Ein bigamist i Sogn? - Ei sakna brur frå Vik i Sogn 1898 - kva var sanningi om denne dama og kva skjedde?

[Lars E. Øyane]

Kristoffer Pederson Kroken frå Hafslo, fødd 1872, vart i 1897 stemnd for tredje leigarmålet på to år.

 

Det ligg i samband med denne saki føre eit brev skrive av Johannes O. Feet i Hafslo fattigstyre dagsett 24.2.1898 der det mellom anna heiter:

 

«I henhold til foranstaaende skal Hafslo fattigkommission efter indhentede oplysninger angaaende faderens økonomiske stilling tillade sig at foreslaa som passende opfostringsbidrag kr. 30,00 - tredive kroner - aarlig.  Det oplyses at barnefaderen Kristoffer P. Kroken intet eier, at dette er hans 3die uægte barn, at der siges, at han skal være gift, ialfald paastaar han det selv, men af andre benektes, idet den angivelige kone skal opholde sig i Vik, hvor hun antagelig hører hjemme.  Paa hans hjemsted har man ingen kone seet.»

 

Det høyrer til soga at barnefaren gjekk til sak mot mori til siste barnet, men han stakk av under rettsforhandlingane og rømte til København der han i juli 1901 vart barnefar på ny, men han gifte seg med mori i 1902!

 

Utfordringi her er i første rekke:

 

Var Kristoffer kan henda «bigamist»?  Kven kan denne «kona i Vik» ha vore?

 

Lagnaden til Kristoffer i Danmark er forøvrig debattert i dette emnet, der det framleis er ukjent kvar han hamna til sist...!?

 

Eg takkar so mykje på førehand for alle gode tips!

Edited January 24, 2018 by Lars E. Øyane

[Torbjørn Igelkjøn]

Emnet om lagnaden hans i Danmark: 

 

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Torbjørn for eit vakent blikk!  Av ein eller annan grunn fall linken til det gamle emnet ut då eg la inn det nye emnet i aftes, men no har du lagt han inn...

 

Eg takkar på ny for alle gode tips som kan kasta ljos over utfordringane som Kristoffer Pederson har foròrsaka!

Edited January 25, 2018 by Lars E. Øyane

[Gunnar Sigdestad]

Skriv du "leigarmål", eller er det berre feilskriving?

Eg skjønar at det er "leiermål" som er meint, eller "lægermål" som Aaland skriv i bygdebok for Davik, 1939.
Leigarmål har eg aldri sett før, men det han jo ikkje noko med leiga eller leigar å gjera? :)

[Ivar S. Ertesvåg]

Tvilsam kar dette....

Men Lars, det høyrer vel med å fortelje kvar du har leita etter fyren sjølv, så ikkje nokon gjer dobbeltarbeid.  Vik?

(Og det høyrer med å leite sjølv.)  

Det er gjerne notert noko på dei to første legemåla også (dvs. ved dåpane til barna som vart resultatet).

 

Gunnar:  "Legemål" ifl. Norsk Ordbok 2014 og Ivar Aasen 1873 (med "-maal");  "legord" på g.n. (ifl begge)

Edited January 25, 2018 by Ivar S. Ertesvåg

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Gunnar og Ivar for nye interessante innlegg!

 

Eg har aldri hevda at eg er ein ekspert på sognanynorsk, men eg har no aldri høyrt noko anna ord enn leigarmål for «utanomekteskapeleg kjønnsleg omgong», men for all del; kanskje har eg gjort ein feil?  Det hadde vore artig å få dette spørsmålet sett i fokus av ein filolog...

 

Om du Ivar har følgt med i nokre av dei mange debattane som eg gjennom åri har hatt på Doigitalarkivet, so vonar eg du har lagt merke til at eg i regelen pleier dokumentera dei opplysningane eg kjem med.  I dette tilfellet kan eg leggja til følgjande:

 

* Skrivet som her er attgjeve, kom til meg i går, og eg tykte det var so spennande at eg straks ville bringa saki vidare.  Eg har sjølvsagt for mange år sidan sjekka vigselsprotokollane for heile Sogn og mange andre stadar på leiting etter utflyttarar frå Luster, Hafslo og Jostedalen, men noki vigsle for Kristoffer Pederson har eg ikkje finne korkje i Vik prestegjeld eller andre stadar i Sogn!  MEN, eg lyt tilstå at eg aldri har sjekka BORGARLEGE vigsler eller vigsler mellom DISSENTARAR i Sogn, og desse finn eg heller ikkje på Digitalarkivet.

 

* Eg har i dag òg sjekka fødselsregisteri for dei tre soknene i Vik prestegjeld for fleire år kring 1898, men utan å finna spor etter nokon barnedåp med Kristoffer som far!

 

* Barnedåpen for dette tredje leigarmålet som Kristoffer hadde i 1897, er, so vidt eg veit, ikkje tilgjengeleg i skanna form ettersom dåpen vel fann stad i Gaupne kyrkje i Luster.  Barnemori var forresten ein slektnng av underteikna!

 

* Når det gjeld dei andre to leigarmåli hans Kristoffer, so er dei tekne opp særskilt til drøfting i følgjande debattar, men som du vil sjå, kjem det ingen supplerande opplysnigar fram om barnefaren ved nokon av dei nemnde barnedåpane...

 

** https://forum.arkivverket.no/topic/218640-kari-severine-kristoffersdotter-lægreidkroken-fødd-i-årdal-1895-konfirmert-i-årdal-1910-lagnaden-hennar/

 

** https://forum.arkivverket.no/topic/218612-løyst-johannes-kristofferson-lindberglindborgfjøra-fødd-i-sogndal-1897-familieutfordring-i-sogndalsfjøra-kan-nokon-hjelpa-meg/

 

«Mysteriet» kring denne påstanden om ei kone i Vik står soleis uløyst, og eg lyt på ny få takka so mykje for alle tips som kan bidra til ei oppklaring av denne kjempeutfordringi!  Kanskje er det nokon som veit kvar dei borgarlege vigslene er samla?

Edited January 25, 2018 by Lars E. Øyane

[Jon Sværen]

Du vil finna nokre få vielser av utmeldte også i Sogn. 

F.eks i Hauge sokn, Lærdal   

https://digitalarkivet.no/search/81/2066

 

Og i Vik vil du finna nokre ongar fødte av utmeldte

http://urn.digitalarkivet.no/URN:NBN:no-a1450-kb20050810050574.jpg 

———-

I Digitalarkivet brukar du «Listetype». Eg kryssa av 

1. Fødte ongar

2. Viede

3. Borgerlig vielse

4. Borgerlig lysning 

   Og på heile SF fekk eg 15 treff. Borgerlig lysning i SF = Null treff.  

I heile Norge KUN 1 treff. Borgund  i Møre og Romsdal

——————

Dette hjelper ikkje deg, Lars, ang ditt spyrsmål om kven jentao frå Vik er, men innlegget kjem øverst på Brukarforumet !

 

[Grethe Flood]

Et skudd i blinde:

 

I juni 1912 ble det konfirmert ei jente, Kristine Kristoffersdatter, i Gaupne sokn i Luster. Hun var født 21.09.1897. Som foreldre er innført: Kristoffer Pedersen Lai (Hafslo) nå i Amerika og pige Karen Kristoffersdatter Sandvik.

 

Men dette er vel en helt annen Kristoffer, Lars, siden han står med gårdnavnet Lai og sies å være i Amerika! Legger likevel inn lenken her:

 

Sogn og Fjordane fylke, Gaupne i Luster, Klokkerbok nr. C 1 (1903-1939), Konfirmerte 1912, Side 148
https://media.digitalarkivet.no/view/2091/93

 

Moren Karen og datteren Kristine i folketellingen 1900:

https://digitalarkivet.no/census/person/pf01037351002736

[Knut Skorpen]

19 timer siden, Gunnar Sigdestad skrev:

Skriv du "leigarmål", eller er det berre feilskriving?
 

 

Eg har alltid skrive "leiermål" om slike -- skal vi kalle det -- feilsteg. Det er eit ord eg ikkje har funne i ordbøkene, men når Gunnar no tok det opp, leita eg litt i ordbøkene. Der er jo problemet at det ikkje er lett å finne ord ein ikkje veit korleis skal skrivast, men når augo fór over nokre sider i papirversjonen av Norsk Ordbok, fann eg 'legemål' (n) om slike ulovlege samlege.

 

Denne delen av Norsk Ordbok ligg i digital versjon på nettet: http://no2014.uib.no/perl/ordbok/no2014.cgi?soek=legemål#ariadne=[[|277591|,0,|legemål|]] .

Edited January 26, 2018 by Knut Skorpen

[Lars E. Øyane]

Hjarteleg takk til Jon, Grethe og Knut for nye interessante innlegg!

 

Jau, dette ordet leiermål (bokmål) eller legemål, som det tydeleg skal heita på nynorsk, er eit ord som kan skaffa litt «hovudbry»!  Eg finn det likevel underleg at r'en er borte i nynorskformi, so kan henda formi til Aaland, lægermål - eller legermål - kan vera vel so bra?

 

Når det gjeld konfirmasjonen frå Gaupne frå 1912, so er det «vår» Kristina, og barnefaren heitter LOI.  Namnet vert i dag skrive Loen...  Det høyrer med til soga at INGEN i heimbygdi visste kvar Kristoffer hadde vorte av til ætti hans i Danmark vart oppdaga her i Brukarforum for eit par år sidan!  På den tidi (1912) TRUDDE «folk» at han var stukken til Amerika...!

 

Ein ny kjempetakk for framifrå bistand til å skaffa oversyn over denne huslyden!

 

PS: Kanskje ei borgarleg vigsle likevel kan finnast for Kristoffer og ei frå Vik kring 1897?

[Gunnar Sigdestad]

Eg ser no at Ivar Aasen brukar "legemaal" i Norsk Ordbog, 1873.

Legemaal (e'), n. Leiermaal, Anklage for utilladeligt Samleie. "Legumaal", Hall[ingdal]
(Jf. G. N. legord).

[Grethe Flood]

På 25.1.2018 den 0.14, Lars E. Øyane skrev:

Det høyrer til soga at barnefaren gjekk til sak mot mori til siste barnet, men han stakk av under rettsforhandlingane og rømte til København der han i juli 1901 vart barnefar på ny, men han gifte seg med mori i 1902!

 

Hva står det om Kristoffers sivilstatus ved vielsen i Danmark i 1902? Står det at han er skilt/gift for 2. gang? 

Edited January 26, 2018 by Grethe Flood