Peder Lageson (1740-1787) frå Hafslo til Bergen - tre born - ein son til Sortland og ein heimatt til Hafslo - kvar vart det av dotteri? - Peder hadde søsken Metta (1734), Kari (1736) og Bendik (1743) Lagesdøtrer og son - forsvinn òg sporlaust - kvar?

[Lars E. Øyane]

Dette emnet er ei oppfølgjing av tema #16607 frå det gamle Brukarforum:

men eg har no utvida emnet til ogso å omfatta tre søsken av Peder Lageson, som òg forsvinn frå Hafslo.  Ingen av dei tre vart konfirmerte i Hafslo, so dei må vera farne herifrå før dei var komne i den alderen, men kvar??

 

Det kom fram i det gamle emnet at eldste sonen etter Peder Lageson, Einer Pederson, flytte til Sortland i Vesterålen og vart gift der.  Kan det tenkjast at fleire av huslyden flytte dit?  Kva med søsteri Kari og dei tre søskeni til far deira?  Eg manglar òg litt opplysningar om Einer i Sortland...

 

Her følgjer eit manuskript:

 

~~~~~~~~~~~~~~~~ NB: Etter eit interessant innlegg frå Lars Østensen har eg lagt inn eit oppdatert manuskript i innlegg #3 nedanfor!

 

Eg står ganske so «fast» på denne huslyden, so eg vonar at einkvan kan komma med gode tips!?  Eg takkar so mykje på førehand!

Endret April 24, 2017 av Lars E. Øyane

[Lars Østensen]

Finner følgende under gården Vik/Sortland:

 

Par 1800 gift i S.

 

Einar Pedersen (1774-1846), Sogndal/SF. (Foreldrene har du så de tar jeg ikke med)

Karen Andersdtr (ca 1778-1855). Her er ingen foreldre angitt, men det skal vi komme tilbake til da det finns et spor som kan følges.

Barn:

1. Milla Andrine (1800-1805) f. 18/Sandstrand

2. Anna Katrine (1803-1837), f. 29/Liland

3. Pernilla Andrine (1805-?), f. 29/Liland

4. Peder Andreas (1806-ca. 1843), f. 29/Liland g. m/Pernilla N. Kristoffersdtr (par 1834 18/Sandstrand)

5. Lage Berg (1809-1896) ue. m/Pernilla Pedersdtr (par 1831 17/Bygd) - g. m/Olava Kristoffersdtr (par 1836 16/Ånstad)

6. Malena Mørk (1811-1898)

 

Dette støttes av:

 

Skifte etter Einer Pedersen, Sandstrand i Sortland
Ektefelle: Karen Andersdatter. Internt skiftenr: 8623. Skiftet åpnet: 23/4-1846. Side: 166. Løpenr: 7.
Arvinger:
Formue: 327-4-20. Gjeld: 237-0-3.
Film eller link: HF1990
Karen Andersdatter, Sandstrand i Sortland. Hustru av avdøde. Gift. Ektefelle: Einer Pedersen.
Lage Berg Einersen, . Sønn av avdøde. Myndig.
Christian Pedersen, , 14 år Sønnesønn av avdøde.
Elen Pedersdatter, , 12 år Sønnedatter av avdøde.
Caroline Pedersdatter, , 8 år Sønnedatter av avdøde.
Malene Einersdatter, , 30 år Datter av avdøde.
Abel Carolius Ellingsen, Sortland. Verge

 

Men, det finns mer i DIS-skiftene som gir spor når det gjelder konas opphav:

 

Skifte etter Porsten Parelii ? ?, Sortland i Sortland
Ektefelle: Karen Andersdatter. Internt skiftenr: 3027. Skiftet åpnet: 6/12-1817. Side: 330. Løpenr: 38.
Arvinger:
Formue: 93-4-14. Gjeld: 75-2-16.
Film eller link: HF1988
Karen Andersdatter, Sortland i Sortland. Hustru av avdøde. Gift. Ektefelle: Torsten Parelii ?.
Karen Andersdatter, Vig. Kusine av avdøde. Gift. Ektefelle: Einer Pedersen.

 

Her bør nok originalen sjekkes opp for å se hva skiftet forteller om slektsforholdene......

 

SAT, Vesterålen sorenskriveri, 3/3A/L0012: Skifteprotokoll, 1814-1825, s. 329b-330a
Brukslenke for sidevisning: https://media.digitalarkivet.no/sk20090303620334

Tror nok transkriberingen er ute av synk med det som står i skiftet. Noget uklar tekst, men jeg leser arvingene etter Torsten Parelii (Parelius) som 2 brødre, Peder og ? + 1 søster der søsteren er identisk med Karen Andersdatter gift med Ejner Pedersøn Wiig, men på slutten av skiftet leser jeg søskenbarn på henne. Skanningen av dette skiftet er så dårlig at teksten flyter ut med engang man forsøker å zoome inn.

 

I parregister for Sortlandsbøkene får vi vite følgende:

 

Torstein Parelius (f. 1775)|#1810/ 2

 

I bind 4 finner vi gård # 2 (Osvoll) der følgende fremgår:

 

Par 1810 - ugift par

Torstein Parelius (ca 1775-ca 1817), Bergen/HO.

Anna Mikkelsdtr (ca 1778-?)

Barn:

1. Malena Mørk (1810-1854).......

 

Tar ikke med resten av det som står om denne Malena Mørk, men her kan det jo være en fellesnevner gitt navnet på avkommet.

Endret April 24, 2017 av Lars Østensen

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til namnebror Lars Ø. for eit interessant og spennande innlegg!

 

Med opplysningane som du la inn, fann eg dødsfallet til Einer Pederson som innerst på Sandstrand i Sortland 11.3.1846: https://media.digitalarkivet.no/view/2652/26

 

medan kona Karen Andersdotter døydde som enkje på Selnes nordre i Sortland 17.12.1855: https://media.digitalarkivet.no/view/2652/33

 

Eg fann ogso vigsli deira i Sortland i 1800, men ingen dato: https://media.digitalarkivet.no/view/16714/47

 

Sidan denne huslyden tydeleg er omskriven på garden Vik, går eg ut ifrå at dei var gardbrukarar(?) der?  Elles var dei husmannsfolk?

 

Elles har dei tydeleg ikkje hatt meir enn dei seks borni som eg har finne...

 

Dette med opphavet til Karen Andersdotter og skyldskapen med Torsten Parelius høyrest spennande ut,. men eg er ikkje i stand til å finna ut kvar Torsten Parelius er komen ifrå!  Han er nemnd som kommunikant i Bergen i 1800: https://digitalarkivet.arkivverket.no/gen/vis/321/pn00000000134752

 

Kanskje har han vore matros på ei skute med mellombels opphald der?

 

Elles ser eg at dette namnet Malena Mørk går att fleire stader i Nordland i ulike ætter som eg ikkje kan sjå er i slekt med kvarandre...: https://digitalarkivet.arkivverket.no/sok/person?s=Malen*+Mørk

 

so dette med ein «fellesnemnar» er eg ikkje so sikker på...

 

Her følgjer ei oppdatering av manuskriptet frå innlegg #1 ovanfor:

 

~~~~~~~~~~~~~~ NB: Etter nye interessante opplysningar er dette manuskriptet erstatta av eit nytt i innlegg #5 nedanfor!

 

Eg takkar på ny for framifrå hjelp med denne huslyden so langt og lever vidare i voni om at eit par «gullkorn» endå kan dala ned...

Endret April 25, 2017 av Lars E. Øyane

[Lars Østensen]

Jeg har 4 oppføringer på Einer Pedersen i militære ruller. I tre av dem er han oppført som inderst og i den fjerde som husmann. I 1815 og 1820 i Vik, og i 1826 og 1834 på Sandstrand. Dessverre står det ingenting om Torstein Parelius i disse militære rullene. Ihht det som står om Torstein Parelius hadde han 2 utenomekteskapelige barn i 1810. Trolig er han nevnt i tingboka, og kanskje går det der frem hvor han kom fra. Vi får tro at opplysningene i bygdeboka om at han var fra Bergen stemmer, men jeg finner ingen kilder der det går frem enn så lenge.

 

Men, hvorfor var Abel Carolius Ellingsen, Sortland. verge ved skiftet etter Einer Pedersen?

 

Abel Carolius var sønn av Jens Ellingsen som igjen var sønn av Abel Ellingsen som igjen var sønn Jens Ellingsen/Margrete Elizabeth Mørch, og der Margrete Elizabeth Mørch var datter av Gjertrud Johansdtr Omsen/Abel Mørch. Her er det i hvert fall forbindelse til navnet Mørch og Bergen.

Endret April 24, 2017 av Lars Østensen

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til namnebror Lars Ø. for endå eitt spennande og interessant innlegg!

 

I mellomtidi har eg òg høyrt frå Johan Borgos, som diverre ikkje har noko å tilføya om huslyden, bortsett ifrå at søsteri og fastrane/farbroren ikkje er registrerte i Sortland.  Han seier forresten at Einar var «fiskarbonde», men skal me tru dei militære rullane, var han vel aldri noko anna enn innerst og husmann?

 

Eg er framleis svært i stuss når det gjeld Torsten Parelius.  Eg kan ikkje finna noko som helst prov på at han skal vera frå Bergen.  I 1801 er det berre ein person med dette (eller liknande) namn i heile landet, og han bur i Vandsøe med sin omreisande fostermor, Ane Margrethe Højer: https://digitalarkivet.arkivverket.no/ft/person/pf01058344002280

 

Om han er den same som var kommunikant i Bergen i 1800, kan eg ikkje seia noko om....

 

Her kjem eit oppdatert manuskript som erstattar manuskriptet i innlegg #3 frå i aftes:

 

~~~~~~~~~~~~~~~

 

Lage Pederson Mælum, frå Alme, var f. kring 1695 og vart gravlagd frå Melheim 3.6.1777.  Lage kom til Melheim då han 6.11.1718 gifte seg første gongen med Metta Nilsdotter, enkja etter den føregåande brukaren.  Men Metta fall ifrå, og Lage gifte seg 20.6.1734 att med Kari Bendiksdotter frå Uglo.  Ho var f. kring 1705 og vart gravlagd frå Melheim 11.12.1777.  Lage dreiv dette bruket frå 1718 og fram til kring 1757, men han og andre kona Kari vart buande på garden som kårfolk levetidi ut.  Me kjenner til seks born etter Lage på Melheim, eitt frå første ekteskapet og fem frå det andre:

 1. Halvor Lageson (1720-1763), vart gardbrukar på Øvrebø i Luster.

 2. Metta Lagesdotter, døypt 29.12.1734,

Metta Lagesdotter flytte

 

##### (må vera fari frå bygdi i ung alder – lagnaden hennar?)

 

 3. Kari Lagesdotter, døypt 27.12.1736,

Kari Lagesdotter flytte

 

##### (må vera flytt frå Hafslo i ung alder – lagnaden hennar?)

 

 4. Britha Lagesdotter (1739-1739).

 5. Peder Lageson, døypt 22.5.1740, gifte seg 25.10.1773 med Rannei Einersdotter frå Eikjaberg, døypt 16.9.1742.

Peder og Rannei flytte i 1774 til Sogndal og var visstnok strandsitjarar i Sogndalsfjøra til dei i 1783 flytte til Bergen.  Me veit dei budde i Bergen våren 1784, men båe d. kort tid etter.  Truleg var det Rannei som under namnet Randi Larsdotter vart gravlagd i Bergen 8.2.1786, medan Peder visstnok vart gravlagd same staden som Peder Larsen 29.3.1787.  Dei fekk tre born i lag:

a. Einer Pederson, døypt i Sogndal 14.9.1774, flytte til Bergen med foreldri sine i 1783, men d. som innerst på Sandstrand i Sortland, Hadsel 11.3.1846.  Einer gifte seg i Sortland, Hadsel sommaren 1800 med Karen Andersdotter frå

 

     ##### (opphavet hennar?)

 

     ##### (dato og stad for fødsli hennar? – 1777?)

 

     d. som enkje på Selnes nordre i Sortland, Hadsel 17.12.1855.  Einer var fiskar, og han og Karen budde som innerstfolk på Vik og sidan som husmannsfolk på Sandstrand i Sortland.  Dei fekk seks born i lag.

 

     ##### (borni deira:

            * Mille Andrine, døypt Sortland 6.10.1800 – d. 1805

            * Anne Cathrine, døypt Liland, Sortland 18.10.1803 – d. 1837

            * Pernille Andrine, døypt Liland, Sortland 19.5.1805 – d. 1805

            * Peder Andreas, døypt Liland, Sortland 29.6.1806 – d. kring 1843

            * Lage Berg, døypt Sortland 7.5.1809 – d. 1896

            * Malena Mørk, døypt Sortland 22.9.1811 – d. 1898)

 

b. Kari Pedersdotter, døypt i Sogndal 20.1.1778, flytte òg til Bergen i 1783 med foreldri sine, men

 

     ##### (lagnaden hennar?)

 

c. Lage Pederson, døypt i Sogndal 1.1.1783, flytte i 1783 til Bergen med foreldri sine, men kom i 1786 attende til Hafslo og vart oppalen hjå Ole Lasseson i Leirhola.  Derifrå vart han gravlagd 25.3.1796.

 6. Bendik Lageson, døypt 15.5.1743,

Bendik Lageson flytte

 

##### (må vera faren frå bygdi i ung alder – lagnaden hans?)

 

~~~~~~~~~~~~~~~

 

Eg takkar endå ein gong for framifrå bistand med denne huslyden so langt!

[Rune Thorstensen]

Ser i undersøkelseskommisjonen Bergen 1804-1805 to personer med slektsnavnet Perelius. De er oppgitt å komme fra Eivindvik i Gulen.

 

http://gda.arkivverket.no/cgi-win/webcens.exe?slag=visbase&filnamn=berg1804

[Lars Østensen]

Jeg klarer heller ikke å finne ut noe om denne Torsten Parelius. Dersom skiftet etter ham hadde vært skannet på nytt i likhet med de øvrige skiftene så kan det jo tenkes at teksten hadde vært lesbar, og at vi da hadde fått navn på de øvrige arvingene. Jeg leser med store vanskeligheter noe sånt fra dette skiftet:

 

Skifte
Efter Torsten Parelii Sortland hvis arvinger ere 2de Brøder, hvis navn?, alder? og oppholdsted? ere ubekjendt - ????? søsteren
Karen Andersdatter, gift med Ejner Pedersøn Wiig.....

 

Videre leser jeg at det var ubekjent hvor disse 2 brødrene til Karen Andersdatter oppholdt seg når arven skulle utdeles (fordeling 2 broder og 1 søsterlod), og det er i den forbindelse Karen Andersdatter omtales som søskenbarn. Trolig er det da tre søsken som arver denne Torsten Parelius som ut fra teksten må ha vært deres søskenbarn.

 

Det er vel basert på opplysningene i dette skiftet lite trolig at denne Karen Andersdatter var fra Vesterålen eller nærområdene.

 

Tingboka for den aktuelle tidsperioden er ikke tilgjengelig i skannet form så den hjelper heller ikke til å avklare Torstens opphav.

Endret April 25, 2017 av Lars Østensen

[Lars Østensen]

# 6 Ut fra opplysningene dreier dette seg om 2 barn av klokkeren Christopher Bertelsen Parelius, se:

 

https://forum.arkivverket.no/topic/192570-slekten-parelius-i-gulen-ca1700/

 

[Ivar Moe]

Det er vel denne slekta (Parelius) som spredde seg utover hele vestlandet og nordover.

http://hanseater.no/tng/search.php?myfirstname=&mylastname=parelius&mybool=AND

 

Jens Ellingsen - Hanseaterslekt

 http://hanseater.no/tng/search.php?myfirstname=&mylastname=ellingsen&mybool=AND

Skjøte og eiendomsrett på Saltnes i Saltdal

Jens' mormor Karen Jonsdatter, var Margrethe Benkestok's barnebarn

Jens giftet seg med Margrete Elisabeth Mørch , hun er av Hanseater slekt/Bergen

http://hanseater.no/tng/getperson.php?personID=I11960&tree=hansa

 

http://www.vesteraalen.info/sortland_handelsstedet_ytreberg.htm

 

Men nå roter jeg vel til hele tråden til Lars .:) :)  Beklager

 

Mvh

Ivar

 

 

Endret April 25, 2017 av Ivar Moe

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Rune, Lars Ø. og Ivar for nye spennande innlegg!

 

Eg har no sete i lover ein time og studert skiftet etter Torsten Parelius, og i innleiingi les eg tydeleg at ervingane hans var «2de Brødre hvis Navne, Aldre og Opholdssteder ere ubekiendte dessuten Søsteren Karen Andersdatter gift med Ejner Pedersen Wiig».

 

Lengst nede på side 330b les eg so at Karen Andersdatter var «Afdødes Søskende Barn»!  Like over er so omtalt at arven deles i to «broderlodder» og ein «søsterlod».  Videre les eg om den arv «der tilfalder Karen Andersdatters 2 Brødre hvis Navne og Opholdssteder er ubekiendte»...

 

Eg meiner dette må tolkast slik:

 

Torsten Parelius døydde utan å etterlata seg søsken eller foreldre, og at dei næraste ervingane hans var dei tre søskeni, Karen Andersdotter og hennar to brør, som dei ikkje visste namni på, men som var søskenborn av Torsten!!

 

Eg tykkjer det er merkeleg at Karen ikkje kunne gjera greie for namni til brørne sine, men kanskje var dei halvbrør, og dei voks ikkje opp i lag?

 

Eg kan ikkje sjå at namnet Peder er nemnd nokon stad som ein bror!

 

Etter dette siglar Torsten Parelius, fostersonen frå Vandse 1801, opp som ein svært god «kandidat» til Torsten i Sortland.  Han var fosterson og hadde truleg ingen søsken.  Kanskje var han fødd utanfor ekteskap av ein Parelius far og ei ukjend mor?  Denne mori har so hatt ein bror Anders eller ei søster som var gift med ein Anders og som vart mor til dei tre søskeni som arva Torsten i 1817!?

 

Ikkje godt å løysa denne «floki», men kanskje nokon ser noko som eg har oversett?

 

Eg takkar på ny for framifrå bistand med å freista løysa denne utfordringi!

 

Redigert: Eg ser no at Lars Ø. i mellomtidi har redigert sitt innlegg #7 der han er komen til same konklusjon...

Endret April 25, 2017 av Lars E. Øyane

[Lars Østensen]

Da endte vi opp med samme resultat når det gjelder hva som står i skiftet. Jeg kan ikke med min beste vilje si at jeg leser dette tydelig, men vi får tro at det er dette som faktisk fremgår av skiftet. Ja, jeg finner det også merkelig at Karen ikke kunne redegjøre for disse brødrene, men for alt vi vet kan hun ha blitt satt bort til slektninger eller at hun var født utenfor ekteskap.

[Ivar Moe]

Ser at mor til Mallene, Tostens datter er 

Enken efter Skolemester Anders Mortensen

 Bosted Wiig ?

 

https://digitalarkivet.arkivverket.no/gen/vis/255/pd00000012099617

https://media.digitalarkivet.no/view/16714/41

 

Anders Mortensen

-

Omreysende Skoleholder

 

https://digitalarkivet.arkivverket.no/gen/vis/267/pg00000002100629

https://media.digitalarkivet.no/view/16714/54

 

Endret April 25, 2017 av Ivar Moe

[Lars Østensen]

# 12 Det stemmer med det som fremgår av bygdeboka. Mor var enken etter finnskolemesteren Anders Mortensen, Ellen Kirstina Eriksdtr. Denne Torstein Parelius hadde et tredje leiermål med Sara Jonsdtr Grytting som fødte en datter Tostina Parelius(datter) i 1817. Andre leiermål var med Anne Mikkelsdatter Osvold, og det var med henne han fikk datteren Mallena Mørk.

Endret April 25, 2017 av Lars Østensen

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Lars Ø. og Ivar for nye spennande innlegg!

 

Eg trur ein kan spekulera «i det vide og det breie» kring opphavet til Karen Andersdotter.  Det er nok svært sannsynleg at ogso ho er kommi sønnante og oppover til Sortland.  Kanskje kom ho i lag med Einer frå Bergen?

 

MEN, eg trur ikkje me kan få noki endeleg løysing på dette spørsmålet før me har finne fødsli eller dåpen til Torsten Parelius!

 

Eg takkar igjen for framifrå innsats og held fingrer og tær krossa for at forskingi vil bringa oss eit resuiltat!

[Martine E. S. Hammer]

Jeg undres over om Karen Andersdatter kan ha vært samisk? Både Karen og Anders var vanlige samiske navn på den tida.

 

Hilsen

Martine,

etterkommer etter Lagesen-slekta på Sortland

Endret Februar 20, 2022 av Martine E. S. Hammer