[#57824] Alesm Lauritsdtr. Bratt g.m.Ole Mogensen Lehne

[Gjest Svein Arnolf Bjørndal]

(24) Ja, seminaret ble avholdt, og spørsmålene forsøkt løst i grupper. I og med at det var så mange spørsmål, var det vel ingen som kom igjennom alle. Jeg tror ikke det ble brukt mye tid på spørsmål 7 da spørsmålene kort ble gjennomgått i plenum til slutt, men kanskje andre som deltok husker mer.

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Til Finn:Som Svein Arnolf Bjørndal vel gjev uttrykk for, vart det vel ikkje drege konklusjonar på noko av spørsmåla i seminaret som er nemnt. Eg har prøvt å svara litt på nokre av spørsmåla seinare og det har også vore eit Bratt-seminar til, hausten 2008.Spørsmål 3: - Eg har prøvt å svara på dette i artikkelen min i Gudbrand nr 3/2008. Vi veit vel eigentleg svært lite. Dei brokkane vi har av opplysningar kan vel tydast både i retning av tilknyting til Gudbrandsdalen, til Austlandsflatbygdene og til Vestlands-Bratt.Spørsmål 4: - Eg viser her til artikkelen min i Gudbrand nr. 4/2007, men legg til at det berre er fyrste halvdel av ein artikkel som var meint å gjeva svar på spørsmålet, og vel reiser fleire spørmål enn han gjev svar. Eg har ikkje fått tid til å skrive den resterande delen av artikkelen der eg dreg inn andre kjelder enn Gryttingdiploma.Spørsmål 6: - Eg viser også her til artikkelen min i Gudbrand nr. 3/2008. Eirik Bratt var heilt sikkert ein av sønene til Eystein Guttormsson Bratt og han døydde utan etterkomarar. Kristian Bratt kan ha vore av syskenflokken, men det er usikkert.Spørsmål 7: - Så langt eg har sett, er det svært usikkert korleis slektssambandet mellom den yngre Torbjørn Bratt i Trondheim og Bjølstad-Brattane var. Tore Hermundsson Vigerust hadde på seminaret i 2007 nokre tankar om korleis sambandet kunne ha vore, men utan betre kjeldegrunnlag blir det heile svært usikkert. Som Svein Arnolf seier, vart det ikkje brukt mykje tid på dette.Spørsmål 8: - Den kjende tilknytinga superintendent Torbjørn Bratt hadde til Ringsaker er vel i grunnen berre at han døydde der på gjennomreise og at han er gravlagd der. Det har vore spekulert i at han hadde reist gjennom der/stoppa der fordi han hadde slekt i bygda, men det blir usikkert.Spørsmål 10: - Den Guttorm Bratt som i 1553 starta studia i Rostock, vurderer eg ut frå kjelda til å vera av ei kjøpmannsslekt i ein av Vestfoldbyane. Eventuelt samband med Bjølstad-Brattane er ukjent, men namnelikskapen gjev grunn til nærare undersøkingar.Spørsmål 11: - Tore Hermundsson Vigerust drøfta dette på Bratt-seminaret hausten 2008. Nokre av tankane er refererte i møtereferatet i Gudbrand nr. 1/2009, men det er eit svært ufullstendig referat. Vi kan vel her konkludere med at det er mykje ugjort arbeid.Dei tre artiklane i Gudbrand det er vist til ovanfor, vil bli lagde ut på nettet av Lars Ove Wangensteen med det fyrste.Eg er ellers enig i at det i kronologien ikkje er noko til hinder for at Marit Torsteinsdotter frå Aspa kunne vera ho som var gift med Per Bratt. Det at arvegodset hennar fort kom attende til Nord-Møre, stemmer i og for seg med at vi ikkje finn noko gods som kan identifiserast med henne i etterslekta. Det stemmer med min tanke om at godset til Marit kan ha vorte selt, helst attende til slekta hennar, for å løyse inn att Brattgods, som vi veit var pantsett.Eg har hittil rekna det som mogleg at jordeiga i Rolstad på 1 h. 9 sk. som Lars Larsson Bratt på By skattar av frå eit stykke ut på 1600-talet og som dottera hans seinare overtok, kunne vera arv etter Marit Torsteinsdotter. Det kunne i tilfelle tala for at ho var frå Fron og syster til Tord Torsteinsson på Kvarberg. Men eg har i dag tala ved Torbjørn Hagen som har funne ei kjelde som kan tyde på at også Rolstad var opphavleg Brattgods. Eg håpar han kan orientere nærare om det her på forumet.Til Thor:Det er vel eigentleg ingen som har halde fram at Lars Larsson Bratt kunne ha fleire arvingar enn fire døtre, men eg har ikkje sett noka drøfting av jordeiga til desse døtrene. Eg meiner å kunne påvise at han, ut frå jordeiga til dei fire, ikkje kan ha hatt fleire arvingar som fekk etterkomarar.For Lars (Persson) Bratt, som kom til By, har det vore nemnt fleire moglege arvingar. Der er eg meir usikker, men trur også der å kunne gjera truleg at det berre var fire barn.Eg reknar det ellers som sikkert at du har langt betre oversikt over etterslekta til Lars Persson Bratt enn eg har, og håpar eg kan få ta direkte kontakt med deg om det seinare i arbeidet med å leggje eit sikkert grunnlag for kven som høyrer til etterslekta til Per Bratt.

[Gjest Finn Oldervik]

Eg må berre takka så mykje for grundig og utfyllande svar frå Jakup (27).Førebels trur eg neppe eg har særleg meir å tilføra denne debatten. Det einaste kunne vera at den Guttorm Bratt som starta studier i Rostock i 1553 vel kan vera bror av den Torbjørn Bratt som vart kannik i Nidaros i 1560. Dei vert jo ikkje så ulike i alder, og at brør kunne studera samstundes var ikkje så uvanleg. Eg går ut frå at det har vore leita også etter Torbjørn i studentmatriklane?

[Gjest Finn Oldervik]

I debatten om Gjert Gjertssom Mumme, prest i Hemne og med foreldre frå Romsdalen, har eg lagt inn følgjande innlegg; 'I B XIII av NST s. 256 ff har Engebret Hougen ein artikkel kalla 'Noen bemerkninger om bondearistokratiet i Gudbrandsdalen'. Der nemner han ein privat diplomsamling på Harildstad i Kvikne med ein oversikt utarbeidd av Jon Harildstad. Eit av desse breva er datert 16. juli 1618 og visstnok skrive av ein Peder Knutsson Bagge og stila til svogeren, Peder Thynndset som held til Romsdalen. Peder Bagge bed han og søstra om å hjelpa brevvisaren, Aasmund Iffersen frå Vaage og visa han til Herrmannd eller Johannd Mumme. Kvifor Aasmund skulle visast til ein av dei to Mumme-karane seier historia inkje om'.Denne Peder Knutsson Bagge må vel vera son til Knut Bagge og Marit Torsteinsdotter, medan Peder Tynset er ektemannen til Knut si syster. Eg veit ikkje om denne Åsmund Iversson er identifisert, men det kunne vel ha ei viss interesse å vita kven han var.Det mest interessante her er kanskje likevel opplysninga om at Peder Knutsson Bagge kjende til dei to sagbrukseigarane i Romsdal. Desse var nemleg på ein eller annan måte involvert/inngift i Aspaætta, då Johan Mumme åtte sag i lag med Gjert Davidsson som var gift med Adalus Ågesdotter av Aspaætt (dotter til Synnøve Oudensdotter på Lyngværet), det siste ekteparet foreldre til Gjert Gjertsson Mumme.Om Marit Torsteinsdotter, mor til Peder Knutsson Bagge var den eg trur, så vert Peder og systra m.fl. søskenborn med Synnøves Oudensdotter.Eg meinar at denne opplysninga styrker hypotesa om at Marit Torsteinsdotter gift Bratt og Bagge er identisk med dotter til Torstein Eriksson (Aspa/Veien) og kona Guren Jonsdotter.

[Gjest Svein Arnolf Bjørndal]

Tja, dette er kanskje er skudd inn i tåkeheimen, men siden diplomet fantes på Harildstad, og det nevnes en 'Aasmund Iffersen frå Vaage', kan det kanskje tenkes at det dreier seg om en ellers ukjent sønn av Ivar Asmundsson på Uppigard Sør-Sandbu i Vågå? Ivar var sønn av Asmund på Nigard Harildstad. Identisk med denne kan Aasmund Iffersen neppe ha vært, for Ivar Asmundsson var selv født omkring 1544 og døde i 1634. Ivars kjente barn var f. omkr. 1591 og senere.

[Gjest Odd Roar Aalborg]

Ang. det jeg skriver om Bagge tidligere i dette temaet tar jeg med at Knut Bagge i Innset er pliktsfut. Han har to sønner, klokker og lensmann Ole Bagge og pliktsfut Nils Bagge.Sistnevntes sønn, Knut Nilssen Bagge, er også pliktsfut og har søstrene Ingeborg, Gjertrud og Anne. (Data fra Leiv Skjerves slektsside.)Ole Bagge er klokker og lensmann, og har sønnen Per Bagge. Siden Oles kone er ukjent, vet jeg ikke om navnet Per kan komme fra hennes familie, men like gjerne kan årsaken være at farfaren faktisk heter Knut Pedersen (Bagge). Patronymet er normalt ikke nevnt.Knut Iversen Bagge i Kvikne er smelter og tydeligvis gift med Ingeborg Knutsd., som har gården Botnan (Kvikne) etter hans død. De har sønnen Iver Knutsen Bagge, som er smelter, og han har datteren Ingeborg (mitt opphav), som nok er oppkalt etter sin farmor.Knut Iversen kunne jo tenkes å være gift med Ingeborg Knutsd. Bagge fra Innset og få etternavnet på det viset, men siden sønnen Iver er voksen i 1664, går det neppe i tid.Ut fra det som er kjent om disse er det ikke selvfølgelig å finne kvinnenavn fra familien til Knut Bagge i Fron eller hans svigerfar Torstein oppkalt om disse skulle være det faktisk opphavet til verks-Bagge'ne.Innset-Bagge'ne tilhører vel som funksjonærer det midlere personskiktet ved verket, mens smelterne ifølge bergingeniør Støren er eksperter i utførelsen av en på den tid meget krevende prosess, som på 1700-tallet blir vesentlig forenklet.

[Gjest Odd Roar Aalborg]

Korrektur:Den nevnte Ingeborg Bagge i Innset er en Nilsd., ikke Knutsd. Uansett er hun nok ikke identisk med smelterens Ingeborg, men derimot av samme generasjon som dennes barnebarn, Ingeborg Iversd. Bagge.

[Gjest Rune Nedrud]

Det hadde vært veldig fint om disse innleggene om Bagge kunne vært i en debatt med tittel eller stikkord Bagge. Det vil være nesten umulig å finne tilbake til slike opplysninger senere.Ingen kritikk til deg, Odd Roar, men til forumet slik det fungerer og er bygget opp. Dette forumet er smekk fullt av slike nyttige og gode opplysninger som bare forsvinner i det store intet, til frustrasjon i hvert fall for meg.

[Gjest Odd Roar Aalborg]

Er egentlig helt enig i det, men har tatt med 'temaet' her, siden Bagge-opphavet i Nord-Østerdalen fortsatt er uløst og en forbindelse til Fron slett ikke er utenkelig. Selsverket er jo et mulig bindeledd. Der arbeider f.eks. garmaker Francke, som også er en viktig person ved Kvikneverket.Det bør jo være av litt interesse hvilken videre etterslekt som finnes etter Knut Halvorsen Bagge og Marit Torsteinsd., og det er som en mulig slik linje jeg har nevnt verks-Bagge'ne her. Men det er vel å merke ikke noe bevis for at opphavet deres faktisk er å finne i Fron!Tviler på om det kommer så mye ut av en egen debatt om dette. Det er vel få som vet noe sikkert. Men skal det skrives mye mer om en ikke helt usannsynlig forbindelse mellom Fron og Kvikne ang. navnet Bagge, så bør det nok skilles ut som et eget tema.Går det evt. an i ettertid å legge inn Bagge som stikkord i herværende debatt slik at den kommer med ved søk etter navnet?Om ikke, så må en jo lure på hvorfor DA tviholder på et 'eldgammelt' system der det heller ikke går an å rette egne innlegg i ettertid. Det har DIS for lengst funnet løsningen på i sitt Slektsforum, som dessverre er langt mindre aktivt enn dette. Har tidligere svart på en spørreundersøkelse fra DA, men det synes ikke å føre til noen som helst modernisering over tid.

[Gjest Lars Ove Wangensteen]

Hva med en 'Bagge-bok'?

[Gjest Rune Nedrud]

En Bagge-bok kunne jo vært noe, Lars Ove. Men utfordringen, som alltid, er å finne alle innleggene som skjuler seg i andre debatter.Odd Roar (34), det er ikke mulig å redigere noe her inne annet enn for admin av forumet. Det er nok kanskje mulig å få ham til å legge inn ekstra stikkord om du tar kontakt med ham.

[Gjest Odd Roar Aalborg]

Har tenkt på det, men det finnes forskjellige slekter med navnet som neppe alle henger sammen, så i så fall bør det kanskje opprettes flere Bagge-bøker.Verks-Baggene har vært omtalt fra tid til annen, men jeg tror ikke DA inneholder så veldig mye om dem. Utenom Innsetbokas påstand om opphav i Jemtland har også Løberg tidligere hatt et alternativt innspill om Särna, var det vel. Innsetbokas opplysning om en anelinje fra de adelige Bagge'ne i det den gang norske Jemland dreier seg vel helst om ren tipping?Tar med at smelter-Bagge'ne også har verv som skysskaffer. Det er vel en ikke helt ukjent syssel i Gudbrandsdalen?

[Gjest Odd Roar Aalborg]

(37) er kommentar til (35).

[Gjest Finn Oldervik]

E-boka for Aspa-ætta har jo ei mengd stoff som omhandlar Bagge, - også denne debatten her. Det har kanskje ikkje vore så mange sjølvstendige debattar om Bagge på forumet her endå?

[Gjest Odd Roar Aalborg]

Om den ikke direkte kan søkes på stikkord, så kan jo denne debatten evt. legges inn i en Bagge-bok, så er den tilgjengelig også via det navnet.

[Gjest Finn Oldervik]

I innlegg (23) nemner Jakup Skjedsvoll at Lars Pedersson (Bratt) hadde ei dotter kalla Boel (Bodil). Eg lurar på om dette namnet er kjend tidlegare i Brattætta, eller om det er første gongen at det førekjem?Når eg spør så er det fordi eg ser at det kan vera ei kopling til eit miljø på garden Jørgenvåg på Tustna på Nordmøre. (Sjå dei par siste innlegga i Adalisdebatten). Jørgenvåg og Ljustad som der er nemnd var av dei gardane som Marit Torsteinsdotter (Aspa el. Veigen) arva etter foreldra. Der dukkar det opp ein Peder Pedersson som truleg må nedstamma frå Boel (Bodil) Pedersdotter Holck fordi han eig i Tippen i Nordfjord, ein gard som Boel fekk utlagd etter faren i 1548. Denne Peder har også ei dotter Ales /Adalis slik som Lars Larsson på By.

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Boel er ikkje kjent brukt i slekta til Lars Persson Bratt, men det er også få kvinner i den eldre slekta vi kjenner namnet på. Mor hans heitte som kjent Marit. Inga av bestemødrene er sikkert kjende, men om nokor er kjend, heitte ho Tora. Lengre bakover har vi Cesilie (Sissel), Ingebjørg og Borgilla blant anene, og Brit (Berit) i sidegrein. Eg kan heller ikkje koma på at Boel er brukt i etterslekta til dei syskenbarna hans som er kjende.

[Gjest Finn Oldervik]

Tusen takk for svaret til Jakup (42)Sidan eg er så lite oppdatert på Bratt, så kunne det vera freistande å spørja om kva som er forskningsstatus for foreldra til Per Bratt (Marit Torsteinsdotter sin ektemann)? Kjenner ein far og mor, og er det opplagd at Per og søskena hadde same mor, eller er slike spørsmål ubesvart førebels?

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Eg har prøvt å gjeva svar på dette, så langt eg har oversikt, i artikkelen 'Den eldre Bjølstadslekta' i Gudbrand nr. 3/2008, særleg frå s. 122 og utover. Eg har sett at du også er klår over at artikkelen er lagt ut på nettet av Lars Ove Wangensteen. Eg følgjer der i hovudsak tankane til Jan Eilert Jaatun i det spørsmålet du stiller.Stutt på det konkrete spørsmålet ditt kan eg svara at det ikkje opplagt at Per og søskena hadde same mor. Kjeldene gjev heller ikkje sikkert grunnlag for å seia sikkert kor mange barn det var, eller rekkjefølgja. Det synest høgst truleg at Tord (Eysteinsson) Bratt, som budde i Bergen som fogd for Rosencrantz, var son til Tora Tordsdotter frå Tjerne. Ymse forhold kan tyde på at Tore Eysteinsdotter, som til slutt overtok Bjølstad, var av eit seinare syskenlag, m.a. at ho kan vera oppkalla etter den fyrste kona til Eystein. Ei formulering i jordskiftet mellom Tore og systera Sissel i 1575 kan tyde på at dei ikkje hadde same mor, og Sissel kan av aldersomsyn ikkje ha vore av eit eldre syskenlag enn Tore. Det tyder på at faren også har vore gift ein tredje gong. Kva for eitt av desse tre syskenlaga Per i tilfelle var av, er etter mi vurdering heilt uvisst.Det er heilt sikkert at far til Per Bratt var Eystein Guttormsson Bratt og at foreldra hans att var Guttorm Eindridsson Bratt på Bjølstad og Cesilie Petersdotter, dotter til Peter Gudleiksson på Skjåk.

[Gjest Finn Oldervik]

Jakup (44)Takk for at du minte meg på artikkelen din i Gudbrand. Eg har no lese gjennom den på nytt og synest at eg er i ferd med å verta litt betre kjend med denne Brattætta.Eg skjønar deg slik at du ikkje på nokon måte ser bort frå at Eystein Guttormssom Bratt kan ha vore gift meir enn ein gong, ja, kanskje så mykje som tre gonger, og at han truleg hadde born i alle tre ekteskapa. Vidare ser eg at du reknar Per (Peder) som ein av dei yngste og at du trur at han kan vera attkalla etter farmora sin far.Eg går ut frå at sidan du reknar med fleire koner her, så kan Per like godt vera attkalla etter morfar sin som då kan ha bore namnet Peder.Følgjande scenario kan då vera muleg ut frå dei føreliggande opplysningane (også reint kronologisk); I tredje ekteskapet sitt vart Eystein Guttormsson Bratt gift med Bodil (Boel e.l.) Pedersdotter Holck og fekk med henne (i det minste) sonen Per (Peder). Peder vart så i sin tur gift med Marit Torsteinsdotter (Veigen /Aspa). Det sistnemnde ekteparet hadde fleire born, m.a. Lars og Peder.Lars får arven sin i hovudsak utlagd i gudbrandsdalsgods, medan Peder (Pedersson Jørgenvåg?) får mesteparten av arven sin utlagd frå godset til mora, medan halvsyskena (Bagge) arvar resten? Godset til farmora vert etter kvart arva av borna til Peder Eysteinsson Bratt og eventuelle medarvingar (andre heil- eller halvsysken på morsida). Lars kallar opp farmor si ved å kalla eine dotter si for Boel, medan det både i slekta til Lars og Peder dukkar opp det typiske Aspa-kvinnenamnet Ales/Adalis e.l. Sjå meir om dette i debatten om Adalis.No finst det jo ikkje fnugg av prov på at det har vore slik, berre visse indikasjonar, mest utleia av uvanlege kvinnenamn som dukkar opp i Brattætta. Det kan kanskje likevel vera interessant å arbeida litt vidare med hypotesa, om det skulle dukka opp andre indikasjonar, for ikkje å seia prov på at det har vore slik.

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Finn.Eg vil gjerne gjeva deg ein kompliment for ein interessant hypotese, luftig rettnok, som du sjølv seier, men det er det inspirerte hugskotet som er det viktigaste grunnlaget for all forsking. Så får vi sjå om vi kan finne meire som styrkjer hypotesen, og ikkje minst, sjå om vi kan gjennomføre eit vellykka drap (finne noko som viser at hypotesen er galen).Eg kjenner ikkje desse nordmørsslektene nemnande. Det som slår meg i fyrste omgang er at dette kanskje kan gjeva ei forklaring på slektskapen mellom Tore Eysteinsdotter på Bjølstad og Torbjørn Bratt. Namnet hans gjer at det er lett å tenkje seg at han var skyld superintendenten og dermed var frå Nordmøre eller Vestlandet ellers. Kjenner du noko til mannen? Når Tore ervde han, har vel ho og Torbjørn helst vore i nokså nær slekt. Eg held det for nær utruleg at han kan ha vore broren hennar, son av Eystein Guttormsson Bratt, men kanskje kan han ha vore syskenbarn gjennom ei mor frå Nordmøre, eller tremenning på same måte?Det må ellers nemnast at vi nå er så langt bak i tida at vi ikkje kjenner særleg til oppkallingsskikkane. Vi skal vel derfor ikkje leggje så stor vekt på om vi finn att namn frå tidlegare generasjonar, men vi nærmar oss også den tida da vi veit at nokså sterke oppkallingsskikkar hadde utvikla seg. Lars/Lauritz er også eit nytt namn i den kjende Bratt-slekta, og er heller ikkje brukt blant dei næraste etterkomarane til Tore og Sissel, dei to syskena til Per Bratt der vi sikkert kjenner ei omfattande etterslekt. Forstår eg deg rett i at Lars-namnet kunne koma frå Nordmøre?

[Gjest Finn Oldervik]

Eg er redd eg ikkje har så mykje meir å leggja til i denne debatten førebels, men eg kan jo likevel seia nokre ord om korleis mannsnamnet, Lars kan ha kome inn i Brattætta. Det var jo ikkje uvanleg at både kvinner og menn kunne ha opptil 3-4 ekteskap bak seg og difor er det nok ikkje utenkeleg at Marit Torsteinsdotter kunne ha vore gift med ein Lars før ho vart kona til Peder Bratt. I alle fall etter seinare oppkallingsreglar så var det vanleg at eldste bornet fekk namn etter avliden ektemake.Ein Lars Torsteinsson i Utistua på Bævre i Surnadal, f. om lag 1598, vert av bygdebokskrivar Hyldbakk hevda å vera son til ein Torstein Audunsson der sistnemnde skulle vera son til Audun Torsteinsson som igjen var bror til Marit Torsteinsdotter. Sjå elles om dette under første innlegget i debatt nr. 67405 LenkeHyldbakk gjev ikkje opp noko kjelde for denne påstanden, så det heile verkar å vera usikkert. At det var eit samband mellom denne Surnadalsætta og Aspaætta verkar derimot truleg. Etterkomarane kalla seg ofte Bæver som slektsnamn.Også i ætta på Røv i Surnadal er det ei rimeleg mektig ætt som truleg har sitt utspring i Aspaætta, men utan at vi veit sikkert korleis. Her var Lars og Ingebrigt typiske mannsnamn.Denne Torbjørn Bratt som du nemner og som også er nemnd tidlegare i debatten, har eg undrast noko på, men har så langt ikkje nokon god teori om kven som var foreldre. Det er ymse som tyder på at den eldre Torbjørn Bratt hadde to brør som begge heitte Jens (forutan Nils). Den eine Jens Bratt var gift med Barbara Kruckow og synest å ha vore barnlaus, medan den andre sin familiesituasjon er ukjend. Vi kan jo då tenkja oss at denne yngre Torbjørn Bratt kan vera son til Jens Bratt nr. 2, som truleg var identisk med soknepresten i Aure. Kona til Jens Bratt kan då i teorien ha vore Bodil Pedersdotter Holck. I tilfelle kan Torbjørn den yngre ha vore ein sammødre bror til Tore Eysteinsdotter.Det siste må i tillfelle vera ein endå meir luftig tanke enn den som omfattar Peder Pedersson i Jørgenvåg. Men det meste har ei forklaring, og etter som eg forstår, så klaga Tore over at ho ikkje hadde fått arv etter Torbjørn. Dessutan ser det ut som om dei som tilhøyrde dette sosiale sjiktet på den tida hadde ein tendens til å finna seg ektemake i den same slektskrinsen som dei sjølv kom frå, og eg ser på ingen måte bort frå at det også var eldre band mellom Bratt og Aspaætta enn dei vi kjenner så langt.

[Gjest Torbjørn P. Hagen]

Til Jakup(27) den saka som eg nemnde for deg på møte 11. april er ei rettsstemning skrivi i 1595 av Stathaldaren og høvedsmannen på Akershus Axel Gyldenstjerne til Abraham Stub på Steig(Steig på Fron,Steigar-Tores gard). Av denne går det fram at Abraham's stibsøn Lauritz Bratt har byksla bort Rolstad til Engebret Eriksen. Abraham hadde gjort arrest i den avgrøde Engebret Rolstad hadde innhausta og vart tiltalt for det. Når det er Lauritz Bratt som bykslar bort Rolstad og ikkje stefaren var det truleg av farsarven til Lauritz. Ein ting som talar imot dette er at sonen frå andre ekteskapet til Marit Tostensdtr, Peder Knudsen Bagge også har arva jord i Rolstad. Matrikkelen 1661: Rolstad Gunder skylder aarlig 3 1/2 hud. Lauritz Bye i Ringsaker Sogn eier med bøxel 1 1/2 hud 3 skind ofer 1 hud 3 skind Peder Knudsen i quikne och 1/2 hud cronens uden bøxel. Peder Knudsen er brukar av Rolstad frå ca 1624 til etter 1645, fløtte til sin søn Knut Pedersen på Tune i Kvikne. Skifte 3. okt 1692 på Tune etter Knut Pedersen eig da 3 huder 8 skind i Tune og 1 hud 3 skind i Rolstad.Eine dottera,Ragnhild Knutsdtr gifta seg til Rolstad, med Amund Gunnarson.Etter Peder Knutsen kom Eli Lauritsdtr Bye med mann Gunnar Amundsen til Rolstad. Gunnar Amundsen var ikkje frå Tune slik Engebret Hougen antyder i Ættesoge for Gudbrandsdalen bind II side 109, men frå nordgard Aulstad i vestre Gausdal etter det O.T.Forseth skriv i Årbok for Gudbrandsdalen 1966 side 75-.Svein Arnolf(30) Eg trur og at denne Aasmund Ivarsen frå Vaage kan vera sønn av Ivar Aasmundsen Harildstad/Sandbu. Han må da vera død før faren i 1634/35. I skifte etter Ivar Aasmundsen på Sandbu 11 og 12 januar 1635 er det 3 sønner og 7 døtre: Pål Harildstad, Siffer Øffuerøe, Oluf Iversen(Sandbu), Gunhild, Giertrud, Anne, Rønnow, Karenn, Sønnouff och Maritt Iffuersdøttere.(Skifte er i Harildstadarkivet)

[Gjest Finn Oldervik]

I innlegg (23) seier Jakup at Lars Pedersson Bratt kom som bygselmann til By i Veldre like etter 1600. Eg lurar på om det finst konkrete prov på dette eller om det er noko ein trur må vera slik.Når eg spør så er det fordi det er ein liten mulegheit for at Lars P. Bye kan vera identisk med lensmann Lars Tørum, Fosen i Sør-Trøndelag. Denne Lars Tørum står som eigar av Ekornhol i Odalen i skattematrikkelen frå 1647, men han må nok ha vore avliden for ein god del år sidan på det tidspunktet. Han er i alle fall ikkje nemnd i skattematrikkelen for Fosen s.å. Derimot er han nevnt i ei skatteliste frå 1618 på Tørum.Tanken er da at Peder Pedersson Jørgenvåg og Lars Pedersson By (alias Lars Tørum?) begge er søner til Peder Øysteinsson Bratt (med mor Boel Pedersdtr. Holck) og Marit Torsteinsdotter (Aspa). Peder Pedersson Jørgenvåg rår over gods som høyrer både Holck (Tippen i Eid) og Aspaætta (Jørgenvåg og Lystad på Tustna) til, medan Lars Tørum i det minste har eigedomsretten til den eine av gardane som vart skifta i mellom dei tre Holck-syskena i 1548. Vi veit at både Peder Pedersson Jørgenvåg og sonen til Lars By har dotrer som vert kalla Ales (typisk Aspa namn) og at namnet Boel også dukkar opp i etterslekta til Lars By.Hypotesa er sjølvsagt like luftig, men skal ein koma vidare så må ein i alle prøva ut dei mulegheitene som kan melda seg.

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Eg har dessverre ikkje kjeldene for handa og eg har dessverre heller ikkje tid til å gå nemnande inn i dette spørsmålet nå. Men eg veit at Lars [Persson] Bratt førde ei sak for Herredagen i 1612, og at det av den saka går fram at han tidlegare hadde nytta seg av retten til å bygsle By fordi forfedrene hans hadde ått garden med odel, men vidare at han tapte odelssøksmålet fordi kravet var sett fram etter løysingsfristen.Han er dessutan nemnt i odelsskattemanntalet for Ringsaker i 1615 som 'Lauris Bratt' og da som eigar av 3 huder i Heringstad [i Heidalen], der vi veit mora budde sist på 1500-talet, og av 3 huder i Vik [i Kvam i Nord-Fron]. I odelsskattemanntalet for 1624 for Ringsaker må det vera noko rot og dobbelføring, men 'Lauritzs Bye' er i alle fall ført som eigar av 4 huder i Heringstad og ein del anna gods, m.a. 4 1/2 hud i Grue i Eidsvoll, så er 'Laurittz Bratt' litt seinare i lista ført med 4 1/2 hud i Grue i Eidsvoll og ein del anna gods, og enda seinare i same lista er 'Lauritzs Lauritzsen Bye' ført som eigar av 4 huder i Heringstad. Her må i alle fall Heringstad heilt sikkert vera dobbelført og den siste må sikkert vera sonen til Lars Persson Bratt.Hittil har desse opplysningane vore tolka slik at Lars Persson Bratt, som eg har argumentert for må vera oppvaksen på Heringstad, har butt på By i Veldre i Ringsaker frå ei tid etter 1600 og framover i alle fall til 1624. Vi meiner vel også å ha funne han nemnt i Ringsaker noko seinare, men det må eg få koma attende til.Eg håpar å få sett litt meir på dette ut på vinteren, når andre ting eg har lova å gjera på fritida, er unnagjort.Lat meg ellers få gjeva deg ros for friske hypotesar. Både å tenkje ut nye hypotesar og å teste dei er nødvendig for å koma framover, men som kjent er det hypotesebygginga som er ei kunst, hypotesetestinga er eit handverk.