[#70971] Ny stadnamnlov - ei varsla katastrofe

[Gjest Knut Skorpen]

Til Ivar (122): Eg er ikkje samd i tolkinga di av ordlyden 'Skrivemåten skal følgje gjeldande rettskrivingsprinsipp'. Rettskrivingsprinsipp er noko anna enn rettskrivingsordlista. Prinsippa seier noko om vokalbruk (o eller å, dobbelkonsonant osv), men det bør vere sjølvsagt at ein brukar det kjønnet som er bruka i den nedervde uttalen. Slik ser eg òg at lova vert praktisert. Feilstavingar som -jordet og -enga ser eg er retta til -jorda og -enget, der namna er bruka slik.Kunnskap skal styra rike og land, og yrke skal båten bera. Eg håper dei tar til fornuft og tryggar kulturarven, verner om namna og held på stadnamnlova, slik ho er. Men lova bør praktiserast betre, det er ei anna sak.

[Gjest Ivar S. Ertesvåg]

Knut (126): Dette er ikkje mi tolking... Departementet og Klagenemnda for stadnamnsaker tolkar det slik. Du har rett i at rettskrivingsprinsipp er meir enn rettskriving. Men normert rettskriving (staving og bøyingsformer) finn ein i Nynorskordboka (evt. Bokmålsordboka der det er aktuelt).

[Gjest Finn Oldervik]

Ivar (122)Takk for helsing!Diskusjonen (el. flisespikkeriet) om kva som er 'den sterkaste uttrykksmåten' når det gjeld nedervd uttale av eit namn synest eg ikkje er særleg fruktbar. Eg trur vi må vera samde om at det er nedervd uttale som må liggja i botnen når skrivemåten på eit stadnamn skal fastsetjast, ingenting anna.Når det gjeld likninga med to ukjende, så forsvann det diverre eit plussteikn mellom ax og by, slik at den vart litt merkeleg. Eg meinar framleis at denne er ein god illustrasjon på kva som hende då du skulle prøva å løysa oppgåva i innlegg (72). Sidan oppgåva var eit eksempel, så var dei gjevne opplysningane reelle og udiskutable og det var ut frå dette oppgåva skulle løysast. Dette klarte du ikkje, sjølv om du truleg veit mykje meir om språk enn 'folk flest'. Ut frå dette vil eg samstemma med Knut Skorpen (126) om at kunnskap må styra rike og land, og ikkje amatørskap og synsing for å omskriva litt.Sjølv om dette ikkje skulle vera nokon diskusjon om det særskilde tilfellet i Aure (Slætta), så må eg likevel kommentera det Ivar skriv i nest siste avsnittet i innlegg (122).Det linne hokjønnsordet ei slette (el. ei slett som vi ville ha sagt) er heilt uaktuelt. Dativforma ville då ha vore slettåinn (no slætta) medan akkusativforma ville ha vore slettå (no slættet).Elles lurar eg på kvar du har dokumentasjonen på det som du hevdar i innlegg (127) frå? Eg går ut frå at du kjenner til at det skal utgjevast eit stort ordbokverk (nynorsk) i 2014 som vil ha med haugevis av nye ord, ganske sikkert også inkjekjønnsordet eit slætt.Vigdis (123) m.m.No er det slik at det er kommunen som fastset skrivemåten på bygder og tettstadar. Sidan Vikjo er vorte til Viken, så har eg ein mistanke om at offentleg språk i nabokommunen er bokmål. På nynorsk skulle det ha vore Vika om ein skulle 'forfina' det som etter mi meining er eit heilt kurant namn, nemleg Vikjo.I tilfelle det er slik som eg trur, så vil eg hevda det er eit godt døme på den amatørskapen som vil koma til å råda om namneloven vert endra slik framlegget frå Olemic og Hallaråker lyder.

[Gjest Ivar S. Ertesvåg]

Finn (128): Utvalet som greidde ut Stadnamnlova (NOU) forselp formuleringa 'legge til grunn'. I proposisjonen endra departementet dette til 'ta utgangspunkt i' - fordi ein også skulle ta andre omsyn. Du kallar det 'flisespikkeri', medan departementet meinte det vart ei anna tolking av teksten. Du er ikkje åleine om å meine at ingenting anna skal ligge i botnen. Men synspunktet var betre representert i utvalet enn på Storinget.Eg er samd i at kunnskap må ligge til grunn, og forskrifta til lova seier også at vedtaksorganet 'skal sjå til at saka er så godt opplyst som mogleg før det blir gjort vedtak.' At slette f. er uaktuelt, er framleis berre din påstand (om Kunnskap du har). Spørsmålet for vedtaksorganet og namnekonsulentane er korleis ein skil påstandar frå kunnskap. Korleis kan saka vere 'godt opplyst' om ein ikkje tek bryet med å undersøke slike spørsmål som eg har stilt? Meiner du at påstandar frå einskildpersonar (deg, til dømes) utan vidare kan reknast som fagleg kunnskap?Eg kan godt dokumentere det eg skreiv i (127) om du meiner det tilfører ordskiftet noko. Då må eg grave fram ein del papir, og det får eg ikkje gjort før seinare i veka. I mellomtida kan du legge merke til formuleringa 'skal det veljast ei tillaten form i den målforma som passar best med den nedervde lokale uttalen' i forskrifta. Som du veit er 'målform' anten nynorsk eller bokmål, og vert normert i dei to ordbøkene eg nemnde. 'Norsk ordbok 2014', eller 'Norsk ordbok : ordbok over det norske folkemålet og det nynorske skriftmålet' er ikkje ei normativ ordbok. Ho vil dokumentere mange folkemålsformer av same ordet - og 'eit slætt' vil nok vere med der. Men normeringa vil du (og namnekonsulentane) framleis finne i Nynorskordboka.Kommunen fastset skrivemåten for namn på grender (ikkje bygder), tettstadar m.m. - så lenge det ikkje er t.d. eit bygde- eller gardsnamn som har vorte grend- eller tettstadnamn ('primærfunksjon' er ordet som er brukt i lova).

[Gjest Ivar S. Ertesvåg]

(129) mrmf... 'forselp' skulle vere 'føreslo'.

[Gjest Finn Oldervik]

Er det så heilt umogleg for deg å forstå at oppgåva i (72) i utgangspunktet var eit tenkt tilfelle, der dei gjevne opplysningane var udiskutable. Oppgåva lydde slik: 'Eit mindre gardsbruk vert omtala som Sle/ætta. Bygdefolket nyttar dativ i dialekta si. Når dei er på staden seier dei at dei er på Sletta (Slætta), men når dei er ein annan stad og skal fortelja at dei skal dit, så seier dei at dei skal til Slettet (Slættet). Kva for kjønn har så stammen i dette stadnamnet, kva tyder det og bør det skrivast med e eller æ?'Du kan jo prøva å tenkja deg at det er namnekonsulenten som har kome fram til dei opplysningane som er gjevne i oppgåva (ikkje eg). Og oppgåva hans (hennar) var då å gje svar på dei spørsmåla eg stiler i siste setninga. Det var dette du og andre skulle prøva å svara på også.Elles er eg glad du ikkje er namnekonsulent og eg ser med spaning fram til den dokumentasjonen du lovar i innlegg (130). Du meinar då truleg at når det dukkar opp eit ukjend ord som stadnamn, så skal det omgjerast til det næraste kjende ordet og skrivast i samsvar med dette?

[Gjest Ivar S. Ertesvåg]

Finn (131): som eg skreiv i (110) viser dømet ditt ein del interessante ting. Når det først er trekt fram, kan vi like godt bruke det som døme for å drøfte meir generelle sider. Er det problematisk for deg? Vi er for lengst ferdige med 'oppgåva' du formulerte i (72). Kanskje du no kan svare på oppgåva eg formulerte m.a. i (129), om korleis ein skal skilje mellom påstandar og kunnskap? Det er nemleg ei langt større utfordring enn å identifisere bøyingsmønster.Du må som sagt vente til seinare i veka på den dokumentasjonen. Var ikkje forskrifta klar nok? Kva anna enn Nynorskordboka meinte du skulle definere rettskrivinga? Ukjende ord har vi vel ikkje snakka så mykje om. Her er det eit kjent ord - og då seier forskrifta det eg siterte i (129).

[Gjest Finn Oldervik]

Ivar (132) m.fl.Ja, vi er ferdige med oppgåva, men eg måtte vel løysa ho sjølv.Når det gjeld spørsmålet om korleis ein skal kunne skilja mellom påstandar og kunnskap, så vil eg tru at det er enkelt i dei fleste tilfella, dvs. der konsulenten til dømes etter ein ringerunde får eintydige og klåre svar. Andre gonger kan det vera naudsynt med grundigare undersøkingar. Eg har likevel tru på at namnekonsulentane i dei aller fleste tilfella er i stand til å trekkja dei rette konklusjonane ut frå sin kunnskap om språkutvikling og dialekter.I mellomtida har eg kontakta ein som stadig har jobben som statens namnekonsulent, trass i at han forlengst skulle skulle vore erstatta av ein yngre person. Mannen eg tenkjer på er Ola Stemshaug, opphavleg aurgjelding og forfattar m.a. av Norsk stadnamnleksikon saman med Jørn Sandnes.Stemshaug dekkjer Trøndelagsfylka, samt Nordmøre og Romsdal av Møre og Romsdal.Når det gjeld det aktuelle namnet som har vore oppe til debatt her i denne tråden, så kunne han korrigera meg på eit punkt. Ordet som var opphavet til namnet var inkjekjønnsordet, eit slætte, altså ein -e til slutt (som er stum i vår dialekt). Ordet skulle bøyast som til dømes eit belte, eit rike osv. Han meinte også at ordet var med i rettskrivingsordboka. Truleg har det oppstått ein feil, då forfattarane har definert ordet som eit hokjønnsord. No kan det vera at også ordet ei slætte (ikkje ei slette) også finst i ymse dialekter for alt eg veit, men eit slætte var eit utbreidd ord i hans språkområde, enten som sjølvstendig namn eller i samansetningar i følgje Stemshaug. Ut frå dei opplysningane eg oppgav om lokal bøying av namnet burde det ha vore normert til Slættet, slik eg har hevda. Eg må vel også tilføya at Stemshaug åtvara litt mot å ta opp spørsmålet, då det i dei fleste tilfelle ville vera å be om bråk grunna dei relativt mange som nyttar Sletta/Slætta som ættenamn.Eg kom også til å nemna det som Vigdis Jøsang tek opp i innlegg (123).Av ein eller annan grunn hadde Stemshaug også kunnskap om stadnamnet, Vikjo. Han plasserte det straks i Sunnhordland og nemnde noko om at det hadde vore strid om dette namnet. Det kan vera at eg misforstod, men eg oppfatta det slik at det var ein del personar på staden som nytta Viken som ættenamn og at det var dei som hadde trumfa gjennom bruken av dette namnet. Eg ser ikkje bort frå at dei på privat initiativ har skaffa eit skilt i samsvar med dette og sett opp, slik dei også gjorde på Vasskord i Eide på Nordmøre.Men eg tek alle mulege atterhald når det gjeld denne framstillinga. Som sagt så kan eg ha misforstått Stemshaug.Elles vil eg framleis hevda at eit slætte er eit ukjend ord blant folk flest fordi det er gått ut av bruk. Det er tydeleg at også redaksjonen av nynorskordboka manglar kunnskap om ordet sidan dei har plassert det i ordboka som eit hokjønnsord.

[Gjest Finn Oldervik]

Den vedlagde lenkja fører til ein høyringsuttale frå stadnamnkonsulentane i Bergen. Vikjo vert særskild nemnd i uttalen. Lenke

[Gjest Vigdis Jøsang]

Ref Finns referat fra Stemhaugs framstilling av Vikjo/Viken-saken i innlegg 133:Vikjo som jeg sikter til ligger faktisk i Nord-Rogaland, tvers over Karmsundet fra Haugsund. Vår vanlige dialektuttale ville egentlig være Vikjå. Men det som gjør det spesielt med Vikjo er at den grenda hadde fra gammelt av tett sjøforbindelse til Bømlo i Sunnhordaland (tvers over havstykket 'Slettå' (skrives Sletten på kartet?), og derav hadde de den karakteristiske o-endinga som i Vikjo-navnet.Ut fra det historiske perspektivet og at navnet på den måten beskrev gammel kultur og historie, synes jeg at det var navneskjending og kulturrasering å bytte det ut med Viken, fordi noen finere utflyttede Haugesundere hadde forfinet slektsnavnet sitt.Kanskje jeg skal trumfe igjennom at Jøssang i Strand i Ryfylke skal hete Jøsang i stedet for, siden jeg har fått 'forenklet' mitt etternavn pga av en 'lat' oldefar ;)Vigdis

[Gjest Finn Oldervik]

Om dette er slik som det kan synast, så viser det vel eigentleg kor stor sanning som ligg i overskrifta på denne tråden.Eg vil likevel framleis taka atterhald når det gjeld den framstillinga eg gav i innlegg (133). Er det muleg å koma til botnar i kva som har hend i dette tilfelle. Eg vil tru at det berre er Vegvesenet (om det eksisterer) som har høve til å endra skiltinga ved vegane. Ved å venda seg til etaten kunne ein kanskje ha fått svar på om det er dei som som har sett opp det nye skiltet eller om det er noko som er gjort ulovleg etter privat initiativ. Lurar på om Vigdis har høve til å gjera ein slik liten undersøking?

[Gjest John Sundsby]

Inkjekjønnsordet eit slætt hugsar eg frå min barndom i Aure. Vi gjekk oppi Slættet(akkusativ), men vi var oppi Slætta(dativ) - nett slik som Finn har forklart om bruksnamnet Sletta(Sundsbyslettet). Der var og ei slette(hokjønnsord) nede ved sjøen der vi gutungane sparka fotball om søndagane. Vi skulle på Slættå(akk.), men vi var på Slættån(dativ). Eit slætt(engslætt) var ein plass der dei slo gras i gamle dagar og kunne vera litt ujamn/ulendt, medan ei slette var flat og jamn.Nok om slett/slette. Over til stadnamnlova. I høyringsutkastet til ny forskrift (lenke i (4)) er det, så vidt eg kan sjå, berre framlegg om små endringar i samansettinga av klagenemnda(paragraf 11). Utviding med ein medlem oppnemnd på fritt grunnlag slik at klagenemnda blir på 5 medl. - mot tidlegare 4.Kva som kjem seinare veit vi ikkje enno, men det står i utkastet at 'Kultur- og kirkedepartementet vil senere komme tilbake med et lovendringsforslag som adresserer de øvrige problemstillingene som reises i Innst. S. nr. 124 (2008-2009).' Innst. nr. 124 ser ikkje bra ut. Eg er sterk motstandar av at endringar i skrivemåten av gards- og bruksnamn skal godkjennast av grunneigar, og vonar dette ikkje kjem inn i den nye lova. Desse stadnamna er verdfulle immaterielle kulturminne(jfr. UNESCO), og bør høyra inn under det offentlege. Dei har krav på vern.Så det er fint at Finn har starta denne tråden. Betre føre var...

[Gjest Helge Hålåsæter]

For en del år siden var det et poststed som het Leirflata i min hjembygd. Heldigvis ble det etter noe om og men rettet til Leirflaten. Det var ikke hokjønnsordet ei flate, men en flat (flåt). Nå var det vel heldigvis ikke stadnavnkonsulenter inne i bildet, for da hadde det vel blitt til Leirflati. ( Dette var en rettelse i daværende Postverket).

[Gjest Finn Oldervik]

Til (137)Fint å sjå at det er fleire aurgjeldingar som er opptekne av å ta vare på stadnamna våre. Eg går ut frå at du vaks opp på Melan (er dette rett bøying av gardsnamnet el kanskje det skal vera Melå?).Til (138)Eg har vanskeleg for å tru at postvesenet har endra eit stadnamn utan å kontakta den aktuelle namnekonsulenten. Statlege etatar har neppe høve til det, same kor frittståande dei er. Kanskje konsulentane ikkje er fullt så uvitande som du synest å tru?

[Gjest Helge Hålåsæter]

Til 139 siste del: I såfall hadde dei fått innspill fra lokale, for det er topografien på stedet som forteller om at det er ein flat eller om det skulle være ei flate. De kunne de i såfall ikke sitte i Oslo eller hvor det nå er og vite hvordan geografien og topografien er 30 mil unna..

[Gjest Finn Oldervik]

Til (140)Eg vil tru at det er ein årsak til at namnet i det heile teke vart endra. Kvar initiativet kom frå veit eg ikkje, men det kunne kanskje vera frå kommunalt hald. Og eg går ut frå at det er såpass mange oppegåande språkkunnige personar i Sel (Vågå?) at konsulenten kunne skaffa seg dei opplysningane han (ho) hadde behov for for å kunne ta ei avgjerd i namnesaka.Elles hadde det vore interessant å veta kva som er skilnaden på ei flate og ein flat? Det første veit vel alle kva betyr, men det siste er ukjend i mi dialekt.

[Gjest Helge Hålåsæter]

Navneendringen kom vel som et resultat av avisdebatt (Jeg tror faktisk jeg hadde et innlegg for forandring.) Flåt/flat husker jeg ikke hvem som brakte til torgs. Flotten med andre sammenhengsnavn har vi et par av her i kommunen, som er Sel (Ikke Vågå). Det ser for meg ut som flat har med ei slette spesifikt ut mot elv. Forskjellen er det altså beliggenhet som avjør.

[Gjest John Sundsby]

Til (139)Eg vaks opp på Melå(dativ fleirtal bunden form?). Men eg skal på Melan(akkusativ?). I bygdeboka 'Gardtales i Stemshaug' skriv forfattaren: 'Mælan er vel bunden fleirtalsform av mel eller mæl. Det er terassane frammed nedre delen av elva som har skapt dette gardnamnet' Han skriv Mælan - med æ. Etter min nedervde uttale er vel Melan med e det rette slik som det og står på M711-kartet og på vegskilt.Det er vel helst nominativforma som skal brukast ved normalisering av stadnamn til skriftspråket. Melan er truleg både nominativ- og akkusativform? Men ein person som budde på Melå vart alltid kalla t.d. Hans Melå og aldri Hans Melan. Men det er vel dativforma og ikkje nominativforma? Ja, eg skjønar nå at eg er amatør i stadnamngransking!

[Gjest Finn Oldervik]

Til (142)Hankjønnsordet 'flåt' el. 'flat' er som sagt ukjend i mi dialekt, men så er det då mest berre små bekkar også på mine trakter. Kanskje kan det ha noko med å flyta å gjera? Dette er eit slikt namn som eg meinar det er særs viktig å få teke vare på, og då i ei form som gjer at det ikkje kan forvekslast med andre meir kjende ord, slik som hokjønnsordet, ei flate.Til (143)Takk for orienteringa om Melan og det er nok slik som du seier at dette er ei fleirtalsform, medan Melå i Hans Melå nok er dativ, fleirtal. Elles så kan det vera liten tvil om at dette er eit hankjønnsord slik det vert brukt.Den siste lina i innlegget ditt kan eg trygt slutta meg til og eg trur det er ei nytting sjølverkjenning. Men det krev likevel ein viss kunnskap for å koma fram til erkjenninga.Elles så er det liten tvil om at både staden som du har ættenamnet ditt frå og staden eg sjølv kjem frå burde ha våre skriven i bunden form på kartet. Det er jo ingen som seier Sundsby eller Oldervik i Aure. Gardsnamnet Sundsby vert alltid uttala Sy(i)nnsben dvs. Sundsbyen el Sundsbøen, medan det alltid vert sagt Oldervika (på dialekt) om staden eg kjem frå.Generelt vil eg hevda at det er rein stormannsgalskap å tvinga gjennom skriftformer av stadnamna våre som tilsvarar eitt eller anna ættenamnet når dette avvik frå den opphavlege tydinga som namnet har. Å forlanga at storsamfunnet skal retta seg etter griller hos den einskilde er etter min meining å gå alt for langt. Å døypa om Vikjo til Viken verkar å vera eit slikt tilfelle.

[Gjest Ivar S. Ertesvåg]

Finn (131) og Knut (126): Dokumentasjonen som Finn har sett fram til å sjå, er mellom anna Ot.prop. nr. 68 1988.89 ”Lov om stadnamn”, avsnitt 4.4. ”Departementets merknader” (avsn. 4 er ”Prinsipp for normering av skrivemåten”). ”Med rettskrivingsprinsipp er meint allmenne reglar forkorleis lydar og lydkombinasjonar skal givast att i skrift. Desse reglane blir realiserte gjennom rettskrivinga, som er fastsett skrivemåte for orda i eit språk. Med gjeldande rettskriving er meint den den rettskrivinga som til kvar tid gjeld.” Treng eg sitere meir?Ok, eg nemnde Klagenemnda også. Eitt døme derifrå: 17.3.1997 hadde dei oppe ei sak om Nørdre-Vartdal eller Nøre Vartdal, evt. Nøre-Vartdal; gnr 96 Ørsta kommune (sak 146/1995; utskrift av møteprotokollen.) Her hadde kulturutvalet i kommunen og Ørsta Mållag gått inn for Nøre-Vartdal. Alle grunneigarar som hadde utala seg hadde gått inn for Nøre Vartdal (utan bindestrek). Namnekonsulentane hadde gått inn for Nørdre-Vartdal, fordi rettskrivinga sa dette, og Kartverket hadde vedteke framlegget. Klagen kom frå grunneigar(ar). Klagenemnda fann ”det dokumentert at den nedervde lokale uttalen er /nø:r(e)vartal/ med eitt hovudtrykk....”. Dei viste til rettskrivinga som har to former, ”nordre” og ”nørdre” (men ikkje ”nøre”), og fann ikkje ”sterke nok grunnar for å fråvike hovudregelen”. Dermed vart det Nørdre-Vartdal. (Og for ordens skuld: ”Nøre” står i Grunnmanuskriptet til Norsk Ordbok.)Finn (133): Løysinga på oppgåva ga eg i (81) og (83) – det var ikkje så langt unna iallfall. Vi kan notere oss at også autoriteten din ymtar om at det ikkje ville vere ei enkel sak som stadnamnsak.Du har altså ikkje noko å tilføre i spørsmålet om å skilje mellom påstandar og kunnskap.Eg skal vere varsam med å meine mykje om formene ”eit slætt(e)” og ”ei slætte”. Som sagt er det hokjønnsforma som står i den normerte ordboka. Det kan kome av at det er hokjønnsforma som står i gamalnorsk-ordbøker; slátta f. (Fritzners ordbok Lenke og Hegstad mfl. ”Norrøn Ordbok”; Samlaget (mitt eks. er 3.utg, 1975)) og at det i mange dialektar framleis er eit hokjønsord. Kanskje ordbok-redaksjonen var klar over dette?Elles må eg vel seie at mistilliten du målber i den siste setninga i (133) er underleg sett i samanheng med den tilnærma nasegruse tilliten du har til stadnamngranskarar

[Gjest Finn Oldervik]

Ivar (145)Det du siteter i første avsnittet av innlegget ditt kan vel på ingen måte prova at eit inkjekjønnsord skal bøyast som ei hokjønnsord, slik det er snakk om i tilfelle Slættet. Med respekt å melda så tykkjer eg at denne påstanden din grensar til tøv. Sjølvsagt ville eit slætte verta bøygd i samsvar med til dømes inkjekjønnsorda eit belte/eit rike e.l. slik som Stemshaug hevda. (Han skulle elles veta det etter å ha vore namnekonsulent ein mannsalder eller meir). Som eg har hevda tidlegare, så kan ein ikkje lata eit hokjønnsord erstatta eit inkjekjønnsord fordi om inkjekjønnsordet ikkje finnest i ordboka. Slik klarar eg då heller ikkje å tolka sitatet ditt.Den mistilliten som du les ut av siste setninga i innlegg (133) er retta mot redaksjonen av rettskrivingsordboka, ikkje redaksjonen av det nye verket som skal koma i 2014. Elles så har eg ikkje så nasegrus tillit til språkgranskarar anna enn at eg trur at også dei av og til kan gjera feil. Det gjeld elles alle vitskapar. Eg går ut frå at du også har høyrd snakk om 'ingeniørtabbe' ;-))?Dømet ditt med Nøre-Vartdal fortel vel berre det som går fram av den høyringsuttalen eg la inn lenke til i innlegg (134). Stadnamnkonsulentane arbeider mot ei forenkling/ standardisering av skrivemåten for stadnamn utan å retta seg etter alle dialektgrenser for uttale. Eg skjønar i grunnen godt konsulentane sitt ønskje, då dette vil forenkla handsaminga av mange namnesaker. På dette punktet er eg likevel usamd med konsulentane, då ein del viktige språkpoeng vil gå tapt ved ei slik forenkling etter mi meining.Når det gjeld Sletta/Slættet som stadnamnsak, så er det ingen tvil om kva som er rett skrivemåte og form, nemleg Slættet. Kor vidt det hadde vorte ei vanskeleg namnesak veit eg ikkje, men eg trur faktisk dei fleste som ber ættenamnet Sletta/Slætta vil ha godteke namneendringa. Eg er meir i tvil om at skipsverftet som har namn etter staden ville ha godteke det utan sverdslag.I tredje siste avsnittet i innlegg (145) stiller du følgjande spørsmål; 'Du har altså ikkje noko å tilføre i spørsmålet om å skilje mellom påstandar og kunnskap'.Eg meinar å ha svara på dette spørsmålet tidlegare. No er ikkje eg namnekonsulent og eg har sjølvinnsikt nok til å innsjå at eg manglar nokre år på universitetet for å kunne skjøtta ei slik oppgåve. Kanskje skulle du spørja ein namnekonsulent for å få svar på spørsmålet ditt? Eller meiner du at ingeniørstudiet gav deg nok kompetanse til å svara å slike spørsmål sjølv?

[Gjest Knut Skorpen]

Eg kan heller ikkje sjå at sitatet i 145 seier at lova eller departementet tilrår at stadnamn vart attgjevne i eit anna kjønn enn det den nedervde bruken tilseier.Men eg sluttar meg ikkje til ordbruken i 146: ordet 'tøv' kler ikkje debatten.

[Gjest Finn Oldervik]

Knut (147)Eg burde kanskje ikkje ha nytta order 'tøv', men det var det som først først dukka opp i 'hausen' då eg skreiv innlegget. Eg prøvde å ta brodden av det ved å melda at eg rspekterte motdebattanten og at bodskapen hans, etter mi meining, berre grensa opp mot tøv, ikkje at det var det. Men denne nyansen er det kanskje ikkje så lett å få med seg.

[Gjest Ivar S. Ertesvåg]

Finn(146) og Knut (147): Du Finn ville (131, gjennom 130, 129) sjå dokumentasjon på det eg skreiv i (127), og som Knut (126) ikkje var samd i: At dept og klagenemnd tolka ”følgje rettskrivingsprinsipp” som at ein skal følgje den normerte rettskrivinga i Nynorskordboka/Bokmålsordboka. Dette klargjer tolkinga av ordlyden i forskriftene. Der står det m.a. at ”Namn som inneheld allment kjende ord eller namneledd, skal som hovudregel rette seg etter gjeldande rettskriving.” Dette er hovudregelen.Når tyding og opphav er det same, er det neppe nokon tvil om at ”eit slætt(e)” i Aure er det same ordet som ”ei slætte” i andre dialektar. Begge formene finst, og difor vert begge dokumenterte i Norsk ordbok 2014 (”Norsk ordbok : ordbok over det norske folkemålet og det nynorske skriftmålet'”). Ordet står også i den normerte ordboka (Nynorskordboka), og der har dei valt hokjønnsforma.Dersom namnet skulle verte Slættet, ville det vere eit avvik frå hovudregelen. Det kan godt hende namnekonsulentane ville tilrå eit slikt avvik – og for min del kan dei godt gjere det. Merknader, rettleiingar og vedtak som har kome gjennom desse 20 åra opnar for mange unnatak og avvik frå hovudregelen om rettskrivinga, jamvel om ordlyden er ”skal følgje”.Dokumentet i lenkja i (134) er ei av mange (over 40) høyringsfråsegner som kom inn til departementet i 2006 med synspunkt på framlegg til endringar i forskriftene. Dei må lesast i samanheng med høyringsbrevet og framlegget – og kva endringar framlegget inneber.”Ingeniørtabbane” - ja, dei finst – fleire enn du kanskje likar å tenkje på. Men eg ser minst tre skilnader: I ingeniørfag er det (vanlegvis) rutinar for å fange opp feil (etterkontroll og tredjepartsvurdering). Dinest er det lagt inn ekstra marginar for å unngå at feil får alvorlege konsekvensar. (Bruer er t.d. laga for å tåle mange gongar så tung last som dei er godkjende for. Om konstruktøren har undervurdert påkjenningane av ein last, vil brua likevel halde - vanlegvis.). Den tredje er at dersom feilen får konsekvensar, vert det oppdaga av samfunnet omkring. For namnevitarar er det berre unntaksvis nokon etterkontroll (t.d. om kva som er ”nedervd” bruk av namn); det er sjeldan nokon marginar for konsekvensane (eg har framleis til gode å sjå at ein namnekonsulent er i tvil om kva som er rett basert på innsamla data, altså at han tek atterhald om at dataene er rette og gjev opning for fleire ulike alternativ) og får feilen konsekvensar, vert det sjeldan oppdaga (t.d. dersom konsulenten mistolkar eller overtolkar innsamla data, tilrår feil namneform og dette vert vedteke).Nei – eg trur ikkje ingeniørstudiet (i meininga gjennomført studieprogram) ga meg nemnande innsyn i metodikk for stadnamnfag - og det har eg vel ikkje sagt heller. Men eg har gjort eitt og anna sidan den gongen. Sånn eg har oppfatta det, vert stadnamngransking rekna for å vere ein disiplin av eit vitskapleg fag (alternativet kunne t.d. vere at det var eit estetisk fag). Då er det ein del grunnleggande ting dei må rette seg etter.

[Gjest Finn Oldervik]

I innlegg (149) skriv Ivar mellom anna: 'Dersom namnet skulle verte Slættet, ville det vere eit avvik frå hovudregelen. Det kan godt hende namnekonsulentane ville tilrå eit slikt avvik – og for min del kan dei godt gjere det. Merknader, rettleiingar og vedtak som har kome gjennom desse 20 åra opnar for mange unnatak og avvik frå hovudregelen om rettskrivinga, jamvel om ordlyden er ”skal følgje”.Det kan vel ikkje berre godt henda at konsulentane ville tilrå ein slik skrivemåte. Å gjera om kjønnet til eit stadnamneord ville jo vera eit brotsverk etter mi meining. Namnekonsulent og stadnamngranskar Stemshaug uttrykte då heller ingen tvil om akkurat det. Det må også understrekast at noko av det første Stemshaug sa i denne samtalen var at som vitskapsmann, så brukte han å skilja skarpt mellom det han trudde og det han visste, ei utsegn som kanskje kan tolkast som eit 'prov' på at namneforskarar/konsulentar er vitskapspersonar like gode som andre vitskapsfolk i landet. Når dei har fått eit ufortent dårleg rykte, så trur eg det kjem mest av at det dei driv på med som namnekonsulentar vedkjem såpass mange. Og diverre er det slik at dei som veit minst ofte trur dei veit alt om ei sak og eg tenkjer då på den gruppa som ofte vert omtala som 'folk flest'.Det er rett at lenkja i (134) fører til ein av mange høyringsuttalar om stadnamn. Uttalen gjev likevel uttrykk for kva konsulentane meinar om ein del av retningslinene som bør gjelda for fastsetjing av stadnamn, og det er her vi anar eit ynskje om meir standardisering frå deira side.I nest siste avsnittet skriv du som følgjer; 'For namnevitarar er det berre unntaksvis nokon etterkontroll (t.d. om kva som er ”nedervd” bruk av namn); det er sjeldan nokon marginar for konsekvensane (eg har framleis til gode å sjå at ein namnekonsulent er i tvil om kva som er rett basert på innsamla data, altså at han tek atterhald om at dataene er rette og gjev opning for fleire ulike alternativ) og får feilen konsekvensar, vert det sjeldan oppdaga (t.d. dersom konsulenten mistolkar eller overtolkar innsamla data, tilrår feil namneform og dette vert vedteke)'.Her undrast eg på kva som er kjelda di for påstanden. har du gjort ei sjølvstendig undersøking basert på vitskapleg metodikk som viser det du hevdar. Eller skulle det vera synsing ut frå vage førestillingar som ligg til grunn? Eg er ganske sikker på at også namnekonsulenatne har sitt korrektiv, og då tenkjer eg på brukarane av namnet. Eg trur nok at ein i dei fleste tilfelle ville nå fram om ein var i stand til å prova/sannsynleggjera at namngjevinga ikkje følgde nedervd uttale (legg merke til at eg skriv 'trur' :-)).Det hadde likevel vore det beste om ein, - ev. fleire av namnekonsulentane sjølve kunne ha delteke i debatten, slik at eg slapp heile tida å måtta forsvara integriteten deira.