Manntalet Hafslo 1664 - tyding av namni?

[Lars E. Øyane]

Eg syner til denne sida frå eit manntal frå 1664 frå Hafslo - den første garden i «Odnæs Annex» - Krogen med eigar John Theiste: https://media.digitalarkivet.no/view/35519/39

 

Heilt til høgre er oppramsa husmenn og strandsitjarar:

 

* Trond Torgildssen - soldat

* Joen Ler......(?)

* Pouel Siurssen Sætter(?)

* Oluff Lourberg(?)

* Anderss Skophammer gredel(?) 58 aar

 

Eg ville sett stor pris på ei kontroll-lesing av desse namni og takkar so mykje på førehand for hjelpi!

Endret Juni 7, 2020 av Lars E. Øyane

[Lars E. Øyane]

Her er so eit anna manntal frå Hafslo frå same tid der husmenn og strandsitjarar vert oppramsa (https://media.digitalarkivet.no/view/35573/73😞

 

* Trond Thorgildssen under Compagniet

* Joen Lauritssen ........(?)

* Poffel Surensætter(?)

* Olluff Lorberg(?)

 

Den siste personen frå første manntalet saknast - eller må det vel vera same folki...

 

Eg takkar på ny for hjelpi med desse namni!

[Terje Tandsether]

Vanskelig å forstå, men det kan være:

 

Trond Torgildsen Soldat

Joen Lariedlien(?) - ser ikke ut til at navnet slutter med "sen", men kan vel være Lariedtsen

Poell Siursen eller Surresen Setter

Oluff Lane/Lone(?)berg - ingen u, det står strek over u-ene.

Anders SkopHammer gamel 58 Aar (det står gammel ved andre husmenn også)

 

Thrund Thorgildsen under Compagniet

Joen Lauridtsen Lo... (borte i bretten)

Poffel Surensetter

Olluff Loeberg

[Else B. Rustad]

Jeg leser første lenken slik:

* Trond Torgildssen - Soldat
* Joen Lavridtzen
* Pouel Siurssen Setter
* Oluff Laarberg
* Anderss SkopHammer gamel 58 aar

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Terje og Else for spennande og interessante kommentarar!

 

Eg har i kveld fått greie på at det finst eit gamalt stadnamn høgt til fjells over garden i Kroken som heiter «Surenseter».  I dag står det berre eit sel på staden, men det går ei segn om at der har vore busetnad «i gamal tid».

 

So no lyt ein spørra seg om Paul heitte Sjurson eller om namnet i første innlegget er «feilskrive» for Surenseter!?  Me kjenner til fleire søner etter denne Paul, men ingen av dei heitte Sjur...!

 

Elles er stadnamni Skophammar og Loen framleis i bruk, medan Loberg liksom Surenseter er eit namn som forsvann alt tidleg på 1700-talet!

 

Ein ny kjempetakk for framifrå bistand!

[Terje Tandsether]

Har sett på den første lenken igjen, det er nok ingen tvil om at det står Joen Lariedtzen på den andre. Ser at øverst på samme side er Lauridtz Rysseland nevnt, med sønn Hans Laridtzen.

 

Den neste: Etter Poell står det ikke Siursen, for etter S kommer en bokstav med runding over, altså en u, er nok "Surresen Setter".

 

Og til Else: Ser at du nå passerer 5000 innlegg her på Digitalarkivet, det er imponerende!

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Terje for siste innlegget!

 

Eg har òg sett litt meir på denne innførsli, og eg er heilt samd med deg!  Det står tydeleg Su..., so då er det Surenseter ogso der!

 

Då skulle denne saki vera so nokolunde «oppklara», og eg takkar nok ein gong for framifrå bistand!

[Are S. Gustavsen]

På 7.6.2020 den 10.06, Lars E. Øyane skrev:

Eg syner til denne sida frå eit manntal frå 1664 frå Hafslo - den første garden i «Odnæs Annex» - Krogen med eigar John Theiste: https://media.digitalarkivet.no/view/35519/39

 

 

Lars, 

 

Nok en gang vil jeg minne om at navneformen "John Theiste" er en 1800-talls anakronisme, nå i begge retninger. Ikke er det kildetro, ei heller normativt for nasjonal bruk i 2020. All øvrig normativ slektslitteratur anvender Jon Teiste. SNL har oppslag på "Teist" ikke "Theist" med hensyn til den aktuelle alkefuglen: https://snl.no/teist

 

Eller er det slik å forstå at Jon ble uttalt Jånn i Luster på 1500- og 1600-tallet? Hvordan ble i så fall Jon uttalt der Jon Teiste holdt til? Kanskje du heller burde skrive "Jånn Teist", om du finner belegg for Jånn-uttale i Luster. Problemet er likevel fortsatt å finne ut av om Jon kalte seg selv Jånn eller ei.

 

 

Det kan samtidig være at jeg har fullstendig misforstått, og dette egentlig dreier seg om mulig faslåst språkpolitikk. Altså at tanker rundt navnenormalisering kanskje er i direkte strid med mulig målstræv?

 

Men når jeg tenker virkelig godt etter så tror jeg Jånn Teist har mye for seg. Dette må da være mye nærmere Luster-målet enn *Johhhhn *Thhheiste, ikke sant?

 

Mvh Are

 

Endret Juni 11, 2020 av Are S. Gustavsen
Korrektur

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Are for nytt innlegg!

 

Eg vil nok ein gong få peika på at me i bygdebøkene for Luster nyttar «standardiserte» namneformer, ei «gamal» form og ei «nyare» form, der skiljet går midt på 1800-talet.  Dette meiner eg me har drøfta før, og eg vil berre nemna at ei form som Jånn Teist vert heilt unaturleg!  Uttala i indre Sogn kunne variera frå ei grend til ei anna, men so vidt eg veit var det vanleg å seia «Jo» for John, medan dei for Johannes sa «Johans» eller «Jahans», alt etter kva grend folki buddi i.  Går me til embetsfolki hadde dei truleg ei meir «dansk» uttale av namni sine...

 

Namnet Salomon i Luster vart til Samuel i Årdal og Lærdal, so kva skal ein då skriva?  Martha i Luster og Hafslo vart til Maritha i Lærdal og Marit i Valdres og Gudbranddalen!  Ikkje so lett å standardisera, men eg ser der stort sett på kvar folki budde.  Som du kan ha lagt merke til, freister eg òg å nytta «amerikanske» namneformer for alle utvandrarar til Amerika der til dømes Ingeborg vart til Belle, Gjertrud vart til Jane, Ragnhild vart til Rachel, men ogso der ser me forskjellar alt etter kvar i Noreg dei utvandra ifrå, og ikkje minst kvar i Amerika dei busette seg!  Soleis hadde ei Ingeborg i Jostedalen «lokalnammnet Bølla» som vart til Belle i Amerika, medan ho i Luster og Hafslo heitte Ingjebør, som so vart til Emma i Amerika!

 

Namneutvikling er vitskap på høgste nivå!  Og tek me for oss stadnamni, vert det endå meir «dramatisk»...  Garden Buskaker i Hafslo heiter lokalt «Båsko», medan garden Åberge i Luster lokalt heitte «Aobriadn»...

[Even Stormoen]

Kan ikke dy meg: Som en slags ‹lurker› her i temaet – uten å kunne bidra en døyt  – jeg må bare ‹legge min hatt i ølet›, som så ofte før og si: «Å dom kan!» (forsøksvis Vika-mål, formodentlig fra forrige århundredes begynnelse. Overlevért av min bestemor 🙂 ) Beklager mulig ‹thrashing the tread›.

 

Mvh

Endret Juni 10, 2020 av Even Stormoen