Utskrivne soldatar i krigen 1807-14 frå Leikanger

[Anne Marie Bøtun Øyri]

I samband med Norsk Etnologisk gransking si spørjeundersøkjing i 1963 om munnlege tradisjonar/opplysningar som enno finst om hendingane kring 1814 skreiv ein mann frå Fresvik opp fylgjande:

Ein husmann, Albrigt A. Hov, i daglegtale Skotavikjen, hadde ein husmannsplass under garden Hov i Skotaviki. Denne soldaten hadde kona og to jentungar. Ein vinter kom ei snøskreda og sopa stova med kona og borni på sjøen, og ingen fann dei att. Han Albrigt kom heim, var i Fresvik ein dag, for so ut i krigen att og der fall han.

I krigen 1807-1814 var det utskrive 10 menn frå Fresvik, namna deira står på ein bautastein reist til minne om dei. Der er ingen Albrigt, men ein som heiter Anders A. Hov. Viss soga stemmer så finn ein neppe noko i kyrkjebøkene viss kona og borna ikkje vart attfunne. Har ikkje klart å finna noko der. I ætteboka er det heller ingen som stemmer med desse opplysningane. Huslyden treng heller ikkje opprinneleg vera frå Fresvik viss dei berre ei tid budde på denne plassen som vart teken av skreda.

Går ut frå at største sjansen til å finna ut noko er i lister/militærprotokollar over utkommanderte soldatar. 

 

Kva protokollar må ein sjekka for utkommanderte frå Fresvik og Leikanger?

Ligg noko på nett, eller må ein gå til arkiva?

 

Takksam for hjelp.

Mvh

Anne Marie B Øyri

[Bjarne Rosenstrøm]

Kan det være at vedkommende som skrev ned dette i 1963 blandet sammen begivenheter? I et avissøk på nb.no kommer det frem at det i 1882 gikk et sneskred i Fresvik som rammet bl.a. gården til Albrigt Andersen Hov hvor mange omkom:

 

https://www.nb.no/search?q="fresvig sneskred"~7&mediatype=aviser&sort=dateasc&fromDate=18050101&toDate=18991231

 

 

[Sven Hjortland]

Denne? https://www.digitalarkivet.no/census/person/pf01052302002078

[Knut Holt Sandblost]

Kirkeboken viser at det var ni personer som forsvant. Ikke alle ble funnet: Kirkebøker: SAB, Leikanger sokneprestembete, SAB/A-81001Ministerialbok nr. A 9, 1869-1888, s. 191 - Skanna arkiver - Arkivverket (digitalarkivet.no)

[Ivar S. Ertesvåg]

Kyrkjeboka seier "Jordskred" - ikkje snøskred.

 

Elles er det ein gardbrukar(?) Albrikt Andersen Hov den einaste som ikkje er attfunnen og gravlagd. - den same Albrikt som i første postinga?

 

[Anne Marie Bøtun Øyri]

Har også tenkt på at han som skreiv ned dette kan ha forveksla førenamnet. På minnesteinen som vart sett opp rundt 1913 står det A. A. Hov, altså ikkje førenamn. Fire av namna der har ikkje fullt førenamn, så tydlegvis visste dei ikkje det då steinen blei sett opp og då er det også sannsynleg at skribenten i 1963 har rota med førenamnet.

Albrigt som omkom i skreda i 1882 er neppe den me er på jakt etter. Denne skredhendinga er godt dokumentert, også kven som omkom. 

A. A. Hov må vera ein annan person

[Eli Randmo]

RA, Generalitets- og kommissariatskollegiet, Det kongelige norske kommissariatskollegium, E/Eh/L0098: Bergenhusiske nasjonale infanteriregiment, 1808, s. 123
Brukslenke for sidevisning: https://www.digitalarkivet.no/ru20111202640123
 

Er dette aktuell kandidat ? Sjå nederste linje

[Anne Marie Bøtun Øyri]

Dette er nok den Albrigt som seinare bygsla ein gard på Hov. Han døydde i 1844.

Det som eg også lurer på er at det på bautasteinen står at det vart utskrive 10 soldatar frå Fresvik i krigen 1807-14. 

Samtidig finn eg fleire namn som ikkje er nemnde på bautasteinen, td Johannes Johanneson Tretteteig som står lenger oppe på sida du Eli la lenke til. I ættesoga er også fleire kalla soldat utan å vere med på bautasteinen. 

Er forklaringa at mange var soldatar men berre nokre få deltok i krigshandlingane og dei fekk namna sine på steinen?

Namna på steinen er desse:

J. Bjørnetun
H. K. Hov
Halvard Hov
Anders H. Flethe
Tomas Hatlelid
Botolf Grundeland
Anders Otterhjell
Ola Bøthun
I. Bøthun
A. A. Hov

 

Viss soga om Skotavikjen som døydde i krigen stemmer må det vera ein av dei tre med etternamn Hov sidan plassen i Skotavika låg under garden Hov

 

 

 

[Ivar S. Ertesvåg]

Forklaringa er vel at dette er (basert på) opplysningar frå sesjonen.  Alt "ungt mannskap" er innført - altså  alle f. i 1782, alle f. 1783, osv.

Det kan vere unnatak for dei som har teke over eit gardsbruk eller ein plass (for somme er det notert at dei har forevist bygselsetel eller skjøyte og fått fritak)

Det var ikkje alle som vart utkalla.  Ein del av gutane er "Dygtige", og ein del har ymse skavankar og skader.

For Albricht er det notert "Skade af et Hug i venstre Fod-Ankel, som er synlig."  Han er (førebels?) ikkje rekna som "dygtig".

Johannes (det er vel Fretteteig?) har "Brok Svaghed" og er heller ikkje "dygtig".

 

[Anne Marie Bøtun Øyri]

Nei kjem vel ikkje lenger med denne lista, men kommentarane bak var iallfall interessant. 16 stk innskrivne frå Fresvik, alle fødde mellom 1782 og 1787 ser det ut til.

Garden Tretteteig har enda som Fretteteig i fleire kjelder ser eg, Men det er nok T som er rett.

 

Er også byrja å lura på om namna som berre har førebokstavane med på steinen kan vera usikre. Steinen vart sett opp 100 år etter, og sidan nokre ikkje har heile førenamn kan ein undra seg på om førenamna var ukjende då steinen vart sett opp. Og viss vi dreg det litt vidare, er førebokstavane rette?........

Særleg H K Hov og Hallvard Hov undra meg litt. Dei var merkeleg like. Den eine var truleg Halvar Styrkårson Øyri (Hov) f 1777. Andre finn eg ikkje som kan stemma.

 

Er det tilsvarande lister som den frå 1808 for tidlegare utskrivingar?

[Knut Holt Sandblost]

Albrikt Andersen Hov, som er ført inn i listen over mannskap i 1808, kalles soldat da han gifter seg 22. mai 1813 Kirkebøker: SAB, Leikanger sokneprestembete, SAB/A-81001Ministerialbok nr. A 6, 1810-1838, s. 39 - Skanna arkiver - Arkivverket (digitalarkivet.no) Jeg kunne tenke meg at han er A. A. Hov på bautasteinen.  

 

Men bygdeboka Ættesoga (nb.no) viser at han ikke falt som soldat, og kona og to jentunger ble heller ikke tatt av snøskred. Sønnesønnen, som også het Albrikt Andersen Hov, ble derimot tatt av snøskred i 1882 sammen med foreldrene, kona og to små sønner. Tilsynelatende har informanten i 1963 blandet sammen historiene her. 

Endret Mars 14, 2022 av Knut Holt Sandblost

[Anne Marie Bøtun Øyri]

Einig med deg Knut at A. A. Hov sannsynlegvis er Albrigt Anderson Hov. 

Har litt vanskelegare for å tru at det er samanblanding av skredulukka og raset i Skotaviki. To heilt ulike stader pluss at denne skredulukka var svært godt kjend og dokumentert. Ei ulukke som vart omtala mykje og muntlege forteljingar om kva som skjedde har levd heilt opp til vår tid. Den gamle mannen som fortalde var ein oppgåande og historieinteressert mann så trur det er usannsynleg at han blanda saman to så ulike hendingar. Han fortalde også at denne husmannen vart kalla Skotavikjen, og det stemmer iallfall ikkje på Albrigt A Hov.

Kan det vera at han har teke feil med hensyn til namet på husmannen men at det kan vera noko sanning i resten av historia?