S&F, Bremanger og Eid - Mari Simensdatter g. Ytre Isane (ca. 1698-1775), kven var ho?

[Morten Sylte]

Aaland har Anne Olsdatter på Lefdal namnsett som Myrkeset som vel kan tyde på at han meinte at ho er datter av Ole Olsen og Kristi Andersdatter Mørkeset. Ser ein i skiftet i 1732 ser ein at ho har fått sonen unge Ole Olsen Lefdal oppnemnd som verge og som dermed må vere frå eit tidlegare forhold sidan det vert skifta etter Ivar Andersen. Og det bringar tankane til skifta frå 1705 og 1712 og trulig sansynliggjer at dette er same personen. Eg vil med stor grad av sansynlighet påstå at den Anne Olsdatter som det er skifta etter i 1727 ikkje er å samanblande med den Anne Olsdatter som er nemndt i 1705 og 1712 og som - trur eg! - vert enke for tredje gongen i 1732! Og la meg understreke - dette er rein spekulasjon! Men spennande!

 

Men tilbake til tingboka. Vil berre nemne at ein kan finne denne same tinglysninga (sjå post 143) i panteboka side 450 (panteboka er kalla gjenpartsboka i tingboka) (sjå https://media.digitalarkivet.no/view/12495/228)Det kan ofte vere meir informasjon å finne i den boka enn tilfellet er i tingboka, men dessverre no kun det same i begge.

[Aase R Sæther - Gloppen]

Eg tenkte same tanken sjølv men har ikkje hatt tid til å studere det nøye nok; her er så mykje Ola og Anne her at det er til å gå surr i.

[Aase R Sæther - Gloppen]

Eg veit ikkje kor begeistra du blir får at eg brukar meir tid på dette Anne og Ola-styret, men det KAN kome fram nyttige opplysningar, så.... Tilbake til skiftet etter Ola Olsson Mørkeset - der er det FARbroren Ola Olsson Ullaland som blir oppnemnd som verge. Det må altså ha vore 2 brør Ola Olsson i den generasjonen og. Eg må studere litt kva eg har om dei.

 

Redigert: Eg ser at dette er nemnt tidlegare i tråden også, utan at det er sagt noko meir om opphavet deira - og det er sannsynlegvis ikkje relevant heller.

 

Men nokre ord til om "Anne Olsdtr" - 

 

Ola Olsson Mørkeset – skifte i 1699. Kona er kalla Kristi Eriksdtr, og mellom arvingane er dottera Anne Olsdtr. Ho må vere ugift på dette tidspunktet, sidan ho har formyndar. Eg kallar henne Anne #1

 

I 1705 er det skifte etter Ola Jørgenson Mørkeset, som etterlet seg enkja Anne Olsdtr og ein son Ola som er 2,5 år gammal. At dette er den same Anne Olsdtr kan vi sjå av at det er omtala gods som Anne Olsdtr fekk i skiftet i 1699 - altså Anne #1.

 

I 1712 er det skifte etter Ola Olsson Mørkeset, som etterlet seg enkja Anne Olsdtr og ein son Ola som er 3/4 år gammal. Det er same Anne Olsdtr, då det er omtala gods ho har fått i skifte etter mora. Sonen Ola frå eit tidlegare ekteskap er nemnt i skiftet og altså i live. Endå ein gong Anne #1

 

I 1727 har vi skifte etter Anne Olsdtr Mørkeset, som etterlet seg enkjemannen Hans Abrahamson og sonen Abraham, som er 13 år gammal. Svært freistande å koble denne Anne saman med dei «to» enkjene frå 1705 og 1712. I skiftet framgår det at avdøde har ei syster Marte Olsdtr – og det har begge Anne Olsdtr. Men Anne #2 skal på denne tida vere rundtom 27 år, og kan vanskeleg ha ein son på 13 år. Eg har trudd dette var Anne #1, men nokre ting skurrar, så eg kallar henne Anne #3

 

I 1732 hare vi skifte etter Ivar Andersson Lefdal, som etterlet seg enkja Anne Olsdtr; som verje har ho sonen Unge Ola Olsson Lefdal. Eg finn ikkje noko i skiftet som tilseier at ho skal kome frå Mørkeset, men bygdeboka meiner det. Eg kallar henne Anne #4, men held ope for at ho er identisk med Anne #1. Dette er så alle fall beviset for at Anne #2 i 1727 er ei anna.

 

Men vi skal lenger. I 1745 er det eit nytt skifte på Lefdal, etter Jon Olsson. Han etterlet seg enkja Anne Olsdtr, - med Unge Ola Olsson Lefdal som verje. Dette kan no ikkje vere anna enn Anne #4 som er enkje på nytt. 

 

Er det nokon som sit med det endelege beviset på at vi kan slå saman Anne #1 og Anne #4?

 

Dette kan forresten vere ein muleg kandidat til Anne #4 som død.  http://digitalarkivet.arkivverket.no/gen/vis/267/pg00000001127678- 85 år gammal i 1770.

http://digitalarkivet.arkivverket.no/gen/vis/267/pg00000001127678

Endret Oktober 17, 2016 av Aase R Sæther - Gloppen

[Morten Sylte]

Dette går heilt greitt for min del. Eg held oversikt over det som omhandlar "min" Mari Simensdatter. Sidan dette er folk som har direkte tilknytning til Mari Mørkeset er det svært nyttig å finne nye detaljar som brått kan løyse min floke og. Og kan det vere med på å rette opp tidlegare mistydingar og feil når det gjeld folket til Mari Mørkeset/Torheim og folket til "mi" Mari på Isane er det berre å bruke tråden for det... Om eg har so mykje å bidra med, sjå det kan vere ein heilt annan sak :rolleyes:

 

Takk, forresten, for at du retta opp min feil i forhold til farbroderen Ole Olsen Ullaland. Ordet "far" var så uvanlig i denne settinga i forhold til fader at eg las det som "for".

[Aase R Sæther - Gloppen]

Eg kjem ikkje vidare med Anne Olsdøtrene mine på det noverande, men tillet meg å konstatere at Hans Abrahamson si kone Anne Olsdtr ikkje er syster til Lars Olsson, slik eg påstår tidlegare i tråden - dvs at Anne #3 ikkje er Anne #1. Eg ser også at Tor Kvien ein stad tidlegare i tråden har gjort greie for korleis Just Larsen har fått hand om Mørkeset-gods - men det vedkjem då heller ikkje ditt problem, så eg let det også ligge.

 

[Aase R Sæther - Gloppen]

Eg får dessverre ikkje redigert dette innlegget lenger - og det er beklageleg, sidan eg no ser at det inneheld ein redigeringsfeil som gjer det nokså meiningslaust, så eg må rett og slett skrive det på nytt, og legge inn den informasjonen som SKULLE vere der, supplert med det eg har funne i ettertid. Så derfor blir neste innlegg i denne tråden ei revidert utgåve av "Anne Olsdtr Mørkeset" - og så skal eg holde munn om henne/dei når eg er ferdig med det.

 

Eg veit ikkje kor begeistra du blir får at eg brukar meir tid på dette Anne og Ola-styret, men det KAN kome fram nyttige opplysningar, så.... Tilbake til skiftet etter Ola Olsson Mørkeset - der er det FARbroren Ola Olsson Ullaland som blir oppnemnd som verge. Det må altså ha vore 2 brør Ola Olsson i den generasjonen og. Eg må studere litt kva eg har om dei.

 

Redigert: Eg ser at dette er nemnt tidlegare i tråden også, utan at det er sagt noko meir om opphavet deira - og det er sannsynlegvis ikkje relevant heller.

 

Men nokre ord til om "Anne Olsdtr" - 

 

Ola Olsson Mørkeset – skifte i 1699. Kona er kalla Kristi Eriksdtr, og mellom arvingane er dottera Anne Olsdtr. Ho må vere ugift på dette tidspunktet, sidan ho har formyndar. Eg kallar henne Anne #1

 

I 1705 er det skifte etter Ola Jørgenson Mørkeset, som etterlet seg enkja Anne Olsdtr og ein son Ola som er 2,5 år gammal. At dette er den same Anne Olsdtr kan vi sjå av at det er omtala gods som Anne Olsdtr fekk i skiftet i 1699 - altså Anne #1.

 

I 1712 er det skifte etter Ola Olsson Mørkeset, som etterlet seg enkja Anne Olsdtr og ein son Ola som er 3/4 år gammal. Det er same Anne Olsdtr, då det er omtala gods ho har fått i skifte etter mora. Sonen Ola frå eit tidlegare ekteskap er nemnt i skiftet og altså i live. Endå ein gong Anne #1

 

I 1727 har vi skifte etter Anne Olsdtr Mørkeset, som etterlet seg enkjemannen Hans Abrahamson og sonen Abraham, som er 13 år gammal. Svært freistande å koble denne Anne saman med dei «to» enkjene frå 1705 og 1712. I skiftet framgår det at avdøde har ei syster Marte Olsdtr – og det har begge Anne Olsdtr. Men Anne #2 skal på denne tida vere rundtom 27 år, og kan vanskeleg ha ein son på 13 år. Eg har trudd dette var Anne #1, men nokre ting skurrar, så eg kallar henne Anne #3

 

I 1732 hare vi skifte etter Ivar Andersson Lefdal, som etterlet seg enkja Anne Olsdtr; som verje har ho sonen Unge Ola Olsson Lefdal. Eg finn ikkje noko i skiftet som tilseier at ho skal kome frå Mørkeset, men bygdeboka meiner det. Eg kallar henne Anne #4, men held ope for at ho er identisk med Anne #1. Dette er så alle fall beviset for at Anne #2 i 1727 er ei anna.

 

Men vi skal lenger. I 1745 er det eit nytt skifte på Lefdal, etter Jon Olsson. Han etterlet seg enkja Anne Olsdtr, - med Unge Ola Olsson Lefdal som verje. Dette kan no ikkje vere anna enn Anne #4 som er enkje på nytt. 

 

Er det nokon som sit med det endelege beviset på at vi kan slå saman Anne #1 og Anne #4?

 

Dette kan forresten vere ein muleg kandidat til Anne #4 som død.  http://digitalarkivet.arkivverket.no/gen/vis/267/pg00000001127678- 85 år gammal i 1770.

http://digitalarkivet.arkivverket.no/gen/vis/267/pg00000001127678

 

[Aase R Sæther - Gloppen]

Ny gjennomgang av "Anne Olsdtr Mørkeset".

 

Anne #1 :

 

1699 - skiftet etter Ola Olsson Mørkeser i 1699 er det ein arving Anne Olsdr. Alder er ikkje oppgjeven, men ho må vere ugift, sidan ho har formyndar.

 

1705 - I skifte etter Ola Jørgenson Mørkeset i heiter enkja Anne Olsdtr og der er ein son som er 2 1/2 år gammal. I skiftet er det omtala gods frå skiftet i 1699, og vi veit dermed at det er den same Anne #1 vi har føre oss.

 

1712 - skifte etter Ola Olsson Mørkeset - heiter enkja også Anne Olsdtr.  Det er også skifte etter Kristi Andersdtr same året, enkja frå skiftet i 1699, og mellom arvingane hennar er Anne Olsdtr "som har vore gift med Ola Olsson M". Det same godset er nemnt i begge skifta, og vi kan dermed vere sikre på at dette også er Anne #1. I det fyrstnemnde skiftet er det nemnt ein son Ola ca 1 1/2 år, og den forrige Ola er også nemnt som enkens søn, så begge er i live då.

 

1713 - skifte etter Ola Jonson Mørkeset - mellom arvingane der er Anne Olsdtr som skal vere 13 år gammal. Dette kan altså umuleg vere Anne #1, så vi kallar henne 

 

Anne #2

 

1727 - skifte etter Anne Olsdtr Mørkeset, med enkjemannen Hans Abrahamson, og sonen Abraham - som eg heile tida har lese skal vere 13 år gammal. Men med ny gjennomlesing, ser eg at talet skal vere 3 - og det gjer at Anne #2 frå det forrige skiftet ikkje er for ung til å vere mor hans. Og ved seinare tingbokinnføringar, td med attgjeving av skiftet etter Hans Abrahamson i 1736, og i 1737 då Abel Larsson Mørkeset dokumenterer korleis han har fått hand om Mørkeset-garden, får vi tydeleg dokumentert at Anne frå 1727 er identisk med Anne #2 frå skiftet etter Ola Jonson i 1713. Sonen Abraham må forresten vere død før 1736, då det er bestefaren Abraham Gjesdal som arvar.

 

Anne #3 

 

1732 - skifte etter Ivar Andersson Lefdal som etterlet seg enkja Anne Olsdtr. Som verje har ho sonen Unge Ola Olsson Lefdal. Eg finn ikkje noko i skiftet som tilseier at ho er frå Mørkeset, men bygdeboka meiner det. Om denne skulle vere sonen frå skiftet i 1712, er han berre rundom 21 år, og er han då gammal nok til å vere verje?  Kan det td vere sonen frå fyrste ekteskapet som er kalla Unge for å skilje han frå ein annan som ikkje nødvendigvis er i familie? Eg har sett denne måten å bruke Unge på før.  Det er freistande å slå henne saman med Anne #1, men eg manglar beviset.

 

Men vi skal endå lenger - i 1745 er det nytt skifte på Lefdal, etter Jon Olsson. Han etterlet seg enkja Anne Olsdtr - med Unge Ola Olsson Lefdal som verje. Dette kan no vel ikkje vere andre enn Anne #3 som er enkje endå ein gong. 

 

Så - kan eg slå saman Anne #1 og Anne #3 - har noko beviset?

 

Eg har forresten vere ein muleg kandidat til Anne # 3 som død - 85 år gammal i 1770, på Lefdal.

 

Endret Oktober 28, 2016 av Aase R Sæther - Gloppen

[Inge Nygård]

Til førre innlegg; så kan Anne Olsdtr. #3 knytast til Mørkeset ved hjelp av kyrkjeboka ved truloving og giftermål i 1720:

SAB, Davik Sokneprestembete, Ministerialbok nr. A 1, 1710-1742, s. 14
Brukslenke for sidevisning: https://media.digitalarkivet.no/kb20070418630108
 

Trulovaren Guttorm Mørkeset er vel svogeren til Anne Olsdtr. #1....

Endret Oktober 28, 2016 av Inge Nygård

[Aase R Sæther - Gloppen]

Sjå der ja, då må vi vel kunne slå dei i hop.

[Morten Sylte]

Kjekt å sjå at historia om dei to Anne Olsdøttrene fikk sin løysing, og nok ein gong var det Inge som sat med nøkkelen. Rett uvurderlig er du, det, Inge! Takk skal du ha.

 

Og takk til deg og Aase, for at eg/vi får ta lærdom frå deg. Svært interessant å sjå kor du resonerar. Eksempel til etterfølging. :D

Endret Oktober 28, 2016 av Morten Sylte

[Aase R Sæther - Gloppen]

Hjerteleg takk for fin omtale, Morten!

 

Eg tykkjer det er viktig at vi nøstar opp dei lause trådane så godt vi berre kan, og får ut det vi kan av opplysningar, og ikkje berre konkluderer med "må ha vore", "kan ikkje vere anna", o.l. utan å vere sikre. Så då blir det ein del slike tankerekkjer :-D

[Morten Sylte]

Eg vil forsøke å oppsummere det som er kome fram om Mari Simensdatter Isane; kven ho var og kvar ho kom frå.

 

For dei som ikkje har følgd denne relativt lange og omstendelige tråden så sette eg i fyrste innlegget mitt fram påstanden om at Mari Simensdatter Isane gift med Ole Sakariassen Isane (ytre) mest trulig var identisk lik med Mari Simensdatter Torheim, datter av Simen Olsen Torheim og andre kona hans Anne Kristensdatter (Vik).

 

Grunnane til at eg meinte dette då var mange, fyrst av alle var at eg kom over eit skiftereferat i tingboka der enka etter Ole Sakariassen var nemnt med namn - Mari Simensdatter. Frå tidlegare viste eg at Simen Olsen (skiftet etter ham i 1705) hadde ei datter med dette namnet. Fødselsårstalet for begge desse to Mari Simensdøttrene var ca 1698 (Mari Torheim 7 år i 1705 og Mari Isane som var 77 år då ho døydde i 1775 (sjå 20. mai).

 

Aase R. Sæther kom tidleg (i innlegg #26) med ein viktig observasjon rundt namnet til elste sonen til Mari og Ole Sakariassen - Lars. Eit namn som ingen andre i Ole sin familie (som ein veit/viste om) var døypte. Seinare viste det seg at dette ikkje var tilfeldig pga. eit forhold Tor Kvien kunne vise til. Mari Torheim gifta seg allereie i 1717 (sjå 29 mars v.s. og 4 juli h.s.) men då med Lars Olsen Mørkeset. Dette var sjølvsagt eit skudd for baugen for min hypotese, men heldigvis kom tospannet Aase og Tor meg til unnsetning då Aase kunne vise til ein innføring i formyndarprotokollen der det kjem fram at det har vore halde skifte etter denne Lars Olsen Mørkeset allereie våren 1718. (Sitat "Nok arvede hun eftter Sahl: Lars Olssen Mørchesetter den 18de May 1718: og arvebogen fol: 645: .. =2 rd: 3 ort: 13 sk." - "hun" som arvar er Marrite Knudsdatter Røed). Mari Mørkeset/Torheim var dermed enke og kunne fortsatt rekke å verte gift til Isane og der døype sonen Lars ca. 1721/22 (Lars var ifølge kyrkjeboka 38 år då han vart gravlagd 20 april 1760) Ifølge tradisjon var det ikkje uvanlig å døype oppatt fyrste born i eit nytt ekteskap etter ein tidlegare avdøde ektefelle, og som ganske sikkert er det som har skjedd i dette tilfellet.

 

Når ein så har etablert dette som muligheit kjem skiftet etter Simen Ivar-/Iversen Torheim opp med ein svært interessant opplysning, noko Inge Nygård påpeika allereie i innlegg #8. Nemlig at Simen hadde vore verge for Magnhild Olsdatter Isane (sjå nederst h.s.) datter av Ole Sakariassen og Mari Simensdatter. Broren til Magnhild - Lars Olsen - tok over vergemålet etter Simen. To interessante forhold som ein kan skimte frå dette. For det fyrste - Simen Iversen er sonen til Iver Torheim og kona hans Ane Kristensdatter. Som det kom fram tidlegare i oppsummeringa var ho også mor til ei jente kalla Mari og som ho fikk med Simen Olsen Torheim. Igjen dette poenget med oppattdøyping av tidlegare avdød ektefelle SAMT at han dermed trulig er halvbror til Mari Simensdatter Isene. Som leder over på det andre - Simen kunne sjølvsagt ha vorte innsett som verge utan å vere i nær slekt, men mest vanlig var det, etter det eg forstår, at ein fyrst nyttar nærslekt som vergar, deretter litt meir perifere før ein til slutt gjekk til lensmann/klokkar eller andre "myndigheitspersonar".  Eg vil også nemne spesielt at Iver [Jensen] Torheim var forlovar (og stefar) til Mari Torheim då ho trulova/gifta seg i 1717.

 

Ein kunne trulig nemne ein del andre dåpsinnføringar og, men to står i særstilling fram. Fyrst og fremst denne der Ole Sakariassen Isene døyper sonen Simen 13. nov. 1729 Her er Anders Simensen Isene (halvbror til Mari Torheim), Simen Iversen Torheim (også halvbror til Mari Torheim), Brite [Kristensdatter?] Isene og Borghild Zackariasdatter Isene fadderar (i særstilling det beste indisiumet!!). Eg vil også trekke fram denne dåpen frå 23 mai 1746 der sonen til Mari Isene - Sakarias Isene - er fadder til eit barn av Simen Iversen Torheim .

 

Til tross for at ein manglar dette forløysande ordet (far, mor, stefar, bror, onkel. osv. osv) så gjer i sum desse opplysningane at eg konkluderar med at "mi" Mari Simensdatter Isene=Mari Simensdatter Torheim.

 

Veit nokon om ein opplysning som motbeviser denne konklusjonen ber eg om at dette vert lagt ut her.

 

Til slutt vil eg takke alle involverte for fantastisk hjelp og interesse i dette søket.

 

Morten

 

[Aase R Sæther - Gloppen]

Takk for ei god oppsummering! Eg vil ta med eit moment til, nemleg at denne jakta har gjeve oss temmeleg god oversikt over eit persongalleriet med tilknyting til Isane og Torheim, og om det i staden skulle vere slik at Mari Torheim IKKJE var Mari Isane, skulle vi funne førekomstar av begge, og det gjer vi ikkje - alle funna kan logisk knytast saman til EIN person. Eg gratulerer med innsatsen, og konstaterer at jakta også har gitt interessante "bifangstar". Vi skulle nok hatt eit par liv til for å finne ut av alt.