[#70473] Brunnla gard og gods, Krummedikane og Esge Bille.

[Gjest Finn Oldervik]

Eske Bille og BrunnlaFrå Lars Ove Wangensten har eg fått tilsend ein artikkel som i sin tid vart offentleggjort i Nye Danske Magasin. Denne artikkelen fortel at i danske arkiv finst det eit dokument frå Kristian III regjeringstid som handlar om korleis Hartvig Krummedike, seinare sonen, Henrik og omsider svigersonen til sistnemnde, Eske Bille fekk eigedomsretten til Brunnlagodset. Det nemnde dokumentet er gjengjeve i Nye danske magasin, 6. bind 1. hefte og eg vil i denne tråden prøve å gjengje mesteparten av dokumentet så bokstavrett som muleg. Mange kjenner sikkert til dette dokumentet frå før, medan det kan vera nytt for andre.Thette er hr Hartwigh Krummedycs atthkome til brunlogh gordh och gods.Item kom Hr. Hartuigh ther indh utty Rygedt (Noreg) och fykh ther endh godh mans, Jacopp Buchness dotter ttyl sin ekte høstro och vor hun hans eneste barn. Medh henne begaffued gudh thennem ttyl hoppe meth III barn. Item nogle Aar thereffter bleff forne Hr. Hartuigh Kromedyes hostro døødh och lefued samme III begge terrys barn effter hynne. Item i nogle Aar thereffter borthdøødhe same III begge terrys barn. Item Taa effter Norye logh aruede Hr. hartuigh krumedy brunlogh gordh och goss effter syne barn.Dei fleste forstår sikkert så nokolunde denne teksta, og sett bort frå at Hr. Marquard Buck vert kalla Jakob Buch, så ser dette ut til å rima med det vi veit frå før. Ein bør likevel merka seg at Hartvigs hustru her er kalla Marqvards einaste barn. Det betyr vel at kona var den einaste som fekk ”etterslekt” av borna til Hr. Marqvard. Som vi etter kvart skal sjå, så gjev dette dokumentet forklaringa på korleis krummedikane, og seinare Eske Bille kunne verta sitjande med Brunnla.Då dokumentet er trykt på gammeldansk (?) med gotiske bokstavar går det seint å skriva av dette, så eg let det vera med dette i fyrste omgang. Skal prøva å gjengje resten etter kvart.

[Gjest Finn Oldervik]

Item i noghle Tydh thereffter at forne Hr. hartuigh hostro och barn wore døødh, thaa gyffte han segh ighen och fyk Hr. Anners Hakhys datter paa Monstorp her utty Danmark, och begaffued gudz thennem tyll hoppe medh 1 Søøn, som wor Hr. Henrygh Kromedygh medt nogle flere barn.Item i noghle Tydh thereffter bleff hr. hartuigh kromedyghe døødh och tha war hr. henrygh Krommedyge hans eneste barn och wor han ikkje mere en paa VII Aar gammel och aruedh han effter Hr. Hartuigh Kromedige sin Fader forne Brunlogh gordh og gods.Item noghle Aar thereffter gyffth Hr. Henrygh Krummedyghe segh och fygh Hr. Jeren Ruudz datter paa Weyby och begaffued gudh tennem tyll hoppe medh en dotter, som hedt Suphia, meth flere Barn.Item then same hans dotter Suphia fygh Jegh, Eske Byllæ thyl myn hostro, och begaffuedh gudh oss tyll hoppe medh xiii Barn.Item noghle tydh thereffter bleff forne min hostro Suphia dødh och leffuer ther ennu effter hynde vii af begges wores Barn, hvylked Jegh, eske Bylle, medh same myne Barn arffuer forne Brunlogh gordh och godz effter myn hostro.Her får vi altså veta kven brevskrivaren er, nemleg den danske adelsmannen Eske Bilde som vart gift med Henrik Krummedike si dotter, Sophie Henriksdotter.Meir vil følgja.

[Gjest Tore Hermundsson Vigerust]

skrifttypen i boka kalles gotisk fraktur

[Gjest Finn Oldervik]

Takk til Tore for den opplysninga.Eg held no fram med avskrifta av Eske Bilde sitt brev. Item effterty then alsommecktycste gudh haffuer thet nu saa forseeth och forstyckedh, ath same Brønlogh gordh och godz er kommen Hr. hartuigh Kromedyge och oss i gyfftynghe och arff, Led effter Ledh, som forskreffuen, fory IdXX aarItem taa haffuer jegh nu therfor tysse effterne Spørsmaal tyll ether lagmen effter vores logh.Ferste. Item om noen vylle talle paa forne Brønlogh gord eller godz om tennem taa ikke hade borth ath tylltalledh Hr. Hartuigh Krommedyghe, then tydh hans ferste hostro och Barn vore dødhe, och thet nu beuise meth breff och segell, som then tydh wore giord, ath saa i Sanning skeeth ær.Annez. Haffde forne Hr. Hartuik Kromedyghe forne Brønlogh gordh och gods utty alle syn lyffstydh angersles och uten all Tylltale.Trygde. Item hun thet icke strax effter at Hr. Hartuigh Krummedigh vor døødh icke taa tylltalledh hans Søn Hr. Henryk Kromedyke.Thet Tredy. Item sameledes och saa ther som noghle haffde wysth sygh ath haffue noken Tylltalle eller rettough tyll forne Brunlogh gordh eller goss, hun the taa thet icke gyorde den Tyd hr. Henryk Kromdigh effter hans faders døødh vor et vmyndigh barn och hade huyrken Fader eller Moder, Slekt eller Wenner y laanedh och thet saa syden framdelys haffde vlasthed i alle mote som hans Fader hade. For dei som gjerne vil forstå meir av dei gamle norske lovane som omhandla odel m.m. er det viktige spørsmål som Eske Bilde her kjem med. Det vil etter kvart også visa seg i svaret som lagmennene kjem med.Om nokon har kommentarar så langt, så er det sjølvsagt fritt fram for å kommentera.Meir følgjer!

[Gjest Are S. Gustavsen]

Finn:Etter det jeg kjenner til, så vil trolig de aktstykkene du nå refererer til, komme på trykk i det kommende bind 23 av Diplomatarium Norvegicum.Hovedpoenget her synes å være at aktstykkene er forsvarsskrifter for å fortsatt kunne holde på Brunla og Brunla gods. Etter vanlig tolkning av gjeldende lov, så skulle godset ha gått til Katarina Markvarsdatters rette arvinger ved Hartvik Krummedikes død omkring 1476. Verken Henrik Krummedike eller senere Eske Bille hadde, etter loven, hjemmel til å sitte på godset. Det _kan_ (merk må nødvendigvis ikke) være slik at Brunlagodset var omtvistet fra omkring 1476 og kanskje 50-75-100 år frem i tid.Problemstillingen er uansett interessantMvh Are

[Gjest Finn Oldervik]

Takk til Are for innspelet. Det var interessant å sjå at dette brevet, og naturlegvis mange andre vil koma i det neste bandet av DN. Du skulle vel ikkje veta når dette bandet går i trykken også?Eg skal no gjengje resten ac innlegget til Eske Bille (Bilde).Fyerde. Item om then icke hadhe burth tyllforrene at paa æsketh same gordh och gods strax effter hr. hartuigh hostro och barn wore døøde vty huert treye aar paa Lagtyngeth for Lagman och louen, etterty at the haffue alltyd wered innen lans i Rykedh, eller fore terre herre och Konghe och Norys Raadh och thet i Sanninghen beuise medh nødaktigh breff oc syegdh att the thet saa gyort haffue i Sanheth.Thet v. Item synes och saa i vorys logh, om noet godz komer vnner Krunen, Beyasp, eller Kirke medh voll eller velle och vrette, tha bør thet ighen at kome vnder reth aruinghe.Thet vi. Item synes ther noet godz som er komen i gyfftyngh och arff medh slekt och venners raadh, vylly och samtycke, led effter ledh, som forskreffuen star, taa bør thet ath bliue vnner rette arffuinghe.Thet vii. Fynnes ther och i louen i huath som helst ten eldste Søn han seller och affhender ifran segh och syne medbrødre, om thet bør ey ath holles med maktth effter vorys Løgh och hannem bør at staae syne med brødre och arffuinghe terfor tyll rette.Item paa thet ath huer man skall vethe, ath Hr. Henryk Kromedye var offuerbedyegætth tyll ath vylle pleghe och gøre huer man Logh och reth, taa vor han aff Kongh Hans, hues syell gudh nade, begerdh, at hans nadhe vylle hoolle medh hans Søn, Kongh Crystyern paa hans veghne, ath han matte indkome vtty Norys rycke medh Kongh Chrystyern for Dannemarkes och Norys Radh; som i ten Tydh her forsamledh vor, ath pleye huer man Løgh och Retth; om her vor noghle, som hade tylltall tyll hanem, huylket han ogsaa gyordhe, och skyllyedh han Kongh Crystyern for samme Saak och Lelyghedz Skyll trenne Reser in i Norys Rycke och taa kom ther inghen, som hannem vylle tylltalle om forne Brunlogh gord eller godz for Kongh Crystyern och Dannemarkys och Norys radh i noghle mote.Item er thet och alle man veterligh, huorledes hogborne Ferste Kongh Freryk, hues syell gudh nade, aff en crysteligh och Kongheligh akth och mennyngh, paa thet ath huer man skulle ske logh och rett vtty vorys rycke, taa indsenthe han syn Søøn, Kong Krystyern som nv er Danmarkys och Norys Konghe, med nogle flere aff Danmarkys Rykens radh och vor ther i Rykedh langh tydh, som huer man vetterliigh er. Tha vor och same tydh Hr. Henryk Kromedyge medh, och ey vor han ther i noghle mote steuendh eller kalledh for forne Brønlogh gordh och godz for Kongel. Majest. Eller Danmarkys och Norys Rykens radh.Item therfor er jegh kerlighen aff ether begerendes gode radh och vnderuisningh effter som Norys logh inneholler och formeller och huerth arthykell for sygh och regystreredh.I det neste innlegget frå meg vil svaret frå lagmennene verta presentert.

[Gjest Finn Oldervik]

Før eg legg inn lagmennene sitt svar til Eske, så kunne det kanskje ha vore av interesse å drøfta litt kva vi forventar at svaret skal verta.Det ser jo eit stykke på veg ut som om Eske Bilde er klår over at Hartvig Krummedike og slekta hans berre har lov til å sitja med Brunla (og anna gods) som han arva etter sine born i si eiga levetid. Dette var truleg mykjegodt gods som var kome frå mor til Katarina, Sigrid Nikolausdotter Galle og Brunla er vel rekna å vera opphavleg Gallegods.Når Eske likevel pukkar på at godset må vera hans (eventuelt borna) sitt gods, så er hovudargumentasjonen at ingen har gjort krav på godset, hverken då Katharina Markvardsdotter og borna hennar døydde eller då Hartvik sjølv døydde.Spørsmålet som lagmennene då bør ta stilling til, er om det var muleg å oppnå eit slags hevd på odelseigedom i Noreg på den tida. Korvidt vi får eit eintydig svar på dette spørsmålet skal eg ikkje røpa, men det kunne jo ha vore av interesse å høyra kva andre på forumet tenkjer om denne problemstillinga.

[Gjest Finn Oldervik]

Har middelalderforskarane teke helg, eller er dei redde for 'å hamna på glattisen' ved å uttala seg?For eigen del har eg vore inne på denne problematikken tidlegare kva gjeld arv etter Katarina Markvardsdotter og seinare borna hennar. Det har vore gamalt 'Giskegods' som har engasjert meg mest i andre debattar om dette emnet. Eg har fleire gongar hevda at odelsgodset til Katarina måtte gå til næraste odelsarving då Hartvik Krummedike døydde ca 1476.At ingen odelsarving hadde gjort krav på Brunla betyr naturlegvis ikkje at det same også hadde vore tilfelle med resten av odelsgodset til Katarina. Tvert i mot kan det sjå ut som om dei gardane vi veit sikkert at måtte ha hamna hos Katarina av giftingsgåva til mormora, Ingeborg Erlingsdotter var i eiga til andre alt ved slutten av 1400-talet eller først på 1500-talet.

[Gjest Lars Ove Wangensteen]

Vel FinnEr man autodidakt som deg så blir vel erfarings-messig redselen eller usikkerheten så stor blant noen i miljøet som ikke er autodidakt, at det sikreste er å late som man ikke er hjemme. Det ringer på døren deres, men ingen er liksom hjemme.Men når noen ringer på feil dør, så reagerer de tvert. Rart!

[Gjest Finn Oldervik]

Du må ikkje vera så streng Lars Ove. Hugs at eg sit med fasiten. :-))

[Gjest Finn Oldervik]

Her kjem resten av resten av brevt, dvs. svaret frå lagmennene.Svaret var faktisk litt overaskande for meg, då odelsretten framleis galdt etter 120 år. Det var med andre ord ikkje muleg å pukka på at ein hadde hevdvunnen rett på garden etter så mange år. Odelsretten var ikkje tapt etter så lang tid når noverande 'eigar' hadde kome til godset på urettmessig måte. Om det kom ein eller annan som kunne prova at han/ho var av odelsætta, så var godset deira. Svaar paa nogre her Eske Billis Spørsmaal, skriffteligen hydh till oss senndt.Først ath hr. Hartuig Krvmedig fich Jacob Buckes Datter till egte husfrue oc aflede met henne iii barne. Item ther effter affdøde samme hans Hustrue oc forne trende Barn arffvede tha Brynlogh gaardt oc godz effter theris Moder.Herpaa svares: at samme arff er tilbørlig oc laugligt skiedt effter Noriges Loug.Andet Spørsmaal: om Hr. hartvich motte arffue Brynlogh Gaard oc godz effter forne syne try Barn, som døde før hanem. Svar herpaa formelder Noriges Loug: at thet ikke tilfaldt hr. hartvich til nogenn arff vdhen till en heffdt syne Liffstiidh at bruge oc effter hans Dødh at komme under rette odelzmendh igen, om thet louglig søgt veridh, efftersom bevises i Konning hagens Rettebodh.Item effter hr. hartvigs affgang, fald samme godz oc hefdt unner hanns echte søn Hr. henrik Krvmedig, som vor affledt met Hr. Andres Haks Datter i Dannemark. Nu effter Hr. henrich fulde Frue Sophia, som vor hans echte Datter, samme heffdt, oc endt effter samme Frue Sopia følger nv hennes echte Barn samme heffdt, som aldrig y nogenn forledene Tydh haffuer veridt aamagit.Uppaa forne Article svares, at effterdy samme heffdt er saa fuldt then ene effther then annen, thaa blyffuer samme Brynlog gordh oc godz vnner samme heffdh, indtill saa lenge, at huilchen som thet søge vill, hann først beviser samme godz aff hanns rette ettlog vere kommen oc saa met Breff oc Segell giør seg till rette oc neste Breigdermandt oc siden søge thet som bør effter Noriges logh.Item alle the andre articler oc Spørsmaall, som Her Eskis schrifft formelder oc icke her ind berørdh er, vidhe vy ingen andhen Svaar at giffue, effter Norges Loug, endt som nv her foresiger. Dog er thet et ganske got svaar, at Hr. henrich vor altydh offuerbodich her i landet at svare huer mandh Loug oc ret, som er bevyslich bode i Konning Chritierns Tyd hoc Konning Frederiks, oc dhaa enghen Tiltall fich.(Som ein fotnote til slutt står det at; ”Documentet, saaledes som det her er meddeelt, uden Underskrift og Aarstal, og formodentlig en samtidig Copie af Originalen, giemmes paa det store Kgl.Bibliothek”.)

[Gjest Tore Hermundsson Vigerust]

Jeg føler meg ikke truffet. Og kildene er velkjente. De er jo tross alt utgitt tidligere. Jeg ville bli mer imponert hvis dere legger frem kildetekster fra middelalderen og 1500-tallet som ikke tidligere er utgitt på trykk. La dette stå som en utfordring.

[Gjest Finn Oldervik]

Kanskje du med fordel kunne ha kommentert det som tråden handlar om Tore. Kor vidt du kjenner deg 'truffet' eller ikkje, interesserer sikkert svært få. At kjelda er kjend kommenterer eg alt i innleiinga. Eg undrast likevel kvifor innhaldet ser ut til å vera 'utan relevans' for 'dei etablerte'.

[Gjest Tore Hermundsson Vigerust]

Hvem sikter du til, Finn ? Hvem mener du skal kommentere tråden her, og hva i tråden venter du kommentarer på ?

[Gjest Christian Arentz]

Såvidt jeg vet var enden på visa at Eske Bille solgte Brunla hovedgård på Nesset til Iver Jenssøn Jernskjegg (Baden) ca. 1540-50, som var g.m. Karen Olufsdatter (Galde). Kan det tenkes at hennes farfar, høvedsmann på Akershus 1470-e.1476, riksråd og ridder 1471 Svein Olavsson Galde (d. ca. 1500/1510) kan ha vært en nær slektning (event. etterkommer) av Sigrid Nikolausdotter Galle (død e. 1448), slik at salget av denne grunn ble mindre problematisk?

[Gjest Finn Oldervik]

Tore (14).Denne debatten er ikkje lengre endå enn at du fint kan lesa heile. Om du gjer det vil du finna nokre stadar der eg bed om kommentar. Eg vil naturlegvis ikkje tvinga nokon til å kommentera innhaldet i tråden. Det er framleis ei friviljug sak.Christian (15)Eg visste ikkje at det var 'Jernskjeggen' som kjøpte Brunla av Eske Bille. No seier jo Eske Bille i brevet sitt til lagmennene at Katarina Buch var einaste bornet til Markvard. Om då Sigrid ikkje hadde born med andre enn Markvard, så galdt jo det same for henne. Det er vel også den vanlege oppfatninga at Sigrid også var einearving etter Ingeborg Erlingsdotter og Nikolaus Galle.Men no har eg sett hevda at Nikolaus Galle fekk Brunla med den første kona si. Eg har undrast litt på korleis dette kunne gå til?

[Gjest Christian Arentz]

Finn (16): Jeg har tidl. notert at Markvard Bukk og Sigrid også hadde en sønn Olav Buk, d. ca. 1439, ant. barnløs. Dessuten at Sigrid hadde en bror Erling Nikolassøn Galle som døde tidlig. Visste ikke at deres far var g. mer enn en gang, og har derfor tidl. gått ut ifra at han fikk Brunla gjennom sitt giftermål med Ingeborg Erlingsdotter (Hildugard).

[Gjest Tore Hermundsson Vigerust]

Olav og Gaute Galles far, Svein Galle, antas å være i slekt med Nikulas Galle på Brunla. Hvilket ikke kommer som noen overraskelse, slektsnavnet tatt i betraktning. Og våpenlikheten mellom gallebrødrene og folket på Buskerud i Sigdal pr.gj. Dessverre har det ikke kommet frem opplysninger de siste 150 år som forklarer hvordan slektskapet var. Mange har forsøkt, og mange har stilt spørsmål, ikke minst her i Brukerforumet. Men at spørsmålene tiltar i omfang i Brukerforumet er ikke ensbetydende med at ny kunnskap kommer for dagen.

[Gjest Tore Hermundsson Vigerust]

Finn ! Det foreligger en rik faglitteratur omkring slektene Galle, helt fra Samlinger til det norske folks sprog og historie i 1830-årene til idag. Mange har forsøkt seg med gransking av Galle. Tidligere trykte kilder har vært utnyttet.Så hva er det du spør om ? Kilden du gjengir, har vært kjent, og ligger til grunn for den foregående fagdiskusjonen. Se f eks kildehenvisningene i Agerholts artikkel i NST. Etc.

[Gjest Are S. Gustavsen]

Christian (17):Nikolas Galle er nevnt i 1376 på Brunla i forbindelse med noe gods etter hustru Margrete, Nikolas avdøde ektefelle. Dog var det da snakk om hva hustru Margretes dattersønn Nikolas skulle ha. Nikolas kunne etter loven ikke arve sin ektefelle.Nikolas opptreden i 1376, omtale av ham i Biskop Eysteins Jordebog og de kjente arveforhold, tilsier at Brunla må ha tilhørt Nikolas Galle Sveinsson.Når det gjelder hvem som kan ha vært Katarina Markvardsdotters rett arving, så jobber jeg med en litt spenstig løsning på det problemet, men for å legge frem denne løsningen trengs det et litt anet format enn en nettdebatt. Trolig må vi nok en gang ty NST. :-)Dog er det visst et par andre ting som bør prioriteres før den siste 'Galle-stein' kan snus på jakt etter en løsning.Mvh Are

[Gjest Finn Oldervik]

Are (20)Når du skriv 'Når det gjelder hvem som kan ha vært Katarina Markvardsdotters rett(e) arving', så meinar du med det at Katharina hadde berre ein arving, - og med arving, meinar du odelsarving?

[Gjest Karin Romstad]

Hei FinnHardangergodset i Hartvik Krummedikes rekonstruerte jordbok fra 1476, eies i iht skattematrikkelen for Hordaland 1645 av C. Gøye. Fikk jordbok av Lars Ove Wangensteen, og er foreløpig overveldet av omfanget av eiendommer I Hardanger. Jeg ante ikke at han eide i Byre. Det er kun i Børve i Ullensvang jeg så langt har funnet at Gøye og C.Galle eier i samme gård. 14 april 1440 gir Katarina Jonsdatter sin sønn Eiliv Jønson Hjerne samtykke til at moren makeskifter med hustru Sigrid Nicolasdatter (Galle) med samtykke av hennes datter, jomfru Katarina Markvardsdotter Bukk, vedk. forskjellige gårder i Berge og Tunheim sokner på Neset og i Tjølling sokn. (ref. Jo Rune Ugulen. Kring ætta på Ornes og Mel i mellomalderen, samt noko om Rane Jonsons etterkommerar og slekta Hjerne NSHT bind XXXIX-hefte 3) Det skulle vel indikere at Sigrid bare har en datter.Det jeg ikke forstå er hvordan Hartvig Krummedike eier en part i Nesheim i Granvin, Cristoffer Gøye i 1647, og en like stor part er Giskegods (trolig etter Alv Knutson ifølge J.R.Ugulen )Dette er Kristinas Niculasdatters arv etter sin mor Elin Bjarnesdatter g. med Nickolas Ranesson [url="http://www.dokpro.uio.no/perl/middelalder/regest_vise_tekst.prl?b=8975&s=n&str=>LenkeHun eller noen av etterkommerne har åpenbart innløst pantebrevet

[Gjest Are S. Gustavsen]

Finn (21):Les det som Katarinas rette arving(er). Odel? Jeg snakker selvsagt om retten til arvegods, det være seg odel- eller selververvetgods. Utgangspunktet er bestemmelsene i arvetallet i Magnus Lagabøtes landslov (1274).Mvh Are

[Gjest Finn Oldervik]

Christian (17)Eg har ingen innvendingar mot det du skriv i dette innlegget, utanom det som Are alt har korrigert. Eg kan ikkje sjå at det er noko som tyder på at verken Nikolaus Galle eller Markvard Buk hadde fleire born enn den eine dotra kvar.Tore (18)Agerholt har jo skissert ei løysing der far til Gaute og Olav Galle m.fl., Svein Galle nedstammar frå ein bror til Nikolaus Sveinsson Galle (g.m. Ingeborg Erlingdotter). Denne broren heiter Håvard Galle.Agerholt nemner då ein Svein Rolfsson Galle som stamfaren og far til Nikolaus Sveinsson og til denne Håvard. Agerholt syner til 'Norske sigiller' nr. 299 og eit brev frå 1336 (DN IV 224). Denne Håvard som er nemnd som bror til Nikolaus er i følgje Agerholt nemnd berre ein gong i kjeldene, nemleg i ein merknad i biskop Øysteins jordebok om eit stettekjer som var gjeve til til Kolberg kyrkje i Onsøy for sjela hans. Som vi veit finst det ei likpreike som kallar far til riddaren Svein Galle for Pål på Holleby. Agerholt ser da for seg at denne Pål enten er son eller soneson til Håvard.Tore (19)At ei kjelde er kjend er ikkje det same som at kjelda er kjend av mange. Når eg la inn denne kjelda her i denne tråden, så var det av tre hovudårsakar:1. Eg ville gjera kjelda kjend for flest muleg slik at alle eventuelt kunne drøfta ut frå den same kunnskapen og ikkje berre ut frå ei vag kjeldetilvising til ei omlag utilgjengeleg kjelde for dei fleste.2. Vidare hadde eg eit ønske om eventuelt å drøfta det som brevet reelt handlar om, nemleg korvidt Henrik Krummedike og arvingane hans kunne overta jordegods som dei sjølve ikkje hadde odelsrett til.3. Ein tredje årsak var å kunne drøfta kven som eigentleg hadde odelen til jordegodset etter Katarina Markvardsdotter Bukk g.m. Hartvik Krummedike.Som du ser så er ikkje Galleætta nemnd blant dei tre årsakane til at eg starta tråden, ei heller er Galle nemnd blant stikkord i overskrifta. derimot er 'den norske odelslova' nemnd som eit stikkord.Eg ser at det er vanskeleg å drøfta kven som hadde odelsretten til jordegodset etter den nemnde Katarina utan også å drøfta Galleætta, men noko hovudtema for debatten skulle ikkje dette vera.No ser eg då også at Agerholt, nærast i ei bisetning seier at Olav Galle hadde reist arvekrav på Brunla (øvst på s. 146 i B I av NST). Agerholt viser ikkje til nokon kjelde for dette ursegnet (om det da ikkje er noko eg har oversett i artikkelen hans). I tilfelle dette er rett, så kan det vera at det er dette Eske Bille siktar til når han i sitt 'trygde' spørsmål skriv følgjande; 'Item hun thet icke strax effter at Hr. Hartuigh Krummedigh vor døødh icke taa tylltalledh hans Søn Hr. Henryk Kromedyke'. Tenkjer Eske her på Karen Olufsdotter Galle når han skriv 'hun'.Kan vi da tenkja oss at Olav Galle ikkje nådde fram med kravet sitt, men at dotra førte det vidare?Sjølv om slektskapen ligg såpass langt attende som det Agerholt skisserer, så er likevel Olav Galle ein av odelsarvingane til Brunla.Men kva med resten av odelsgodset til Katarina Markvardsdotter, det som kom frå Erling Einarsson. Kven hadde odelen til det godset?

[Gjest Finn Oldervik]

Are (23)Vi veit jo kven som arva Katarina Markvardsdotter. Det var sjølvsagt borna hennar. Då borna døydde arva faren borna sine, også kjøpegodset og lausøyre. Odelsgodset kunne han sitja med så lenge han levde, men då skulle det vederlagsfritt gå attende til næraste odelsarving. Det er dette Kong Håkons rettarbot handlar om og som lagmennene viser til i sitt svar til Eske Bille. Her duger ikkje arvetalet i Magnus Lagabøters landslov frå 1274.