[#70834] Søger Hans Peter/Peder Herringstad, født ca. 1788

[Gjest Susanne Herringstad]

Desværre var der ikke mere hjælp at hente hos Statsarkivet Hamar, som skrev til mig:Når det gjelder militære ruller, er det begrenset hvilke som finnes bevart fra 1700-tallet og tidlig 1800-tall.De militære distriktene var delt inn i legder som stilte med så så mange soldater. I 'Hoved-lægds og ungt-mannskabs stam-rolle af det Oplandske Infanteriregiment og Waagske Compagnie begynt aaret 1795' mangler opplysninger fra en del legder. Trolig gjelder dette Heidal hvor Herringstad ligger.Jeg kan heller ikke se hensikten i å problematisere navnet 'Herringstad' som står tydelig i flere kilder.Slektsgransking så langt tilbake i tid fordrer leting 'på tvers' i kildemateriale som er tyngre tilgjengelig og som ikke har registre som for eksempel tingbøker og annen rettsdokumentasjon. Tingbøkene for den aktuelle perioden vil med tiden bli scannet og lagt ut på Digitalarkivet. Statsarkivet i Hamar har ikke anledning til å påta seg tidkrevende slektsundersøkelser. Videre undersøkelser må utføres privat.Med vennlig hilsenCæcilie Stang e.f. førsteamanuensis'Jeg må prøve at få lånt det ned til granskning i Danmark, hvis det kan lade sig gøre. Så indtil videre - tak til alle jer hjælpsomme nordmænd. Mvh Susanne

[Gjest Susanne Herringstad]

Jeg har fået en opfordring til at rette henvendelse til Vågå historielag. Kan nogen hjælpe mig med adresse dertil. Har ledt på nettet uden held.Mvh Susanne

[Gjest Helge Hålåsæter]

Det ser ikke ut som om Vågå historielag har sin egen hjemmeside. Men, hvorfor gå over bekken etter vann ? Ved å bruke Google finner du Heidal historielag hvori jeg dog betviler å finne denne speialkompetanse, ei heller ikke i Vågå -

[Gjest Helge Hålåsæter]

Ikke til forkleinelse for andre, men den mest aktive genealogen i Vågå er Jakup Skjedsvold 01147-61 23 85 25 som har kompetanse i den aktuelle tidsperioden.

[Gjest Susanne Herringstad]

Det var Cæcilie Stang på Statsarkivet, som anbefalede mig at kontakte dem, for 'Det er mange som tar på seg oppdrag, både mot betaling og frivillig, gjennom brukerforumet på Digitalarkivet eller ulike historielag – for å lete på lesesalen her. En mulighet for deg vil være å ta kontakt med historielaget i Vågå – kanskje de kan være til hjelp? Når slektsundersøkelser går så langt tilbake i tid, blir det en avveining av tid, krefter og muligheter for resultat. Men – gjør en henvendelse til historielaget.' Jeg har ingen mulighed for at komme til Hamar for at gøre arbejdet det selv, i al fald ikke før næste år. Jeg tror, at enten den Hans, som står i Det gudbrandsdalske kompanis stamrulle, 2214 Hans Pedersen 1789, Hammer, Holongsøyen, M.m. Peder Gmd. Vågå 2 avgang:ukjent 356B eller den anden, 2587 Hans Pedersen 1790 Harildstad husmand Quambske komp. er de mest sandsynlige, sådan som tingene ser ud nu. Vi skulle ende det hele med en 'gjettekonkurranse med hypoteser' - det ville være rart at få vished for, hvem han er. Mvh Susanne

[Gjest Lars E. Øyane]

Heisan - ad innlegg #154: For å ringe frå Danmark til Vågå trur eg det held med 0047... Forvalet 01147... er frå U.S.A....Lukke til vidare!Med venleg helsing,Lars E. Øyane

[Gjest Helge Hålåsæter]

0047 er nok det riktige, da Danmark hører til samme telefonregion som Norge. Helge H.

[Gjest Susanne Herringstad]

Hej begge to, Jeg prøver at ringe til ham søndag formiddag, der skal være ro, og det har jeg ikke til hverdag. Mangler stadig en mailadresse til historielaget i Vågå. Mvh Susanne

[Gjest Susanne Herringstad]

Hej begge to, Jeg prøver at ringe til ham søndag formiddag, der skal være ro, og det har jeg ikke til hverdag. Mangler stadig en mailadresse til historielaget i Vågå. Mvh Susanne

[Gjest Susanne Herringstad]

Har fået hjælp til adressen til historielaget fra Statsarkivet i Hamar. Mvh Susanne

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Når namnet mitt fyrst er nemnt på ein så velviljug måte (154): Eg har fylgt litt med i denne debatten, som er svært interessant for oss som arbeider litt med kvar det vart av folk som flytte ut frå Vågå, men eg har dessverre ikkje hatt tid til å undersøkje nærare kvar Hans Peter kunne vera frå. Eg trur heller ikkje eg er den ”mest aktive genealogen i Vågå” når det gjeld dette spørsmålet, slik det så velviljug vart sagt; det er nok fleire som har betre oversikt enn eg over dette området, t.d. Aud Sandbu, som alt har vore inne i debatten, eller Gunvor Tofte. Når dei to, og Gunnar Ottosen på Norddalsarkivet, ikkje har kome med nokor løysing her, er spørsmålet vanskeleg! Eg har nok, og helst saman med dei som her er nemnde, tenkt å sjå nærare på kvar denne Hans kunne vera frå, men det må nok vente til ei skikkeleg regnvershelg; både jobb og hage krev tida ellers.Men eg trur ei lita oppsummering kunne vera på sin plass etter 160 innlegg. For vi veit eigentleg svart lite sikkert: 1. Han kalla seg Hans Peter (Peder) Herringstad etter at han kom til København. Patronymet er ikkje kjent. 2. Han opplyste sjølv i ein søknad seint i livet at han var frå Noreg. 3. Han døydde 08.04.1836 og var da sagt å vera 47½ år; det skulle tilseia fødselsdato ca. okt. 1788. 4. Han verva seg til artilleriet i København 28.10.1808. 5. Han fekk ein son utanfor ekteskap som fekk same namnet som han sjølv. Han gifta seg seinare med mora. 6. Det er ikkje nokon Hans frå Heringstad i Heidalen som er innført som døypt i kyrkjeboka for Vågå i tidsrommet Hans Peter høgst truleg var fødd.Som fleire har vore inne på i debatten, gjev dette grunnlag for nokre slutningar som ikkje er fullt så sikre. Eg oppsummerer for min del:7. Den nøyaktig oppgjevne alderen ved gravferda viser at dei etterlevande meinte å veta sikkert at han var fødd i andre halvår av 1788. Dette stemmer godt med sannsynleg alder ved verving. Ein eventuell feil i når han var fødd er derfor truleg ikkje stor. Ut frå tida han verva seg, er det lite truleg at han var fødd seinare enn 1790. 8. Gardsnamnet Heringstad finst berre i Heidalen. Når han valde eller vart nemnt med dette namnet, knyter det han til denne garden på ein eller annan måte, som tenar, eller som barn av husmannsfolk under garden. Han kan også vera frå ein annan stad, men ha vore stilt som soldat frå Heringstad legd. Ein må også vera open for at han av praktiske omsyn har teke eit feilskrive namn frå ein attest, men det er ikkje så truleg. 9. Det var helst småkårsfolk som vart tekne til soldatar eller verva seg. Blant desse var det denne tida heilt uvanleg med meir enn eitt døypenamn. Han har derfor mest truleg teke andrenamnet Peter seinare; kanskje med grunnlag i eit patronym Pedersen, men det siste må bli heilt usikkert. Det slår meg at både å ta eit ekstra førenamn, og i tilfelle Peter i staden for Peder, kan vera uttrykk for ønske om sosialt avansement. Både to førenamn og namneforma Peter fører tanken i retning av samfunnsklassane utanfor bonde- eller husmannsstanden. Ein må derfor også vera open for at han kan vera son t.d. av ein offiser eller underoffiser so har vorte sendt til København for ein militær karriere, at han opphavleg var døypt Hans Peter og at patronymet var eit anna enn Pedersen. Problemet da er å finne forklaringa på tilknytinga til Heringstad. 10. Dåpen kan vera utegløymd i kyrkjeboka i Vågå, det ser ut til å ha hendt. Han kan også vera døypt i eit anna prestegjeld. Brukarslekta på Heringstad den aktuelle tida kom der i 1775 frå nigard Graupe i Kvikne og hadde slektningar både i Kvikne/Skåbu og ellers på Fron. Det er også tenkjeleg at dei kan ha henta ein slektning frå Fron til Heringstad som tenar/soldat. Da kan vi ikkje finne dåpen fordi kyrkjeboka har brunne opp.Etter på denne måten å ha tenkt gjennom problemet, er eg redd vi står framfor eit vanskeleg arbeid med å finne opphavet til Hans Peter Herringstad sikkert. Men det er vel slike utfordringar som gjer hobbyen vår så morosam. I fyrste omgang må ein nok få avklara sikkert om det kan vera noko å finne i soldatrullane som ikkje ligg på nett. Det må vel også leitast etter aktuelle kandidatar på Fron, i folketellinga 1801 og i konfirmantlistene på Fron; dei siste kjenner eg ikkje, så eg veit ikkje kva som der kan vera å finne. Det blir i alle fall mange kandidatar å sjekke ut viss ein ikkje er heldig og dumpar borti spesielle opplysningar.

[Gjest Susanne Herringstad]

Hej Jakup,Tak for din lange gennemgang af problemet. Jeg er helt enig med dig i alder og formodet baggrund.Jeg forstår på dig, at du vil bruge en regnvejrsdag på at lede videre på mine vegne. Du skal på forhånd have mange tak for det. Hvis du vil have betaling for dit arbejde, forstår jeg godt det, og vi skal så lige aftale det først.Jeg leder selvfølgelig også videre her i København, men som du siger, kommer arbejdet lidt i vejen. Jeg har ikke mulighed for at komme på Rigsarkivet igen, før de har lørdagsåbent i efteråret.Mange hilsner Susanne

[Gjest Helge Hålåsæter]

Jeg tror mere og mere at Hans hadde feil identiet. Gjennom tidene er det mange som har gjemt seg bort ved å verve seg i det militære. Hilsen Helge H.

[Gjest Susanne Herringstad]

Hej Helge, Du kan sagtens have ret, men norsk var han, og han må da have haft en tilknytning til området, hvorfra skulle han ellers være kommet på navnet Herringstad. Jeg er blevet så nysgerrig efter at se området, at min bror og jeg kommer til Sel/Vågå 3 dage i september. Har også købt Ivar Kelivens bog 'I gamle Daagaa', som jeg forsøger at stave mig igennem. Det er ikke let. Jeg kan desværre ikke komme på arkivet før 1. september pga. arbejde, så jeg kan ikke komme videre herfra lige nu. Mvh Susanne

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Til 163: Vi bør vel ikkje snakke om 'feil' identitet ennå, men det er ukjent for oss, ennå, kvar han kom frå før han verva seg i København i 1808. Men så er det hittil mange kjelder og teknikkar som ikkje er fullt utnytta for å finne kvar han var fødd og voks opp.Det som synest sikkert er:- Døypenamnet var Hans. Mellomnamnet Peter kan han ha teke seinare.- Han var høgst truleg norsk; så langt er det inga opplysning om at han hadde grunn til å lyge om det da han sjølv gav opplysninga. Susanne kan kanskje tenkje gjennom om det kunne finnast slike grunnar for han.- Etternamnet han tok i København, 'Herringstad', knyter han klårt til Heidalen på ein eller annan måte, og helst til garden Heringstad. 'Herringstad' er skriveforma dei danskskrivande embetsmennene den gongen brukte og namnet er eineståande.I den vidare leitinga trur eg ikkje vi kan leggje til grunn som sikkert at mellomnamnet 'Peter' skriv seg frå eit patronym 'Pedersen'; han kan ha hatt andre grunnar for å ta det namnet. Eg finn det høgst truleg at han sjølv har teke mellomnamnet Peter, ettersom vi ikkje finn nokon 'Hans Peter' i Ft. 1801.Dersom vi held oss til 'Hans', har eg ved ein rask gjennomgang funne ca. 31 slike døypte i gamle Vågå prestegjeld i åra 1786 - 1791. Av desse har eg funne att 23 - 26 i Ft. 1801. Folket på Heringstad kom frå Graupe i Skåbu og hadde ellers slekt i Kvikne og Sødorp. Det var også nært samband mellom Heidalen og Kvam. Eg har derfor også sett etter aktuelle 'Hans'-ar i desse kyrkjesokna, som utgjer nåverande Nord-Fron. Kyrkjeboka for den aktuelle perioden er her borte, men i Ft. 1801 har eg funne 21 med namnet 'Hans' som skal vera fødde dei same åra. Dei mest aktuelle er utan tvil tre frå Kvikne sokn og fem frå Kvam sokn.Mange av desse har eg med ein gong kunna sjå bort frå som moglege eller aktuelle fordi det er kjent at dei var her i området etter 1808. Med litt meire arbeid reknar eg med at vi kan konsentrere arbeidet om nokre få.Det må i denne samanhengen nemnast at kona på Heringstad i denne tida var ei Marit Persdotter (Pedersdatter) frå Horgje (Horgen) i nedre Heidalen. Ho vart enkje, med tre små born, i 1807, men dreiv garden vidare sjølv. Ho sat godt i det og seinare opplysningar kan tyde på at ho var eit godhjarta menneske; ho tok m.a. til seg systersonen, den seinare kjende fjellmannen Jo Gjende, og han hadde alltid berre godt å seia om henne; og han skrytte ikkje av folk i utrengsmål. Eg finn det derfor godt mogleg at ho kan ha hjelpt også andre ho kjende tilknyting til på ein eller annan måte. I det vidare arbeidet må vi derfor prøve å finne fram til slike.De får sjå på dette som ein situasjonsrapport så langt. Eg kjem ellers ikkje til å gjera noko meire før vi kan få sjekka om det kan finnast opplysningar av interesse i soldatrullane på statsarkivet. Det er mogleg eg får høve til å sjå innom der ein tur i august, men det er usikkert. Ellers kan det i fyrste omgang vera ei oppgåve å kartleggje kvar Marit Persdotter på Heringstad hadde slekt, særleg i Heidalen, og evt. Kvam. Ho hadde sysken på Horgje, Bilben og Kleppe, og dei har eg ei viss oversikt over, men opplysningar om onklar og tanter og kvar dei eventuelt hadde etterslekt, kan vera nyttig, om nokon har det.Eg har vel sagt før at dette er eit vanskeleg tilfelle, men er vi heldige, kan vi finne ut kvar Hans kom frå, eller i alle fall kven han mest truleg var.

[Gjest Susanne Herringstad]

Hej Jakup, hvor har du dog været flittig. Jeg tror, at en ung mand, der starter et nyt liv langt fra hjemmet kan være kommet til at huske forkert, eller måske pynte sig med lånte fjer. Men alligevel, i 1808 var Norge stadig en del af riget, og han risikerede vel at løbe på nogen, der kendte nogen i Gudbrandsdalen. Helt opdigtet kan det næppe have været. Tak for dit store arbejde. Mvh Susanne

[Gjest Susanne Herringstad]

Med hensyn til stavemåde har jeg lige i Vågå kirkebog for 1804 set, at Ole Olsen Herringstad står som død i en alder af 69 år. Det er altså ikke kun i Danmark, man har stavet navnet sådan. Mvh Susanne

[Gjest Susanne Herringstad]

Udklip fra kirkebogen

[Gjest Kai M Kveum]

I#110 sier du at far og sønn er nevnt sammen i bøker. Kan du oppgi referanser?

[Gjest Susanne Herringstad]

Jeg skrev ikke i de samme bøger, men de blev hver for sig kun nævnt ved efternavn. Om H.P.Herringstad senior har jeg anciennitets- og lønningslister fra ca. 1831 til hans død i 1836.Om junior har jeg stambøger og lønningslister og hans afsked fra det sjællandske jægerkorps i 1852.Disse ting vil jeg lettest kunne fremsende pr. e-mail. De kommer til at fylde meget her.Mvh Susanne

[Gjest Kai M Kveum]

Så for meg militærhistoriske bøker som eventuelt kunne lånes eller kjøpes.

[Gjest Susanne Herringstad]

Desværre ikke. Det er kun militært arkivmateriale fra Rigsarkivet i København. Så vidt jeg ved har ingen af dem været omtalt i almindeligt publicerede bøger. Ikke i det jeg hidtil har fundet frem til. Mvh Susanne

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Til Susanne, innlegg 167 og 168. Unnskyld at det går lang tid før eg svarar.Det var nettopp det du peikar på, som var poenget mitt.Som kjent var dansk, med den tids skriftnorm frå andre halvpart av 1700-talet, skriftspråket også i den norske delen av danskekongens rike i den tida vi nå talar om. Dansk var faktisk skriftspråk i Noreg i alle fall frå reformasjonen og også i lang tid etter at landet vart skilt frå Danmark i 1814. Administrasjonen var sentralisert rundt kongen i København, dei aller fleste embetsmennene var utdanna ved universitetet i København og mange av dei var også danske av slekt. Den tids skriftnormering vart sjølvsagt også lagt til grunn ved skriving av namn, svært ofte også ved at danske namneformer vart brukte i skrift. Den 'Ole Olsen' du viser til i innlegga, heitte f.eks. heilt sikkert Ola Olsson i Heidalen.Namnet på garden som etter uttalen og gjeldande norske rettskrivingsreglar nå vel bør skrivast Heringstad, vart derfor den gongen, etter den tids rettskrivingsreglar, stort sett skriven 'Herringstad' i heile riket. Dette gardsnamnet finst som nemnt berre i Heidalen. Dei namna som ellers kunne koma på tale, Herigstad i Gauldalen og Haringstad på Karmøy, vart stort sett skrivne annleis. Det er derfor god grunn til å tru at det er denne garden i Heidalen som, på ein eller annan måte, er opphavet til det etternamnet Hans Peter tok i København, sjølv om det også er tenkjeleg at han kan ha teke namnet på meir 'fritt' grunnlag, slik Helge Hålåsæter vel har peikt på kan vera ei moglegheit.

[Gjest Jakup Skjedsvoll]

Ved gjennomlesing ser eg at eg burde uttrykt med annleis i innlegg 173 om Herigstad i Gauldalen; den forma er jo ei feillesing utan grunnlag i eit namn som liknar Heringstad.

[Gjest Susanne Herringstad]

Hej Jakup, Det er ikke noget at beklage, at der er gået noget tid. Jeg er stadig meget taknemmelig for den hjælp, jeg får. Mvh Susanne