Peder Andersson (1682) - frå Urnes i Hafslo til Seim i Årdal - huslyden hans?

[Lars E. Øyane]

Eg freister få på plass ein del detaljar om denne huslyden frå Urnes i Hafslo som hamna på Seim i Årdal. Kanskje nokon med lokal kunnskap i Årdal kan hjelpa meg med i alle fall nokon av dei detaljane som manglar?

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

Peder Andersson d.e., f. kring 1682, gifte seg kring 1711

 

¤¤¤¤¤ (kan året høva so nokolunde?)

 

med Ragnhild Larsdotter frå Seim i Årdal. Ho var dotter av gardbrukar Lars Torstenson på Seim, opphavleg frå

 

¤¤¤¤¤ (opphavet hans?)

 

og kona Mari Monsdotter frå

 

¤¤¤¤¤ (opphavet hennar?)

 

og f. i Årdal kring 1673. Peder og Ragnhild var først gardbrukarar på Urnes fram til kring 1714, men fekk då ta over som gardbrukarar på heimebruket hennar på Seim i Årdal, og der vart dei sidan buande levetidi ut.

 

¤¤¤¤¤ (gravferdsdatoen hans?)

 

¤¤¤¤¤ (gravferdsdatoen hennar?)

 

Dei fekk minst to born i lag:

 

¤¤¤¤¤ (kan det ha vore fleire?)

 

a. Metta Pedersdotter, f.

 

¤¤¤¤¤ (fødselsåret eller dåpsdatoen hennar? – fødestad?)

 

¤¤¤¤¤ (dato og stad for dødsfallet hennar? – e. 1757!)

 

Metta gifte seg i Årdal 2.11.1745 med enkjemannen Anders Knutson, opphavleg frå ein plass

 

¤¤¤¤¤ (kva plass?)

 

under Nattviki i Årdal, f. i Årdal kring 1687. Han d. som gardbrukar på Seim 22.11.1756. Anders hadde før vore gift med Guri Pedersdotter som sat enkje på Seim og fekk gard med ho.

 

¤¤¤¤¤ (stemmer dette? – fleire opplysningar?)

 

Ogso Anders og Metta var gardbrukarar på Seim i Årdal. Anders fekk to born, som båe var frå andre ekteskapet med Metta Pedersdotter.

 

¤¤¤¤¤ (sjekka at dei ikkje hadde fleire born som døydde?)

 

b. Torsten Pederson, f. i Hafslo kring 1713, d. på Seim i Årdal 4.2.1789. Han gifte seg

 

¤¤¤¤¤ (dato og stad for vigsli hans?)

 

med Johanna Olsdotter frå

 

¤¤¤¤¤ (kvar oppvaksi?)

 

f. kring 1712. Ho d. på Seim 24.3.1777. Torsten og Johanna tok over som gardbrukarar etter foreldri hans på Seim i Årdal og fekk tre born i lag.

 

¤¤¤¤¤ (sjekka at talet på born stemmer? – eller døydde nokon i ung alder?)

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

Eg takkar so mykje på førehand for alle gode tips!

 

Med venleg helsing,

 

Lars E. Øyane

[Knut Bryn]

Jeg har noen få tilleggsopplysninger om denne familien:

 

1. Lars Torsteinsen Seim kom opprinnelig fra Hæreid. Han var sønn av Torstein Hæreid (ca.1596-ca.1670) og Ingeborg Olsdatter. Dette framgår bl.a. av skiftet etter Ingeborg Hæreid fra 1678 der vi blant finner disse arvingene: «Sl. Lars Thostensen Heris børen Thosten Larsen og Ragnelle Larsdatter».

 

2. Mari Monsdatter vet jeg ikke noe om, men ettersom det var få med navnet Mons i Årdal, går det kanskje an å komme med en liten spekulasjon? Som enke giftet Mari seg på nytt med Christen Madsen fra Lærdal. Da Mari så døde i 1678*, giftet Christen seg på nytt et par år senere. I dette bryllupet ble det håndgemeng mellom to brødre, nemlig Johannes og Botolv Monsen. Disse skal ha hatt to brødre til: Østen og Tollef. Johannes (f.ca. 1650) finner vi senere igjen som bruker i Nundal, Tollef (f.ca.1641) i Offerdal og Østen (f.ca.1660) på Rå i Lærdal. Laberg mener at disse må ha kommet utenbygds fra og da er det interessant at Botolv (f.ca.1656) var gårdbruker i Nore (se bygdeboka derfra under Megarden). Det kan passe godt inn i sammenhengen her at Mari var søster av disse brødrene. En annen mulighet er at hun var datter av den Mons som var bruker av Prestegård fram til slutten av 1650-åra og deretter trolig av Åsen i Kinserdal noen år.

 

3. Ragnhild Larsdatter var ganske sikkert født i 1675. Dette ser vi av skiftet etter faren Lars Torstensen som er datert 19. mai 1675. Der heter det at hans bo og formue ikke kan skiftes og deles «formedelst Enchen \Quinden/ Mari Enda waar fruchtsomelig med hendis Andre Baren, med hendes Sl. Mand Aflet» (når Enchen er byttet ut med Quinden, så skyldes nok det at hun allerede var trolovet med sin neste ektefelle). Det står ikke navn på det eldste barnet, så det er ikke helt på det rene at det ufødte barnet var Ragnhild. Imidlertid er utlodning skjedd til enken og to sønner(!). Dette virker litt underlig, men tyder vel på at den eldste var en sønn?

 

4. Anders Knutsen. Laberg gjetter på at dette må være sønn av «Knut Andersen som i 1701 hadde ein plass under Hovland», men dette stemmer nok ikke. Plassen Knut hadde, kalles gjerne på Svaet. Problemet er at «Anders paa Svaet» opptrer en rekke ganger i kirkeboka i perioden 1712-1731, første gang endog som «Anders Knud paa Svaets Søn». Guri Pedersdatters mann må derfor være en navnebror, - som for øvrig ikke finnes i 1701-tallet for Årdal. Det er kanskje verdt å merke seg at Guri og Anders hadde kongelig bevilling for å gifte seg. Det bør vel være mulig å finne ut hvorfor?

 

Anders Knutsen som giftet seg Mette Pedersdatter i 1745, må sikkert være identisk med enkemannen etter Guri Pedersdatter. Guri ble begravet 24. mai 1744. Om etterslekten til Anders Knutsen og Mette Pedersdatter skriver Laberg: «Med henne fekk Anders 3 born: Knut Anders og Ragnhild. Både Knut og Anders vart ugift, men Ragnhild vart g. m. enkjemann Lars Eirikson Dalåkre». Jeg har ikke gått inn i originalkildene på dette.

 

5. Johanne Olsdatter. Iflg. Laberg var hun fra Hæreid. Dette kan stemme. Ole Pedersen Hæreid hadde i alle fall datteren Johanne til dåpen i Årdal 23. november 1711. Moren til Johanne var Synnøve Johannesdatter (Eri). Laberg skriver videre at Johanne og Torstein giftet seg i 1746. Han legger til at Kongen var kaveringsmann, dvs. de måtte ha kongelig tillatelse til å gifte seg.

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Knut for interessante opplysningar!

 

Eg har freista sjekka ut noko av dette, men har vanskar med særleg fire punkt:

 

* Metta Pedersdotter er vanskeleg å seia nøyaktig alder på so lenge me ikkje har funne dødsfallet hennar.

 

* Anders Knutson som i 1701 er husmannsson under Nattviki, 14 år, son av Knut Andersson, 60 år, må vel vera den same som du. knut, referer til Hovland og Svaplassen? Då er det eit mysterium kven Anders Knutson på Seim kan ha vore...Eg finn ingen som høver i indre Sogn, so anten er han uteleten, eller han er komen utante, kan henda frå Valders?

 

* Torsten Pederson og Johanna Olsdotter kan eg IKKJE finna vigde i Lærdal/Årdal. Ikkje er dei heller i ekteskapsbevillingane, og, kanskje endå merkelegare; eg kan ikkje finna nokon av borni deira døypte i Lærdal/Årdal!

 

* Eit mysterium er òg dødsfalli til foreldri, Peder Andersson og Ragnhild Larsdotter. Rett nok manglar mange dødsfall i kyrkjebøkene for perioden før 1752, men det er lov å vona...

 

Her følgjer eit oppdatert manuskript:

 

~~~~~~~~~~~~~~~

 

Peder Andersson (Seim), f. på Urnes i Hafslo kring 1682, gifte seg kring 1710 med Ragnhild Larsdotter frå Seim i Årdal. Ho var dotter av gardbrukar Lars Torstenson på Seim, opphavleg frå Hæreid, og kona Mari Monsdotter frå

 

¤¤¤¤¤ (opphavet hennar?)

 

og f. i Årdal kring 1675. Peder og Ragnhild var først gardbrukarar på Urnes til dei kring 1714 fekk ta over som gardbrukarar på heimebruket hennar på Seim i Årdal, og der vart dei sidan buande levetidi ut.

 

¤¤¤¤¤ (gravferdsdatoen hans?)

 

¤¤¤¤¤ (gravferdsdatoen hennar?)

 

Dei fekk minst to born i lag:

 

a. Metta Pedersdotter, f. i Hafslo kring 1711, d.

 

¤¤¤¤¤ (dato og stad for dødsfallet hennar? – e. 1763! – siste barnet født 1757!)

 

Metta gifte seg i Årdal 2.11.1745 med enkjemannen Anders Knutson, opphavleg frå

 

¤¤¤¤¤ (kvarifrå? – Valdres?)

 

f. kring 1683. Han d. som gardbrukar på Seim 22.11.1756. Anders hadde før vore gift med Guri Pedersdotter som sat enkje på Seim og fekk gard med ho. Ogso Anders og Metta var gardbrukarar på Seim i Årdal. Anders fekk seks born, som alle var frå andre ekteskapet med Metta Pedersdotter.

 

b. Torsten Pederson, f. i Hafslo kring 1713, d. på Seim i Årdal 4.2.1789. Han gifte seg

 

¤¤¤¤¤ (dato og stad for vigsli hans? – 1746?? – finn ikkje!)

 

med Johanna Olsdotter frå Hæreid i Årdal, døypt i Årdal 23.11.1711. Ho d. på Seim 24.3.1777. Torsten og Johanna tok over som gardbrukarar etter foreldri hans på Seim i Årdal og fekk tre born i lag.

 

¤¤¤¤¤ (sjekka at talet på born stemmer? – eller døydde nokon i ung alder? – finn ikkje nokon

born døypte i Lærdal!?)

 

~~~~~~~~~~~~~~~

 

Eg takkar på ny for alle innspel om denne huslyden!

 

Med venleg helsing,

 

Lars E. Øyane

[Terje Hagen]

Laberg skriver videre at Johanne og Torstein giftet seg i 1746. Han legger til at Kongen var kaveringsmann, dvs. de måtte ha kongelig tillatelse til å gifte seg.

 

Litt på sida av debatten!

 

Dette er nok sikkert rett.

 

Far til Johanne, Ole Pedersen Seim Hæreid

Mor til Torstein, Ragnhild Larsd. Seim var syskindsbarn.

 

Mor til Ole Pedersen Seim Hæreid, Gro Torsteinsd. Hæreid

Far til Ragnhild Larsd. Seim, Lars Torstensen Hæreid var syskin

 

Då blir Torstein A. Hæreid oldefar til Johanne og Torstein.

 

 

Mvh. Terje Hagen.

[Terje Hagen]

Eg finne eit skifte hjå fylkesarkivet.

 

Drege de kjensel på navni her?

 

Kan dette ha noko med folki ovafor?

 

Eg har prøvt, men får liksom det ikkje til å stemme.

 

Kanskje andre auger ser betre?

 

 

 

Namn arvtakar: Thosten,

Gard: Semb, nr.:2

Husmannsplass:

Yrke:

Skipreide: Årdal

Protokoll/side: 3-215

Datering: 1708-1722

Dato: 5.10.1714

Eiga: 168 Dalar, 2 ort, 1 skilling

Gjeld: 92 Dalar, 1 ort, 15 skilling

Netto: 76 Dalar, 0 ort, 2 skilling

Merknad:

 

Personar i skiftet :

(1) Peder Andersen Søn

(2) Ragnilde Larsdatter Datter, tidl ekteska

(3) Boets gjeld Kreditor

(4) Marite Olsdatter Enken

(5) Gurj Pedersdatter Mor

(6) Jens Semb

(7) Otte bror Pedersen Herj Laugverge for Gurj

 

Mvh. Terje Hagen.

[Knut Bryn]

Skifteutdragene til Fylkesarkivet kunne trenge en grundig korrekturlesing. Her er min versjon av opplysningene i dette skiftet:

 

Arvelater: Thosten Semb

(1) Marite Olsdatter, enke

(2) Ragnilde Larsdatter, søster

(3) Peder Andersen Urnes, Ragnildes mann

(4) Jens Semb, halvbror (død)

(5) Christen, sønn av Jens

(6) Marj, datter av Jens

(7) Gurj Pedersdatter, enke etter Jens

(8) Olle Pedersen Herj, bror av Guri (laugverge)

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Terje og Knut for nye interessante innlegg.

 

For å ta det siste først, arbeidet med å registrera personar i skifti i indre Sogn vart igangsett etter initiativ frå Luster kommune, og arbeidet vart gjort som eit sysselsetjingstiltak. Den seinare avlidne Jørgen Hauge gjorde ein framifrå innsats utifrå den kunnskapen som han hadde om denne type arbeid, og han sleit seg gjennom mange sider med til dels svært vanskeleg skrift, og det står stor respekt av arbeidet han utførte. Når det er sagt, burde materialet sjølvsagt ha vorte korrekturlese, men det er på ny eit spørsmål om ressursar. Personleg har eg nytta desse skifteregistreringane som utgangspunkt for meir detaljerte studiar av skifti dersom opplysningane syntes uklåre eller tvilsame, men orsaki til at arbeidet vart igangsett, var ønskjet om oversyn over alle personare som var registrerte i skifti, i første rekke ervingar.

 

Når det so gjeld denne påståtte vigsli til Torsten Pederson med Johanna Olsdotter i 1746, er det merkeleg at ho ikkje er registrert i kyrkjeboki for Lærdal (Årdal), og like merkeleg er det, dersom dei var skylde i tredje leddet at det ikkje finst noko ekteskapsløyve for dei i Bergenhus len! Underleg er det òg at me ikkje kan finna nokon av borni deira...

 

Men eg vonar framleis på ei løysing av problemet og takkar igjen for alle gode innspel!

 

Med venleg helsing,

 

Lars E. Øyane

[Terje Hagen]

4. Anders Knutsen. Laberg gjetter på at dette må være sønn av «Knut Andersen som i 1701 hadde ein plass under Hovland», men dette stemmer nok ikke. Plassen Knut hadde, kalles gjerne på Svaet. Problemet er at «Anders paa Svaet» opptrer en rekke ganger i kirkeboka i perioden 1712-1731, første gang endog som «Anders Knud paa Svaets Søn». Guri Pedersdatters mann må derfor være en navnebror, - som for øvrig ikke finnes i 1701-tallet for Årdal. Det er kanskje verdt å merke seg at Guri og Anders hadde kongelig bevilling for å gifte seg. Det bør vel være mulig å finne ut hvorfor?

 

 

 

Eg site her å spekulere kvifor Anders Knutsen og Guri Pedersd. Måtte ha kongelig løyve for å gifta seg?

 

Sjølvsagt har eg ein teori om dette.

 

Torstein A. Hæreid levde til 1670. i 1678 heldt kona skifte med barna sine. Det var nemnd 8 barn, men det var nok ei dotter til som ikkje vart nemnd, truleg fordi ho hadde fått sitt og meir til. Denne dotteri som heiter Inga, hadde ein låk lagnad. Ho var berre 15 år då ho fyrste gongen fekk eit barn med ein Karl Johannessen, som attpå var av samme folket som ho. Dei hadde vorte trulova med Ole Tørrissen Seim som 'omtalsmann', men korkje han eller dei unge hadde greie på skyldskapet, seier dei. Guten måtte bøta med 18 rdl. og jenta med 8 rdl. Attpå dette med bøtene skulle dei røma bygdi ei tid. Men då dei kom heimat, gjekk det gale ein gong til, og så vart det bøter og rømming påny. Då dei kom heimatt andre gongen vart dei gifte. Mannen døydde, og 20 år etter at ho fyste gongen hadde fare gale, kom ho i ulukka igjen med 'en ledig karl' som heitte Anders Knutsen. Han vart send til 'jernverket østpå', der skulle han vera i 2 år, men for henne vart saki framdrygd, og sidan ser me ikkje meir anten um henne eller saki. Dette er fritt etter Laberg.

 

Spinne me vidare på dette, så fekk Inga og Anders eit gutebarn, Knut Anderssen så denne må vere navnebroren til Knut Anderssen Natvik.

 

Knut Andersen 'Hæreid' sonen til denne igjen Anders Knutsen var gift med Guri Pedersd.

 

 

Ut i frå dette så blir Anders Knutsen i fjerdet ledd etter Torstein A. Hæreid og Guri tredje ledd etter Torstein A. Hæreid.

 

Mvh. Terje Hagen.

[Terje Hagen]

Eg freister få på plass ein del detaljar om denne huslyden frå Urnes i Hafslo som hamna på Seim i Årdal. Kanskje nokon med lokal kunnskap i Årdal kan hjelpa meg med i alle fall nokon av dei detaljane som manglar?

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

under Nattviki i Årdal, f. i Årdal kring 1687. Han d. som gardbrukar på Seim 22.11.1756. Anders hadde før vore gift med Guri Pedersdotter som sat enkje på Seim og fekk gard med ho.

 

¤¤¤¤¤ (stemmer dette? – fleire opplysningar?)

 

Ogso Anders og Metta var gardbrukarar på Seim i Årdal. Anders fekk to born, som båe var frå andre ekteskapet med Metta Pedersdotter.

 

¤¤¤¤¤ (sjekka at dei ikkje hadde fleire born som døydde?)

 

Med venleg helsing,

 

Lars E. Øyane

 

Anders Knutsen Seim døyr på Seim 22. nov 1756 73 år gamal då skulle han vore fødd omkring 1683. Dette er omtrent same data som Anders Knutsen i Vikadalen har også? Er det forveksling her? Knut kan du utdjupe dette med forskjelen på desse to karane? Skulle det vere noko i det at Knut Andersen i Vikadalen er son til Inga Hæreid?

 

 

 

Mvh. Terje Hagen

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Terje for nye innlegg!

 

Eg sluttar med til det siste spørsmålet og vonat at kanskje Knut Bryn kan svara på det...

 

Elles har eg i dag funne ei stadfesting på at Torsten Pederson og Johanna gifte seg i 1746. Vigsli er rett nok ikkje innført, men det vart trulova 20.2.1746, og some einaste kausjonist står skriven Kong Christian VI (http://www.arkivverket.no/URN:kb_read?idx_kildeid=11593&idx_id=11593&uid=ny&idx_side=-106) heilt nedst på tredje spalte. Dette var berre eit par månader før kongen døydde, og sidan det ikkje finst noki ekteskapsløyve i Bergenhus, kan ein spekulera på om kongen verkeleg var i Årdal på den tidi? Og kan parfolket ha følgt kongen til København og gift seg der??

 

Med venleg helsing,

 

Lars E. Øyane

[Terje Hagen]

Eg freister få på plass ein del detaljar om denne huslyden frå Urnes i Hafslo som hamna på Seim i Årdal. Kanskje nokon med lokal kunnskap i Årdal kan hjelpa meg med i alle fall nokon av dei detaljane som manglar?

 

~~~~~~~~~~~~~~~~~

 

a. Metta Pedersdotter, f.

 

¤¤¤¤¤ (fødselsåret eller dåpsdatoen hennar? fødestad?)

 

¤¤¤¤¤ (dato og stad for dødsfallet hennar? e. 1757!)

 

Metta gifte seg i Årdal 2.11.1745 med enkjemannen Anders Knutson, opphavleg frå ein plass

 

¤¤¤¤¤ (kva plass?)

 

under Nattviki i Årdal, f. i Årdal kring 1687. Han d. som gardbrukar på Seim 22.11.1756. Anders hadde før vore gift med Guri Pedersdotter som sat enkje på Seim og fekk gard med ho.

 

¤¤¤¤¤ (stemmer dette? fleire opplysningar?)

 

Ogso Anders og Metta var gardbrukarar på Seim i Årdal. Anders fekk to born, som båe var frå andre ekteskapet med Metta Pedersdotter.

 

¤¤¤¤¤ (sjekka at dei ikkje hadde fleire born som døydde?)

 

Med venleg helsing,

 

Lars E. Øyane

 

Lars, eg ser i Mette Pedersdatter døyr 30. september 1792 82 år gamal.

 

Frå 1752-1792 døyr det 7 stk. Mette i Årdal. 2 stk. Mette Jørgensd. 2 stk. Mette Olsd. ei Mette Rasmusd. og ei Mette Larsd.

 

Permanent sidelenke: http://www.arkivverket.no/URN:kb_read?idx_kildeid=11595&idx_id=11595&uid=ny&idx_side=-128

Permanent bildelenke: http://www.arkivverket.no/URN:NBN:no-a1450-kb20070514620481.jpg

 

 

Mvh. Terje Hagen.

[Knut Bryn]

Anders Knutsen Seim døyr på Seim 22. nov 1756 73 år gamal då skulle han vore fødd omkring 1683. Dette er omtrent same data som Anders Knutsen i Vikadalen har også? Er det forveksling her? Knut kan du utdjupe dette med forskjelen på desse to karane? Skulle det vere noko i det at Knut Andersen i Vikadalen er son til Inga Hæreid?

 

Min påstand om at Anders Knutsen i Vikadalen neppe er identisk med Anders Knutsen Seim, er sikkert ikke 100% patent, men resonnementet er flg.:

 

1. Guri Pedersdatter giftet seg med Anders Knutsen i 1715. Fra dette år finner vi Guri Seim og Anders Seim en rekke ganger i kirkeboka som foreldre og faddere. Dette viser at de faktisk bodde på Seim.

 

2. Anders Knutsen i Vikadalen finnes i kirkeboka som fadder første gang i 1712. Da kalles han Anders Knud paa Svaets Søn. Deretter finner vi Anders paa Svaet som far, forlover og fadder i 1714, 1715, 1717, 1718, 1720, 1721 osv. fram til 1731. Den 20. juni 1717 er han til og med fadder sammen med Anders Seim (for Christoffer Årøyhaugens sønn).

 

Derfor må "Anders på Svaet" og "Anders Seim" nødvendigvis være to forskjellige personer. Jeg ser likevel én mulighet for at Laberg har rett, og det er at det var to Anders på Svaet, og at "Knud paa Svaets Søn" flyttet fra plassen f.eks. i 1713 eller i alle fall før 1715.

 

Når det gjelder opphavet til Knut paa Svaet, så har jeg ingen opplysninger om ham bortsett fra at kona trolig het Agathe.

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Terje og Knut for nye flotte innlegg!

 

So er ogso dødsfallet hennar Metta Pedersdotter kome på plass, og det er jo flott!

 

Sjølv har eg funne dødsfallet hennar Ragnhild Larsdotter 12.3.1759, 85 år gamal (http://www.arkivverket.no/URN:kb_read?idx_kildeid=11594&idx_id=11594&uid=ny&idx_side=-244). Peder Andersson er ikkje i manntalet frå 1763, so truleg er han avliden før. Eg finn han ikkje 1752-1763. Kan henda døydde han i perioden kring 1749 då me manglar skifteprotokollar for indre Sogn? Kanskje Knut har synspunkt på dette?

 

Når det gjeld dei to personane med namn Anders, so veit me vel strengt tatt berre om Anders Seim at farsnamnet hans var KNUT, og spørsmålet mitt til Knut (Bryn) er då:

 

Den Anders på Sva som opptrer som "far, forlover og fadder i 1714, 1715, 1717, 1718, 1720, 1721 osv. fram til 1731", kva veit du om kona hans, ei eventuell vigsle, og kva born fekk dei?

 

Dersom det verkeleg var to personar med namnet Anders Knutson i Årdal på om lag same alder, so er det i indre Sogn berre ein "kandidat" til "den andre", nemlig ein Anders Knutson på Bøe i Lærdal som var 13 år i 1701.

 

Med venleg helsing,

 

Lars E. Øyane

[Knut Bryn]

Når det gjeld dei to personane med namn Anders, so veit me vel strengt tatt berre om Anders Seim at farsnamnet hans var KNUT, og spørsmålet mitt til Knut (Bryn) er då:

 

Den Anders på Sva som opptrer som "far, forlover og fadder i 1714, 1715, 1717, 1718, 1720, 1721 osv. fram til 1731", kva veit du om kona hans, ei eventuell vigsle, og kva born fekk dei?

 

La meg begynne med de stedene i kirkeboka der vi finner Anders på Svaet:

 

1712: "Anders paa Svaet" har sønnen Arne til dåpen 17. mai [Noen faddere fra verket. Ellers fra Tangen og Vikadalen]

1712: "Anders Knud paa Svaets Søn" er fadder for Ingebrigt (Johannessen?) Midttuns datter [en annen fadder er "Agaate Knud paa Svaets"]

1714: "Anders paa Svaet" har sønnen Sjur til dåpen 1. feb. [Faddere fra Lærdal og Vikadalen]

1715: "Anders paa Svaet" er kaveringsmann ved trolovelse mellom Christoffer Hermundsen og Ragnhild Jacobsdatter

1717: "Anders paa Svaet" er fadder for Christoffer (Hermundsen) Årøyhaugens sønn

1718: "Anders paa Svaet" har datteren Marite til dåpen 13. mars.[Faddere fra Vikadalen og fjordbygdene]

1720: "Anders paa Svaet" har sønnen Roland til dåpen 11. feb. [Faddere fra fjordbygdene, noen ukjente (Lærdal?)]

1721: "Anders paa Svaet" er fadder for Ole (Arnesen) Trondteigens sønn

1724: "Anders paa Svaet" har datteren Elen til dåpen 13. juni [Faddere fra Lærdal]

1725: "Anders paa Svaen" er fadder for Einar Bermåls datter

1731: "Anders paa Svaet" er fadder for Christoffer [Hermundsen] Årøyens sønn

 

Jeg har tatt med noen opplysninger om fadderne. De kan tyde på at Anders og/eller kona hans hadde en nærmere tilknytning til Lærdal enn de fleste årdøler. Det hører med til oversikten at to av barna til Anders ble døpt i Lærdal.

 

Kona til Anders på Svaet må ha hett Marite, men vielsen har jeg ikke funnet. Den har vel kanskje skjedd før kirkeboka ble påbegynt i 1711.

 

Var "Anders Knud paa Svaets Søn" og "Anders paa Svaet" to forskjellige personer? Dette er halmstrået som kan fortelle oss hvem Anders Knutsen Seim var. Det er i alle fall verdt å nevne at en "Anders Andersøn i Nadtviigen" giftet seg i Årdal den 16. okt. 1712, og brura het Marithe Siursdaatter"(!). Kan det være dette paret som flyttet inn på Svaet omkring 1713? Og hvem var denne Anders Andersen? Kan det ha en betydning at Anders Tynjum var blant fadderne da Anders på Svaet døpte sønnen Sjur i 1714?

[Knut Bryn]

Peder Andersson er ikkje i manntalet frå 1763, so truleg er han avliden før. Eg finn han ikkje 1752-1763. Kan henda døydde han i perioden kring 1749 då me manglar skifteprotokollar for indre Sogn? Kanskje Knut har synspunkt på dette?

 

Jeg har ikke gjennomgått kildene fra Årdal så grundig etter 1740, og sitter dessverre ikke med noen funn som kan kaste mer lys over dette.

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Knut for nytt spennande innlegg, som eg meiner løyser noko av dette problemet!

 

Eg leitte fram vigsli til Anders og Martha i 1712 (http://www.arkivverket.no/URN:kb_read?idx_kildeid=11593&idx_id=11593&uid=ny&idx_side=-5), og eg les tydeleg namnet til brudgomen som Anders AADNESEN! Og i 1701 har me ein Anders Arneson som er dreng på Aspreim i Årdal, fødd i Luster, 14 år gamal. Denne trur eg det må vera som gifte seg med Martha Sjursdotter og so fekk borni:

 

* Arne 1712

 

* Sjur 1714

 

* Martha 1718

 

* Roland 1720

 

* Eli 1724

 

Arne var fødd før dei vart gifte, men truleg ETTER dei vart trulova, som var den viktigaste hendingi for unge brurefolk på den tidi. Trulovingi har eg ikkje sett etter.

 

Elles KAN det sjølvsagt tenkjast at dette kom opp på tinget som "for tidlig omgang med festekvinne" eller noko liknande.

 

Og eg trur det må ha vore presten si meining å halda dei to Anders'ane frå kvarandre når han i 1714 skriv at Anders Knutson er "Anders Knut på Svaet's son"!?

 

Utifrå dette vil eg påstå at Anders Knutson Seim må ha vore frå Sva under Nattviki og fødd der kring 1687.

 

Etter dette sit eg att med eitt uløyst spørsmål når det gjeld denne huslyden: Dødsfallet (gravferdi) til Peder Andersson Urnes Seim?

 

Med venleg helsing,

 

Lars E. Øyane

[Knut Bryn]

Nå har også jeg tatt en ny titt på kirkeboka, og jeg er enig i at patronymet til Anders meget vel kan leses som Aadnesøn. Det gjelder også trolovingen 3. påskedag 1712. Når jeg har lest navnet som Andersen, så får jeg bare skylde på at min avskrift er mange år gammel og navneformen Aadne hadde jeg til da ikke støtt på i Årdal.

 

At "Anders på Svaet" er identisk med denne Anders Aadnesen/Arnesen kan vi ikke se svart på hvitt, men at de to første barna ble døpt Arne og Sjur er solide indisier. Det er også et pluss at den tredje datter ble døpt Martha. Det vil jeg komme tilbake til nedenfor.

 

Jeg ser av FT 1701 at Anders Arnesen som var tjenestekar på Asperheim, var født i Luster. Derfor må jeg spørre om du, Lars, har rede på hvem han kan ha vært sønn av? Dette ble plutselig nyttig for meg å vite fordi "Anders på Svaet" som nevnt i mitt forrige innlegg i 1721 var fadder for Ole Arnesen Trondteigen. Dette gir meg tro på at Anders og Ole var brødre. Aadne/Arne var ikke så vanlig navn i Årdal på denne tiden. Oles første datter ble for øvrig døpt Marite. Det passer jo godt med navnet på den første datteren til Anders.

 

Ole Arnesen arbeidet som gruvearbeider ved Årdal kopperverk i noen år, og iflg. et manntall fra 1714 var han født i Årdal ca. 1684. Jeg har ikke funnet noen Arne i Årdal som kan passe som far for Ole. Riktignok finner vi en husmann Arne Gunnarsen på Øren i 1666, men han må ha vært nærmere 70 år da Ole ble født og enda noe år eldre da Anders ble født. Kan det være at foreldrene til Ole (og Anders) var fra Luster?

[Terje Hagen]

Eg vil berre føye til om det er ukjent, så døyr ein Anders Arnesen 3. mai 1774 90 år gamal.

 

Mvh. Terje Hagen.