Finnes det bevis for at Britha Christensdtr. fødd ca.1672 virkelig var frå Sterri i Hafslo, Luster i Sogn?

[Svein O. Tislevoll]

Holder fremdeles på med litt retting og avkutting av usikre slektslinjer, og ser også etter mer dokumentasjon på alt. Finnes det sikre bevis eller indisier på at Britha Christensdotter, f.ca.1672 virkelig var frå Sterri? I bygdeboka for Luster bind VI, på side 78 står det litt uklart "Britha Christensdotter som me trur må ha vore frå Sterri". Britha var kona til Mons Anderson Schanke (ca.1662- ca.1746) Har også skrevet opp tidligere at mor til Britha var Mette Marie Christensdtr. Lystrup, f. ca.1630, d.ca.1680. Dette er vel feil?  Var Erik Christenson på Nedre Veo, f. ca.1674 en bror av Britha Christensdotter, og fra Sterri, er det bevist?  Jeg har både Britha og Erik/Eirik som aner.

[Lars E. Øyane]

Eg er glad for at du no tek dette spørsmålet opp i Brukarforum, Svein.  Det er ei tid sidan eg jobba med denne problematikken, og det meste av dokumentasjonen min ligg i Noreg, men eg skal freista so godt eg kan å ta dette etter minnet.

 

Me talar her om ætter som etter den tidas målestokk høyrde til dei mest «framståande» i bygdi, og då eg sjølv ættar ned ifrå Schanke-ætti, vart eg tidleg oppteken av å finna ut av spørsmålet om kven denne Britha Cristensdotter kunne vera, som Jon Laberg hadde plassert som dotter av Christen Pederson i Øyane i Luster (1635-1696).  Men me har god dokumentasjon på huslyden til Christen i Øyane, og han hadde rett nok ei dotter Britha, men ho var alt for ung og vart dessutan gift i Fortun!

 

Jon Laberg hevda vel òg at Christen Pederson i Øyane skulle vera son av Peder Jørgenson på Skildeim i Luster, men dette greidde eg i si tid å motbevisa.  Peder Skildeim var eigar av nabogarden Hengesteg, og denne garden let han til sonen Christen, som sjølvsagt ikkje kunne bu på to stadar samstundes!  Men Christen flytte frå Hengesteg kring 1670 og dukkar på same tid opp som leiglending på Sterri i Hafslo.

 

Diverre har me ikkje noko skifte etter Christen Pederson på Sterri (1627-1700), so det vart eit skikkeleg «puslespel» å setja opp eit oversyn over huslyden hans, men ut ifrå det faktum at Christen kom frå den «framståande» Skildeims-ætti, var det rimeleg å leita etter borni hans i dette «skiktet», og faktisk hadde me på den tidi ingen aktuelle «konkurrentar» til Christen Sterri som kunne ha dei borni me har lista opp for han.  Her er eit utsnitt av kva eg har skrive om Christen Pederson Sterri i band X av Gards- og Ættesoga for Luster:

 

~~~~~~~~~~~~~

 

Christen Pederson Sterri, opphavleg frå Skildeim i Luster, var f. i Luster kring 1627 og d. på Sterri kring 1700.  Han var truleg gift to gonger, men kven konene hans var, kan ikkje kjeldene våre fortelja oss noko om.  Christen var først brukar eller paktar på Hengesteg i Luster til han kring 1670 tok over som leiglending på Sterri.  Han dreiv sidan garden levetidi ut.  Christen ser ut til å ha hatt i alle fall desse borni:

 1. Christen Christenson (1652-1738), truleg tvilling, vart klokkar i Luster og budde i Årstu under Dale i Luster.

 2. Lars Christenson (1652-1710), truleg òg tvilling, vart husmann i Langen under Talle i Luster.

 3. NN Christensdotter, som er heilt ukjend, var gift og lét etter seg minst ei dotter:

a. Gjertrud Arnesdotter, truleg f. kring 1685, vitna i 1737 om landskyldi på Nedre Skår i Luster.

Alt lenge før 1737 må Gjertrud Arnesdotter vera fari frå bygdi, for her kan me ikkje sjå noko meir til ho.  Men kvar ho i so fall kan ha teke vegen, er førebels uvisst.

 4. Martha Christensdotter (1663-1722), vart gift første gongen med gardbrukar og enkjemann Lars Andersson på Bakken i Jostedalen (1645-1705) og sidan attgift med gardbrukar Erik Hermundson på Feigum i Luster (1674-1737).

 5. Kari Christensdotter (1668-1730), vart gift med gardbrukar og enkjemann Torkild Larsson på Hillestad (1645-1716).

 6. Torbjørn Christenson (1670-1730), hamna som gardbrukar på Solvi (s.d.).

 7. Britha Christensdotter, d.e. (1672-1744), vart gift med gardbrukar Mons Andersson Schanke på indre Eikjo (1662-1746).

 8. Erik Christenson (1674-1747), vart gardbrukar på nedre Veo.

 9. Britha Christensdotter, d.y. (1676-1748), vart gift med gardbrukar Anders Christenson på Hengesteg i Luster (1667-1741).

10. Anna Christensdotter (1678-1752), vart gift med gardbrukar og enkjemann Iver Larsson på Sterri (bnr. 2) (1661-1747).

 

~~~~~~~~~~~~~

 

Som ein vil sjå, har eg skrive at «Christen ser ut til å ha hatt i alle fall desse borni», men nokon 100% garanti kan eg ikkje gje deg!  Til det er kjeldematerialet frå den tidi ganske enkelt for tunt!

 

Elles har du, Svein, ein merknad som eg gjerne vil drøfta litt nærare:  Mor til Britha Christensdotter skulle vera Mette Marie Christensdotter Lystrup, fødd kring 1630 og avlidi kring 1680.  Kvar har du dette ifrå?

 

I bygdeboki for Sogndal finn me Lystrup-ætti under garden Vestreim der Christen Skakson Lystrup (1608-1693) er omskriven som gift med ei Britha Jacobsdotter.  Dei brukte garden frå 1644, og bygdeboki nemner seks born, men ingen Mette Marie!  Eg har i dag drøfta dette med forfattaren av bøkene frå Sogndal, og ho lovde ho ville sjå litt nærare på saki om ho kunne finna ut noko meir...

 

Dette er vel kanskje ikkje det svaret du hadde vona på, Svein, men kanskje er det noko å jobba vidare med?

[Svein O. Tislevoll]

Takk for gode og grundige svar Lars! Det er jo bra at det ikkje var "konkurrentar" til Christen Pederson på Sterri (1627-1700) i området rundt der, når det gjaldt å vera far til dei aktuelle borna. Det styrker jo teorien om at det du har komme fram til er korrekt!   Er ikkje heilt sikker på kor eg fant dette med Mette Marie Christensdotter Lystrup, men trur det kan ha vore i ein eller annan debatt her på brukarforumet kanskje, det vart jo skrive ein del fram og tilbake om denne slekta for ein del år sidan. Har kanskje stått noko om det på slektsider på internett også, men lenge sidan eg såg på denne slekta sist. Eg stoler på det du har skrive i dei gode bygdebøkene dine, og veit at om du kommer over feil likevel, så vil dette bli retta opp seinare. Men når det er noko som kan vera litt usikkert, så er det jo alltid slik at ein vil ha det endå litt sikrare, og det har jeg blitt nett no etter svaret ditt! Etter at jeg kom over "Jordebøker til utlikning av rosstjeneste" 1624 - 1626, som eg ikkje har visst eksisterte (eller sett i før), så har jeg funne ein del viktige opplysninger, spesielt frå Sogn, der stort sett alle sette "Zignete" (avtrykk under), og der det går fram kor mange hadde odelsgods, kjøpe og pantegods. Ser at du også har fått dette med deg, men mange andre som har skrive bygdebøker, har ikkje sett dette materialet (I bygdebøker for Vik i Sogn har ikkje dette frå 1624 komme med). Jeg har skrive i mine slektsnotat at Christen var prest og kom frå Rønneid og til Hengesteg, så har vel sett feil, eller rota litt med dette. Under Eikum Indre har du skrive at Mons Andersson Schanke (1635- e. 1668) som skal ha butt i Solvorn sokn, var f. kring 1662 og d. på Eikjo kring 1746. Han gifte seg kring 1692 med Britha Christensdotter, som me trur må ha vore frå Sterri. Ho var f. kring 1672 og d. på Eikjo kring 1744. Så då er eg bra trygg på linjene, og kan retta opp i det som eg har skrive feil før, og skriva korleis du har komme fram til resultatet, slik at det er i orden for ettertida. 

Endret Juni 23, 2018 av Svein O. Tislevoll