521) ?(Jeg beklager at jeg terper på ting som antakelig forlengst er klart for de fleste her ....)

[Gjest Finn Oldervik]

I følgje B. III av Norske Regnskaber og Jordebøger s. 177, så er Olav (Lauritsson?) Kusse ført under Herøya på Helgeland då han betalte tiendepengeskatten i 1521. I 1533 var han setessvein i Alstadhaug i følgje Grønli, som i denne samanhengen viser til Olav Engelbrektssons regnskapsbøker s. 41.Når nokre av Kussane hamna i Steigenområdet, så går eg ut frå at det var fordi dei hadde arva ein del jordegods nettopp her.

[Gjest Thomas Friis Konst]

Til Finn's innlegg # 61;- ja, det stemmer, jeg siktet til graven til Erkebiskop Olav ENGELBRIGTSSON d. 1538 i Lier, det naavaerende Belgia.Graven befinner seg bak disse dorer i den imponerende St. Gummarus kirken;

[Gjest Thomas Friis Konst]

Her kommer ogsaa fotografiet;

[Gjest Thomas Friis Konst]

Det kan ifm KUSSE ogsaa vaere av interesse aa se naermere paa traad;* 20.303 - 'Torstein Kusse'ved K. WILLIAMSSON.

[Gjest Thomas Friis Konst]

Hr. Rasmus C(K)lausson ROSING 1586-1626, Res. kappelan til Vefsn, Nordland, har vaert nevnt et par ganger i denne tråden.Jeg finner Hr. ROSING omtalt både hos NERMO, NOSE/ELLEFSEN og VESTRAAT, - men jeg undrer på hans bakgrunn i Danmark og hvor på Jylland (i fölge ulike homepages) han kom fra!Jfr. også Biskop Hans Claussen ROSING's 1625-1699 uttaleser om sin farfar i Trine GOTTLIEB SALHUS's innlegg # 40.Har dessuten sett på tråd ¤ 21.553'Sogneprest Claus Rosing og hustru Birgitte, Nordland'ved Örjan VOLLAN LARSEN av 2004.Heller ikke her kan jeg se hvor Rasmus var födt, hvor han hadde studert, hvem han var gift med og hvorvidt han hadde flere barn enn den her omtalte sönnen Claus.Takknemlig for alle innspill.

[Gjest Thomas Friis Konst]

Tilleggs-kommentar til innlegg # 70;- i nevnte tråd, ¤ 20.303, har Knut SKORPEN gjort en innlegg med henvisning til tråd ¤ 70.875'Ane Kruse på Sandnes (ca. 1600)'.Samt en kommentar om KRUSE som synonym for KUSSE.

[Gjest Finn Oldervik]

I følge Dahl (2000), så kom Rasmus Rosing frå Jylland og var av adeleg opphav. Våpenet var eit mørkeblått felt der det var en mørkebrun krans med blad og torner og inni kransen ei kvit rose. På hjelmen var det ei hand som held ei kvit rose.

[Gjest Thor Atle Olsen]

Oluf Andersson (Kusse) f.ca 1530 i Steigen? gift med Berethe Hermansdatter, f.ca. 1534. Sogneprest i Brønnøy 1562 - 1611. Kilde: Borchenhagen - slekta Bør, av Edgar Jostein Borchenhagen. Far: Anders Olufson, Sogneprest i Steigen 1536. (kilde: Innflytterslekter til Vega og ?, av Albertine Hauglid) Hans far igjen Oluf Andersen, d. etter 1559 (Swalle/Solle) Innført i Tronhjems domkapitel 1538. I 1549 nytter han et segl med bokstavene O.A.S. over et skjold med bumerke. (samme kilde). Om denne Anders Olufson da er den samme som i denne debatten er omtalt som skipper i året 1536 har jeg ingen formening om.

[Gjest Finn Oldervik]

Albertine Hauglid rotar nok saman likt og ulikt når det gjeld denne slektskrinsen (s. 341 i 'Innflytterslekter til Vega og deres røtter'). Ho kallar det ein formodning om slektsgangen. Denne formodninga ser slik ut; Herr Oluf Anderssøn Solle (Svale) sogneprest til Brønnøy fra refomasjonen til til år 1562. Hans sønn, Arnt eller Anders Olufssøn, sogneprest i Steigen etter refomasjonen. En av hans sønner, Herr Oluf Anderssøn Solle (Svale), født i Steigen, sogneprest til Brønnøy fra 1562 til 1611. Gift med Berethe Hermondsdatter, hennes far var av slekten Kuse, ikke adelig. En datter kjennes, gift med Sten Schanche. Deres sønn Herr Christen Stenssøn Schanche, sogneprest til Brønnøy fra ? til 1624. Gift med en datter av Hans Kruckow fra Hafslo i Sogn'.Med andre ord tøv frå ende til anna.