Hjelp til tyding av kongelig fuldkommen jordebok, Guldals len 1667 ??

[Kjetil Grytbakk]

Hei.

Er det noen av dere der ute som kan hjelpe meg å tyde informasjon for gården ''GrydBach'' ??

https://media.digitalarkivet.no/view/39121/123 (org side 117)

[Ivar S. Ertesvåg]

om lag sånn:
"Grydbach  Lauritz eyer Sielf __ j Spd.

[margen til venstre:] bøxler Sielf.

Leding __ j Rdr.

Tiende { Biuget Korn  __ j 1/2 tdr

              smaa tiende _  j 1/2 ort

              4 Engeslett  __ 1 1/2 ort

Ingen anden vilchor en Ringe

Brendeved

[klamme til høgre:] Schat."

 

[Kjetil Grytbakk]

2 timer siden, Ivar S. Ertesvåg skrev:

om lag sånn:
"Grydbach  Lauritz eyer Sielf __ j Spd.

[margen til venstre:] bøxler Sielf.

Leding __ j Rdr.

Tiende { Biuget Korn  __ j 1/2 tdr

              smaa tiende _  j 1/2 ort

              4 Engeslett  __ 1 1/2 ort

Ingen anden vilchor en Ringe

Brendeved

[klamme til høgre:] Schat."

 

Tusen takk. 

Hva tenker du om det under Brendeved?

''Latris'' ? Dette ser ut til å være oppgitt i oppsummeringen av alle gårder

''Landskyld'' .......?

''Ending'' ...?

''Inget korn''......?

[Kjetil Grytbakk]

Akkurat nå, Kjetil Grytbakk skrev:

Tusen takk. 

Hva tenker du om det under Brendeved?

''Latris'' ? Dette ser ut til å være oppgitt i oppsummeringen av alle gårder

''Landskyld'' .......?

''Ending'' ...?

''Inget korn''......?

''Landskyld'' .......? små tiende ?

''Ending'' ...?

''Inget korn''......? Engeschat?

[Ivar S. Ertesvåg]

36 minutter siden, Kjetil Grytbakk skrev:

Hva tenker du om det under Brendeved?

''Latris'' ? Dette ser ut til å være oppgitt i oppsummeringen av alle gårder

''Landskyld'' .......?

''Ending'' ...?

''Inget korn''......?

 

"Lat[e]ris" tyder side.  Det er oppsummering for dei fire brukarane på denne sida.

(ofte "Summa Lateris")

 

[Kjetil Grytbakk]

14 timer siden, Ivar S. Ertesvåg skrev:

om lag sånn:
"Grydbach  Lauritz eyer Sielf __ j Spd.

[margen til venstre:] bøxler Sielf.

Leding __ j Rdr.

Tiende { Biuget Korn  __ j 1/2 tdr

              smaa tiende _  j 1/2 ort

              4 Engeslett  __ 1 1/2 ort

Ingen anden vilchor en Ringe

Brendeved

[klamme til høgre:] Schat."

 

Usikker på hvprdan jeg skal lese dette.

Hva tenker du om hva Lauritz eier selv versus hva han bøxler?

Eller eier han også det han bøxler?

[Ivar S. Ertesvåg]

Litt enkelt sagt:

-eigarskap til eigedom hadde to delar: 

Den første er rett til å få landskyld (landleige) for eigedomen, den andre er retten til å bruke (eller leige ut) eigedomen.

Laurits hadde hand om begge delar sjølv.

 

-jordeigedomen kunne vere delt opp i fleire delar (på same måte som "ideelle partar" i dag).

 - - eigaren/-ane fekk årleg leige (landskyld) etter eigarbrøken.  (eig ein 1/3 får ein 1/3 av landskylda/leiga)

- bygselretten kunne også vere oppdelt, men sjeldnare enn landskylda .  

- - det var ofte den største eigaren (størst eigarpart) som hadde bygselretten.

- - eigaren av bygselretten kasserte inn førsteårs bygselavgift (signaturavgift, om du vil) og tredjeårstake (avgift kvart 3. år),

og kunne eit stykke på veg velje kven som skulle verte ny brukar når den gamle måtte gje seg.

 

Du finn sikkert fleire døme på ulike fordelingar i denne jordeboka.  For nr. 2 til venstre har

kapellanen i domkyrkja (embetet, ikkje personen) ein part på 4 øre 3 mk og brukaren sjølv 2 1/2 øre.

Kapellanen har bygselretten.

For nr. 1 til høgre er det tre like partar, Jon Halvorson har 1/3, Paul og Ole 1/3 og brukaren Jon Ivarson har 1/3.

Paul og Ole har (heile) byggselretten. 

Dette er kanskje resultatet av eit arveoppgjer.

 

Det skal finnast døme der brukaren eig jordeigedomen, men nokon annan eig bygselretten.

 

Endret Februar 10, 2021 av Ivar S. Ertesvåg

[Kjetil Grytbakk]

9 timer siden, Ivar S. Ertesvåg skrev:

Litt enkelt sagt:

-eigarskap til eigedom hadde to delar: 

Den første er rett til å få landskyld (landleige) for eigedomen, den andre er retten til å bruke (eller leige ut) eigedomen.

Laurits hadde hand om begge delar sjølv.

 

-jordeigedomen kunne vere delt opp i fleire delar (på same måte som "ideelle partar" i dag).

 - - eigaren/-ane fekk årleg leige (landskyld) etter eigarbrøken.  (eig ein 1/3 får ein 1/3 av landskylda/leiga)

- bygselretten kunne også vere oppdelt, men sjeldnare enn landskylda .  

- - det var ofte den største eigaren (størst eigarpart) som hadde bygselretten.

- - eigaren av bygselretten kasserte inn førsteårs bygselavgift (signaturavgift, om du vil) og tredjeårstake (avgift kvart 3. år),

og kunne eit stykke på veg velje kven som skulle verte ny brukar når den gamle måtte gje seg.

 

Du finn sikkert fleire døme på ulike fordelingar i denne jordeboka.  For nr. 2 til venstre har

kapellanen i domkyrkja (embetet, ikkje personen) ein part på 4 øre 3 mk og brukaren sjølv 2 1/2 øre.

Kapellanen har bygselretten.

For nr. 1 til høgre er det tre like partar, Jon Halvorson har 1/3, Paul og Ole 1/3 og brukaren Jon Ivarson har 1/3.

Paul og Ole har (heile) byggselretten. 

Dette er kanskje resultatet av eit arveoppgjer.

 

Det skal finnast døme der brukaren eig jordeigedomen, men nokon annan eig bygselretten.

 

Så Lauritz har retten til å byggsle bort eiendommen?

Hva hvis Lauritz ønsket å "leige" mer eiendom, ville det da hett "å ta byggsel" eller "å byggsle"?

[Kjetil Grytbakk]

Hei igjen.

Prøver å tyde denne fra 4 år senere. Aalen tinglaug 1671 (Stattholderembetet 1572-1771, RA/EA-2870/Ek/L0033b/0001: Jordebøker 1662-1720)

Er dette matrikkel for samme gård, og evt hva står det?

(sidetall 258 i Quick link: https://www.digitalarkivet.no/jo20110927320928)
 

[Ivar S. Ertesvåg]

Det står "Landskyld" øvst på kvar av desse sidene.

 

Om lag sånn:

"Grydbach - Lars och Joen"

[venstre:] "bonden bøxler"

"Eiger Sielff - - - j Spd ix fl(?)-

iij Engesletter i hestdalle - ij ort"

[høgre:] "

"j spd ix fl(?)"

"Noch af det slette Med brandtraaen och

I findtaas J hest Elffuen Saa

och due Mold, Med Kylling Kiøn

det  ---  j  Rdr"